به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر، برجام و سرنوشت آن، مهم‌ترین موضوع سیاست خارجی ایران است که با آغاز سال جدید و تغییرات در دو پست مهم کابینه ترامپ، گمانه‌زنی‌ها درباره آن آغاز شده است. دونالد ترامپ به عنوان یکی از پیش‌بینی‌ناپذیرترین رؤسای جمهوری آمریکا و نیز منفورترین آنها، از ابتدای کار خود در کاخ سفید با هر آنچه میراث اوباما بود، به ستیزه پرداخت. برجام یکی از مهم‌ترین سرفصل‌های مدنظر اوست. رئیس‌جمهور جدید آمریکا از این توافق به عنوان بدترین توافق تاریخ ایالات متحده یاد کرده است اما همچنان با رویکرد مذبذب خود، در این توافق بین‌المللی که قطع‌نامه شورای امنیت سازمان ملل را به عنوان پشتوانه خود دارد، باقی مانده است. تغییرات هفته‌های آخر سال گذشته در کابینه و استفاده از دو مهره بسیار تندرو، تحلیل‌هایی درباره زمینه‌چینی ترامپ برای خروج از برجام در پی داشت.
اگرچه هنوز مایک پمپئو باید برای تصدی وزارت خارجه آمریکا از سنا رأی اعتماد بگیرد اما شاید ترامپ در حال چیدن موزاییکی است که خروج آمریکا از برجام، خروجی آن است. تنها چهره میانه‌رو در تیم سیاست خارجه، وزیر دفاع، جیمز متیس است که از آن به عنوان تنها حامی برجام برای نجات این توافق یاد می‌شود.
فارغ از انتصابات و انتخاب‌های ترامپ، او نشان داده است که نه مشورت‌پذیر است و نه تاب نظرات مخالف را دارد؛ حتی اگر این نظرات، کارشناسی باشد. وقتی وزیر خارجه سابق، رکس تیلرسون، برای پست وزارت خارجه معرفی شد، روشن بود که آمدن او برای رفتن است. مشاور امنیت ملی نیز از این قاعده مستثنا نبود. اگرچه جان بولتون به عنوان حقوق‌بگیر سازمان منافقین و چهره‌ای جنگ‌طلب، همواره با توافق هسته‌ای ایران و شش کشور مخالفت کرده اما روزنامه‌های آمریکایی با انتقاد از این انتخاب، او را کفتاری که فقط زوزه می‌کشد، معرفی کرده‌اند. به جز بولتون، مایک پمپئو نیز به عنوان رئیس سابق سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) می‌داند هزینه افروختن آتش جنگی دیگر برای آمریکا چه تبعاتی خواهد داشت.
ترامپ سودجو به خوبی می‌داند سرشاخ‌شدن با کشوری مانند ایران بدون محاسبه دقیق هزینه‌های آن، چه مشکلاتی برای آمریکا ایجاد می‌کند. واشنگتن‌پست در شماره اخیر خود اعلام کرد ترامپ برای خروج از سوریه، درخواست چهار میلیارد دلار از دولت عربستان کرده است! این یعنی تصمیمات ترامپ را باید ناظر بر دوشیدن حاکمان بی‌سواد سعودی ارزیابی کرد. از سوی دیگر تحولات ماه‌های اخیر نشان داده است شخص تصمیم‌گیر در آمریکا دونالد ترامپ است، نه سایرین و افراد دیر یا زود با این رویکرد رئیس‌جمهور به مشکل خواهند خورد.
اگرچه تغییرات کابینه می‌تواند در رابطه ایران و آمریکا بی‌تأثیر نباشد اما هنوز برای قضاوت راجع به اینکه تغییرات اخیر یک جنگ روانی یا مقدمه خروج از برجام است، زود خواهد بود. به‌ویژه اینکه در ٢٤ آوریل، ترامپ پذیرای مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در کاخ سفید است. برخی رسانه‌ها اعلام کرده‌اند قدرت مکرون در ایجاد اجماع در اتحادیه اروپا و همچنین روابط شخصی او با ترامپ که به طور مستمر در ارتباط تلفنی با همتای آمریکایی خود است، می‌تواند رئیس‌جمهور آمریکا را برای باقی‌ماندن در برجام ترغیب کند.
آنچه در اتحادیه اروپا پیرامون برجام و برای همراهی با آمریکا در سایر زمینه‌ها در حال وقوع است، عامل دیگری است که در تصمیم‌گیری رئیس‌جمهور کم‌تجربه آمریکا مؤثر خواهد بود. به نظر می‌رسد او با ایجاد یک جنگ روانی درصدد امتیازگیری از اروپا، دوشیدن سعودی‌ها و ایجاد تزلزل در جمهوری اسلامی ایران است. همدلی و یکپارچگی جناح‌های سیاسی داخلی، تقویت و حمایت از تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای و دستگاه دیپلماسی، در کنار اجتناب از هر اقدام تحریک‌آمیز در عین ابراز مواضع قاطع و محکم در مواجهه با سیاست‌مداران تازه‌کار آمریکا در هفته‌های آینده، باید در دستور کار مسئولان قرار گیرد.
*منبع: شرق