چگونه سعودیها و دیگر حکومتهای خودکامه خاورمیانه از شرایط ناشی از کووید 19 برای سرکوب بیشتر آزادیهای مدنی استفاده میکنند؟
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر، خالد ابراهیم در مرکز حقوق بشر خلیج(فارس) در وب سایت اینفارمند کامنت به وضعیت حقوق بشر کشورهای حاشیه پرداخته و می گوید که حکام خیلج فارس از کرونا برای سرکوب آزادی های مدنی و آزادی بیان مطبوعات استفاده می کنند.
در ادامه گزارش این فعال حقوق بشری را می خوانیم:
لجین الهذلول، فعال حقوق زنان عربستان، یکی از انبوه مدافعان حقوق بشر است که علیرغم درخواستهای متعدد برای آزادی آنها بخاطر خطر کووید 19،همچنان در زندان های خاورمیانه به سر میبرند.
موارد ابتلا به کووید 19 در خاورمیانه و شمال آفریقا باعث شده که دولتها با اعمال محدودیتها و دیگر اقدامات برای کاهش گسترش این ویروسِ بسیار مسری تلاش کنند.
این اقدامات به طور ویژه بعضی از گروههای آسیبپذیر همچون مدافعان حقوق بشر در زندانها،کارگران مهاجر،و رسانههای مستقل را هدف قرار داده است.
مرکز حقوق بشر خلیج بررسی کرده است که چگونه بعضی از این اقدامات به طور جدی بر موقعیت کلی حقوق بشر در این منطقه تاثیر گذاشته است.
بسیاری از این اعمالِ ناعادلانه باعث نقض قوانین بینالمللی میشوند. برای مثال، کارگران مهاجر و زندانیان در بند که اغلب در شرایط پایینتر از حد استاندار زندگی میکنند در واقع مشمول حفاظت ماده 25 از اعلامیه جهانی حقوق بشر قرار میگیرند:
هرکس حق دارد از سطحی از زندگانی برخوردار باشد که سلامت و رفاه او و خانواده اش، منجمله خوراک و لباس و مسکن و رسیدگی های پزشکی آنان را تامین کند. همچنین حق دارد از خدمات ضروری اجتماعی در هنگام بیکاری و بیماری و درمانده گی و بیوه گی و پیری یا در سایر مواردی که بنا به شرایط خارج از اراده او، وسایل معاش وی مختل گردد استفاده کند.
مدافعان حقوق بشر در بند
واقعیت آن است که بیشتر مدافعان حقوق بشر همچنان در خاورمیانه و شمال آفریقا در زندان هستند. این در حالیست که دولتها در مراکش، عربستان سعودی، و مصر تعدادی از زندانیان را به عنوان بخشی از اقدامات پیشگیرانه برای محدود کردن گسترش ویروس کرونا، آزاد کردهاند. با شیوع بیماری کووید 19، در کشورهایی چون مصر،کویت، سوریه، بحرین، عربستان، امارات،الجزایر، و دیگر کشورهایی که زندانهایشان (که حداقل استاندادهای بهداشتی را هم ندارند) را پر کردهاند، جان مدافعان زندانی حقوق بشر در معرض خطر قطعی است.
در میان افرادی که در حال حاضر در زندان به سر میبرند میتوان به عبدالهادی الخواجه و نبیل رجب از مدیران موسس مرکز حقوق بشر خلیج اشاره کرد که به ترتیب دارای حکم حبس ابد و پنج سال حبس هستند. در امارات عربی متحده،احمد منصور سه سال است که در زندان انفرادی به سر میبرد. او بخاطر فعالیت حقوق بشری که شامل ابراز عقیده مسالمتآمیز در رسانههای اجتماعی میشود به 10 سال زندان محکوم شده است. در عربستان سعودی، لجین الهذلول که فعال حقوق زنان است نیز همچنان در زندان به سر میبرد.
دسترسی به اطلاعات و بستن روزنامهها
بیشتر دولتهای خاورمیانه و شمال آفریقا تعداد واقعی افراد مبتلا به ویروس را منتشر نمیکنند و باعث میشوند که ژورنالیستها نیز به سختی به اطلاعات معتبر در مورد شیوع، درمان،و قربانیان کووید 19 دسترسی داشته باشند. همچنین، ژورنالیستهایی که به شهروندان اطلاعات واقعی در مورد این بحران میدهند نیز در معرض خطر هستند.
در عمان، در 22 مارس 2020، کمیته عالی مقابله با کووید 19 دستور داد که همه روزنامهها،مجلات،و دیگر نشریات چاپ و توزیع نشوند. این دستور در روزنامه Times of Oman منتشر شد. بر اساس این دستور، فروش و توزیع روزنامهها، مجلات، و دیگر نشریاتی که از خارج از کشور وارد میشدند نیز ممنوع اعلام شد.
در همان تاریخ در مراکش وزیر فرهنگ، جوانان،و ورزش، الحسن عبیابة، در بیانیهای تعلیق انتشار و توزیع روزنامههای چاپی تا اطلاع ثانوی را اعلام کرد.
بنا بر بیانیه رسمی وزیر ارتباطات اردن، أمجد العضایلة ، شورای وزیران این کشور نیز در 17 مارس 2020، انتشار همه روزنامهها را برای مدت دو هفته تعلیق کرد. بعد از این مدت نیز بخاطر قرنطینه و درخواست دولت از مردم برای ماندن در خانه روزنامه ها همچنان چاپ نمیشدند.
حبس موقت برای انتشار شایعات در امارات
در اول آوریل 2020، روزنامه انگلیسی زبان Gulf News که در دوبی مستقر است در یک مقاله اعلام کرد که «افرادی که شایعه پراکنی میکنند ممکن است در صورت نشر اطلاعات غلط به یک سال زندان محکوم شوند.» اکنون ممکن است که بیماری کووید 19 بهانهای بشود تا دستگاههای امنیتی دولتی، بلاگرها و فعالان اینترنتی را هدف قرار دهد.
اپلیکیشنهای ردیابی موقعییت
در بعضی از کشورهای خلیج از جمله بحرین، از تکنولوژیهای ردیابی موقعیت برای ردیابی کامل حرکت شهروندان استفاده میشود. این نگرانی وجود دارد که استفاده از این اپلیکیشنها در کشورهایی که به نقض گسترده و مستند حقوق بشر معروف هستند آنها را قادر سازد تا محدودیتهای بیشتری را بر آزادیهای فردی اعمال کنند.
بیگانههراسی علیه کارگران مهاجر در خلیج
در 31 مارس 2020 در کویت، بازیگر زنی به نام حیاة الفهد در مصاحبهای خواهان آن شد که در شرایطی که این کشور با بحران بیماری کووید 19 مواجه شده است همه کارگران مهاجر از کویت اخراج شوند.
در 10 مارس 2020، بعد از انتشار تصویری از یک کارگر مهاجر در شرکت آرامکو که به شکل یک بطری بزرگ ضدعفونی در آورده شده بود، این کمپانی نفت به خاطر سورفتار غیرانسانی که با آن کارگر مهاجر کرده بود مورد انتقاد قرار گرفت. این کار را میشد عملی نژادپرستانه دانست. آرامکو بعدا عذرخواهی کرد.
گزارشهایی که مرکز حقوق بشر خلیج از کشورهای مختلف منطقه دریافت کرده تایید میکند که کارگران مهاجر دسترسی برابری به مراقبت پزشکی ندارند و در حال حاضر در موقعیت سختی به سر میبرند، و البته بسیاری از آنها پیش از این نیز در شرایط بدی زندگی و کار میکردند.