پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر_ 6 تا 12 اردیبهشت در تقویم کشورمان به نام «هفته حقوق بشر امریکایی» نامگذاری شده است.این هفته فرصتی مغتنم برای بازگویی جنایت‌های امریکا است. دولت امریکا با وجود ادعاهای پرطمطراق حقوق بشری، این حقوق را در داخل و خارج از مرزهای ایالات‌متحده نقض می‌کند.
سید وحید نبوی زاده نمازی-پژوهشگر مسائل امریکای شمالی- در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر وضعیت مهاجران و شرایط بغرنج پناه‌جویان در ایالات‌متحده را تشریح کرده که متن آن را در ادامه می‌خوانید.
علیرغم ادعاهای حقوق بشری امریکا جهان شاهد برخوردهای غیرانسانی با مهاجران و پناه‌جویان در این کشور است، چنین برخوردهای تهاجمی چه دلایلی دارد؟
مهاجرت و ایالات‌متحده امریکا دو مقوله از هم جداناشدنی هستند؛ همان‌طور که می‌دانید پس از ورود «کریستف کلمب» و ورود اروپایی‌ها خصوصاً اسپانیایی‌تبارها و پرتغالی‌ها و بریتانیایی‌ها به این سرزمین مقوله مهاجرت یکی از مؤلفه‌های اصلی شکل‌گیری و تشکیل هویت و ملت‌سازی در ایالات‌متحده است؛ بنابراین اصلاً عجیب نیست که هر دولتی که در امریکا روی کار می‌آید با این مسئله دست‌به‌گریبان باشد.
اینکه دولت‌های مختلف در امریکا چقدر توانسته‌اند به وعده‌های خود جامه عمل بپوشانند یک مسئله چالشی است. با نگاهی به آمارها متوجه می‌شوید، جدا از اینکه شرایط ورود افراد به امریکا هرروز سخت‌تر می‌شود شرایط نیز برای ورود مهاجران غیرقانونی به این سرزمین، حالتی غیرانسانی و اسف‌بارتر پیدا می‌کند؛ از قاچاق انسان گرفته تا بازداشتگاه‌های پناهندگی که از زندان‌های مخوفی مانند ابوغریب هم مخوف‌تر است.
در دوره ریاست «جورج بوش» یعنی از سال 2001 تا 2008، دو میلیون مهاجر از این کشور اخراج شدند و در دوره «باراک اوباما» یعنی از سال 2009 تا 2016 نزدیک به 3 میلیون مهاجر از ایالات‌متحده اخراج شدند و در دوره ترامپ و پس‌ازآن نیز این تعداد دائم در حال افزایش است. مهاجرانی هم که به این کشور ورود پیدا می‌کنند نمی‌توانند به‌عنوان شهروند در ایالات‌متحده باقی بمانند و با شرایط غیرانسانی مواجه‌اند.
یکی از مواردی که برای بقای دولت ترامپ بسیار مسئله‌ساز شده بود بحث بودجه خدمات‌رسانی به قربانیان قاچاق بود که ترامپ این بودجه را حذف کرد. این بودجه برای حذف سوابق کیفری افراد در نظر گرفته شده بود که دوباره جذب جامعه شوند ولی ترامپ آن را تغییر داد و الزامات دریافت ویزای T را نیز تغییر داد. این ویزا به قربانیان قاچاق کمک می‌کرد که بتوانند در ایالات‌متحده بمانند و مزایای دولتی دریافت کنند و به‌نوعی در مسیر دریافت حقوق شهروندی قرار بگیرند. اما در میانه دولت دوران ریاست جمهوری ترامپ، این قربانیان می‌بایست یا بی‌گناهی خود را به اثبات می‌رساندند و یا ناچار بودند از کشور با بدترین وضع خارج شوند. این در حالی است که در ایالت‌های کالیفرنیا، تگزاس و فلوریدا از سال 2007 به بعد به‌طور میانگین روزی 150 تماس در خصوص قاچاق انسان (Human Trafficking) گزارش می‌شود. به‌صورت کلی نمی‌توان این امر را نادیده گرفت که ایالات‌متحده امریکا برای خیلی از مهاجرانی که ویزای کار یا تحصیلی دارند جذابیت‌هایی دارد و فرصت‌های بی‌نظیری ایجاد می‌کند اما برای سایر مهاجرین اوضاع واقعاً اسفناک است .
