به گزارش مرکز پایش ستاد حقوق بشر، کمیته ناظر بر کنوانسیون رفع تمامی اشکال تبعیض نژادی، یکی از ۹ مرجع بینالمللی منبعث از معاهدات حقوق بشری است که وظیفه دارد گزارشهای خود-اظهاری اقدامات ملی کشورها ذیل مفاد کنوانسیونهای حقوق بشری را به صورت دورهای بررسی نموده و طی مطابقت با اسناد موضوعه، نقدها و توصیههای خود در جهت بهبود اقدامات ملی را به نمایندگان رسمی کشورها ارائه نماید. گزارش اقدامات ملی به صورت عمومی در زمان ارائه منتشر شده و متعاقباً جلسات بررسی گزارش کشور مربوطه با کمیته ناظر نیز از طریق شبکه تلویزیونی سازمان ملل منعکس میگردد.
18 عضو کمیته ناظر، هر دو سال یکبار برای دورههای 4 ساله از طرف کشورهای عضو کنوانسیون معرفی و بدون توجه به ظرفیت منطقهای انتخاب میگردند. بعلاوه، اعضاء کمیته معمولا متشکل از دیپلماتها، حقوقدانان یا نمایندگان جوامع اقلیت میباشند.
در نشست اخیر بررسی وضعیت حقوق بشر آمریکا توسط کمیته ناظر بر کنوانسیون رفع تمامی اشکال تبعیض نژادی، که سفیر، نماینده ویژه وزارت خارجه، دستیار دادستان کل، نماینده شورای امنیت ملی، شهردار آتلانتا، دستیار ویژه وزارت دادگستری، نماینده بومیان وزارت کشور، دستیاران وزارت بهداشت، محیط زیست، آموزش و پرورش، وزارت کار و وزارت مسکن آمریکا حضور داشتند، اقدامات و عدم پایبندی دولت ایالات متحده به رعایت حقوق شهروندان غیرسفیدپوست خود، از طرف ناظران و فعالان حقوق بشر مورد انتقاد شدید قرار گرفت.
همچنین آمار ارائه شده مربوط به نابرابری نژادی در آمریکا و مسئله خشونت های مسلحانه و استفاده از سلاح گرم علیه رنگین‌پوستان و سیاهان از سوی اعضای این نشست، تاسف بار ارزیابی گردید و خشونت مسلحانه به عنوان اصلی ترین و مهمترین گزاره در خلاصه گزارش مدیریتی دبیرخانه شورای حقوق بشر درج گردید.
عمده ترین محور انتقادات اعضای کمیته رفع کلیه اشکال تبعیض نژادی در ایالات متحده آمریکا به شرح ذیل می باشد:
۱- تاخیر در ارائه گزارش و عدم وجود تعریف دقیق قانونی برای «تبعیض نژادی» توسط دولت فدرال؛
۲-فقدان ایجاد زیرساخت و تدابیر قانونی برای جلوگیری از «پروندهسازی نژادی » توسط نیروهای امنیتی، مرزبانی، فرودگاهها و ...؛
۳- عدم وجود نهاد ملی حقوق بشری مستقل و منطبق با استانداردهای پاریس؛
۴- نگرانی از اشاعه تفکرات برتری نژاد سفید در فضای مجازی و سطح جامعه و همچنین استقبال از قانون مقابله با نفرت پراکنی در بستر پاندمی کرونا ؛
۵- تاکید بر لزوم درج رخدادهای تاریخی مربوط به نژادپرستی در کتب درسی؛
۶- توجه به ایجاد سازوکارهای پیشگیری از خشونت پلیس و آمار تاسف‌آمیز مبنی بر اینکه ۳۰۰ درصد احتمال بیشتر برای تجربه رفتارهای خشونت آمیز توسط پلیس وجود دارد در صورتی که فرد تعلق به یک اقلیت نژادی (سیاهپوست، لاتین تبار و ...) داشته باشد؛
۷-سوال در خصوص تدابیر قانونی و اجرایی برای جلوگیری از اخراج گسترده مهاجرین؛
۸- لزوم توجه به وضعیت افراد دارای بی تابعیت (تخمین 200,000 نفری در ایالات متحده)؛
۹- سوال در خصوص راه‌کارهای دولتی برای مقابله با الگوریتم های تبعیض آمیز سامانه های هوش مصنوعی؛
۱۰- اقدامات دولت در پاسخ به افزایش نگران کننده خشونت های مسلحانه علیه اقلیت سیاهپوست؛
۱۱- سوال در خصوص اقدامات دولت فدرال برای رفع نابرابری نژادی در شاخصهای سلامتی (با توجه به اینکه هم اکنون در ایالات متحده زنان سیاهپوست سه برابر بیشتر از زنان سفیدپوست احتمال مرگ پس از زایمان دارند و احتمال تلف شدن نوزادان سیاهپوست دو برابر از همتایان سفید خود میباشد).
شایان ذکر است این کنوانسیون با 182 عضو، از جمله مهم ترین و قدیمی ترین نهادهای معاهداتی حقوق بشر بین المللی است و مفاد آن به عنوان تعهدات عام الشمول حقوق بین الملل محسوب می شود.