در دوره ترامپ سیاست‌های مهاجرتی تشدید شد و بایدن وعده داد این سیاست‌ها را تعدیل کند آیا تفاوتی در اعمال سیاست‌های مهاجرتی در این کشور وجود دارد یا اینکه این سیاست‌ها یکسان است؟
در ایالات‌متحده امریکا، رئیس‌جمهور وقت می‌تواند به کمک فرمان اجرایی (Executive Order) به‌صورت طولانی‌مدت یا موقت فرامین رئیس‌جمهور قبلی را لغو کند، ولی جا افتادن اصل گفتمان این تغییر، نیاز به یک پروسه طولانی‌مدت دارد. یکی از آن‌ها، لغو فرمان مهاجرتی ترامپ بوده است؛ این مسئله غامض‌تر از این حرف‌هاست. به‌طور مثال در ژوئن 2018 بحث سیاست تحمل صفر(zero-tolerance policy) مطرح شد که اثرات عمیقی داشت و به این راحتی‌ها قابل برگرداندن نیست. در همان دوره بیش از 2600 کودک مهاجر از والدین خود جدا شدند.
البته این موضوع با اعتراض عمومی مواجه شد و دولت امریکا مجبور شد کمی تغییر مسیر بدهد ولی این‌چنین سیاست‌هایی با تغییر دولت و کابینه در کوتاه‌مدت قابل‌تغییر و جبران نیست. در حال حاضر نیز با وجود روی کار آمدن آقای بایدن، انتقاد گروه‌های معترض- هم جمهوری‌خواهان تندرو و هم دموکرات‌ها- به سیاست‌های مهاجرتی او و کاملا هریس در صدر اخبار هستند . در دوران ترامپ، حدود ۱۷ هزار خانواده از مهاجرین بدون حضور در دادگاه از آمریکا اخراج شدند. بایدن در ابتدای ریاستش قول داد که از محدودیت‌های اعمال‌شده توسط ترامپ برای مهاجرت بکاهد اما واقعیت نشان می‌دهد که بایدن هم احتمالاً همان مسیر ترامپ را در خصوص مهاجران در پیش بگیرد.
آیا آمار دقیقی از تعداد مهاجران در امریکا وجود دارد؟
تاریخچه مهاجرت در امریکا از سال 1587 شروع شد و اولین گروه مهاجرین هم فیلیپینی‌ها بودند که به کالیفرنیا آمدند، بعدازآن به‌تدریج اروپایی‌ها در سواحل شرقی این کشور مستقر شدند. گروه دیگر آفریقایی‌تبارها بودند که از سال 1619 به امریکا آمدند و بهتر است بگوییم به‌عنوان برده در یک فضا و شرایط خیلی سخت به امریکا آورده شدند .
از سال 1700 تا 1740 عمده مهاجران آفریقایی‌ها بودند و بعدازآن اروپایی‌ها و آسیایی‌ها شروع به مهاجرت به این کشور کردند. مکزیک، چین و هند در صدر کشورهایی که به امریکا مهاجرت کرده‌اند، قرار دارند. در سال 2018 تعداد ۱۱٫۲ میلیون نفر مهاجر مکزیکی در امریکا زندگی می‌کردند که 25 درصد از کل مهاجران امریکا را تشکیل می‌دهد.
دومین گروه مبدأ ازنظر تعداد جمعیت، مربوط به کشورهای چین (6%)، هند (6%)، فیلیپین (4%) و السالوادور (3%) است. بر اساس محل تولد، 28 درصد از کل مهاجرین را مهاجرین آسیایی تشکیل می‌دهند که نزدیک به سهم مهاجرین مکزیکی (25%) است. نواحی دیگری که سهم کمتری به‌عنوان مبدأ مهاجرین به امریکا را به خود اختصاص می‌دهند عبارت‌اند از اروپا و کانادا (13%)، جزایر کارائیب (10%)، کشورهای آمریکای مرکزی (8%)، کشورهای امریکای جنوبی (7%)، خاورمیانه و آفریقای شمالی (4%) و کشورهای جنوب صحرای آفریقا (5%).
برآورد مرکز تحقیقاتی پیو نشان می‌دهد که در سال 2065، آسیایی‌تبارها حدود 38%، اسپانیایی‌زبان‌ها 31%، سفیدپوستان 20% و سیاه‌پوستان 9% تمام مهاجرین را تشکیل خواهند داد.
کدام ایالت امریکا بیشترین مهاجر را دارد؟
حدود نیمی از مهاجران کشور امریکا (45%) تنها در سه ایالت کالیفرنیا (24%)، تگزاس (11%) و فلوریدا (10%) زندگی می‌کنند. کالیفرنیا بیشترین جمعیت مهاجرین را در میان ایالت‌های دیگر در سال 2018 داشته است (۱۰٫۶ میلیون نفر). تگزاس، فلوریدا و نیویورک هرکدام بیش از 4 میلیون مهاجر را در خود داشته‌اند. ازنظر منطقه، دوسوم مهاجران در غرب (34%) و جنوب (34%) آمریکا زندگی می‌کرده‌اند. یک‌پنجم آن‌ها در شمال شرق (21%) و 11% نیز در غرب میانی زندگی می‌کرده‌اند.
مهاجران در امریکا چگونه می‌توانند نقض حقوق خود را پیگیری کنند؟
ایالات‌متحده در زمان تصویب کنوانسیون ژنو تعهد خود به اجرای دستورالعمل‌های آن را نشان داده است. بااین‌حال، مراکز بازداشت مهاجران شرایطی دارند که می‌تواند نقض این کنوانسیون در نظر گرفته شود. در حقیقت می‌توان گفت که این مراکز شبیه اردوگاه اسیران جنگی هستند. آشکارترین و غمبارترین نمونه‌ها مربوط به مرگ‌های حادث‌شده در این مراکز می‌شود. از زمان روی کار آمدن ترامپ، 26 نفر در این مراکز جان خود را از دست داده‌اند و هفت نفر از این قربانیان کودک بوده‌اند. تعداد بیشتری از مهاجران نیز اندکی پس از خروج از این مراکز فوت شده‌اند. بر اساس کنوانسیون ژنو، شرایطی که منجر به مرگ یا آسیب جدی اسیر شود قانونی نیستند.
در ماده 13 این کنوانسیون آمده: (همواره باید رفتاری انسانی با اسیران جنگی داشت. هرگونه فعل یا ترک فعل غیرقانونی از سوی مسئولان اسارتگاه که منجر به مرگ اسیر یا ایراد صدمه جدی به او شود ممنوع است و نقض آشکار کنوانسیون محسوب می‌شود. اقدامی که شاید از همه قابل‌توجه‌تر بود در ایالات‌متحده صورت گرفت: اجرای پروتکل‌های حمایت از مهاجران (MPP که در مکزیک با نام غیررسمی «بمان» شناخته می‌شود)؛ این پروتکل‌ها لایه مستحکمی را به مجموعه سیاست‌های دولت ترامپ اضافه کرد که برای محدود کردن دسترسی به سیستم پناهندگی ایالات‌متحده طراحی شده بودند. تحت MPP بیش از 60،000 پناه‌جو به مکزیک بازگردانده شده‌اند؛ آن‌ها در مکزیک در شرایطی دشوار به انتظار می‌مانند تا پس از مدت‌ها نوبت جلسه استماع دادگاه مهاجرت ایالات‌متحده به آن‌ها برسد.