به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر،خوشبختانه با توجه به اینکه این حادثه در ساعات پس از نماز ظهر روی داد و جرثقیل در مسیر حرکت زائرین و عمره گزاران نبود، سقوط آن تلفاتی در بر نداشته است .
بروز حوادث مختلف در سال های گذشته و بی مسئولیتی کامل رژیم سعودی در قبال حوادث ایجاد شده، در کنار اقدامات این رژیم در سیاسی کردن حج، درخواست مسلمانان در کشورهای مختلف برای بین المللی کردن اداره حج را بیش از پیش جدی کرده است .
** فاجعه منا و نقض مسلم حقوق بشر
بدون تردید بروز فاجعه منا در مهر ماه سال 1394 بزرگ ترین فاجعه انسانی بود که جهان شاهد آن در امن ترین حرم الهی بود. این فاجعه چند روز بعد از حادثه سقوط جرثقیل در 'مسجد الحرام' روی داد که بر اثر آن شماری از حجاج از جمله شماری از ایرانیان به شهادت رسیدند .
رژیم سعودی در این خصوص نه تنها مسئولیتی نپذیرفت که مرگ هزاران نفر را به قضا و قدر نسبت داد، در حالیکه مسئولیت این موضوع بر اساس قوانین حقوق بین الملل، کاملا بر عهده ریاض بود .
بر اساس قوانین بین المللی مصرح در اسناد حقوقی، رژیم سعودی مکلف به حفظ صحت و سلامتی حجاج و عمره گزارانی است که برای انجام مناسک به این کشور سفر می کنند.
بر اساس این قوانین، دولتی که به زایران روادید ورود به کشور می دهد، باید کلیه اقدامات لازم را برای حفاظت از جان آنها به عمل آورد، اما متاسفانه عملکرد سعودی ها در منا نشان داد که در این ماجرا تمامی اصول انسانی نقض شدند.
شاهدان عینی در حادثه منا گفتند که اداره کنندگان حج در ساعات اولیه از ارایه هر گونه کمکی به حادثه دیدگان طفره رفته و به وظایف خود عمل نکردند. به نحوی که بخش اعظمی از حجاج بر اثر عدم امداد رسانی به موقع و گرمای بیش از حد ناشی از روی هم افتادن، جان خود را از دست دادند.
رژیم سعودی حتی به پیشنهادهای کمک سایر کشورهایی که حجاج خود را در فاجعه منا از دست داده بودند، دست رد زد و کمک های آنها برای امدادرسانی بیشتر و بهتر به حادثه دیدگان را نپذیرفت .
سعودی ها که دهها فروند بالگرد در منطقه برای ورود و خروج مقامات سیاسی خود مستقر کرده بودند، حتی می توانستند از آنها برای پاشیدن آب یا امداد رسانی فوری به حجاج بهره ببرد، اما از این کار هم شانه خالی کردند.
برخی شاهدان عینی گفتند: سعودی ها حتی بدون توجه به شرایط افرادی که روی هم تلنبار شده بودند، همه آنها را در کامیون ها ریختند، در حالی که در میان حادثه دیدگان برخی فقط گرما زده شده بودند و با امدادهای اولیه نجات می یافتند.
یکی از بدیهی ترین اصول حقوق بشر که در اسلام هم تاکید زیادی بر آن شده است، حفظ حرمت پیکر انسان هایی است که جان خود را از دست داده اند. اما متاسفانه مقامات سعودی کوچک ترین حرمتی برای شهدای فاجعه منا قائل نشدند. بدن های بسیاری از کشته شدگان برای ساعتها در فضای باز و در برابر اشعه خورشید باقی ماند . علاوه بر آن سعودی ها بدون در نظر گرفتن شرایط و احکام اسلامی هر کدام از اجساد را بی اجازه کشورهای متبوع و وابستگانشان به صورت دسته جمعی در مکان های نامعلوم دفن کردند، در حالیکه رژیم سعودی اجازه این کار را نداشتند.
رژیم سعودی همچنین از اعلام اسامی شهدا در شبکه های اینترنتی یا اعلام آن به سفارت خانه های کشورهای متبوع، خودداری و برای روزهای متمادی از اعلام شمار دقیق کشته شدگان جلوگیری کرد و از هر گونه همکاری برای انتقال اجساد خودداری می کرد، به همین دلیل بدن های برخی درگذشتگان بعد بیش از یک ماه به کشورهای مبدا رسید.
متاسفانه بر خلاف برخی کشورهای اسلامی مانند جمهوری اسلامی ایران که خواستار محاکمه عاملان این بی کفایتی و اعلام جرم علیه رژیم سعودی در محاکم بین المللی شد، شماری از کشورها از بیم قطع شدن دلارهای عربستان و قطع روابط با این کشور در اقدامی که تعجب ناظران را برانگیخت، نه تنها شکایت نکردند که مدیریت سعودی دراین حادثه را هم ستودند. در حالیکه این کشورها می توانستند موضوع را از کانال های حقوقی و بین المللی پیگیری کنند.
ماده هشتم از میثاق جهانی حقوق بشر تاکید می کند که هر کس حق دارد در ارتباط به ظلمی که به او روا داشته شده ، به محاکم کشور میزبان مراجعه و شکایت کند. قوانین حتی در صورت رسیدگی نکردن دادگاه های کشور میزبان راه را برای پیگیری موضوع در مجامع حقوقی جهانی نشان داده است.
حضرت آیت الله 'علی خامنه‌ای' رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران، حدود یک سال پس از فاجعه منا، 15 شهریور 1395، در پیامی به مسلمانان جهان به مناسبت فرارسیدن موسم حج، حادثه منا را 'مُدهش و هراس‌آور' خواندند و حکام سعودی را مقصر آن دانستند و تعلل و کوتاهی در نجات مجروحان نیمه‌جان را قطعی و مسلم قلمداد کردند.
ایشان در این پیام، مسئولان عربستان را حاکمان بی‌دین و بی‌وجدانی دانستند که 'فاجعه منا را پدید آورده و با نام خادمین حرمین، حریم حرم امن الهی را شکسته و میهمانان خدای رحمان را در روز عید در منا و پیش از آن در مسجدالحرام قربانی کرده‌اند'.
آیت الله خامنه‌ای در این پیام از مسلمانان خواستند، واقعیت هتاک و بی‌ایمان و وابسته و مادی حاکمان سعودی را بشناسند و به خاطر جنایاتی که در جهان اسلام به بار آورده‌اند، گریبان آنها را رها نکنند و فکری برای مدیریت حرمین شریفین و مسئله حج کنند
این پیام مورد توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر قرار گرفت و بخش‌هایی از عبارات آیت الله خامنه‌ای با هشتگ 'الشجرة الملعونة' در شبکه های اجتماعی بازنشر شد.
** اداره بین المللی حرمین، خواسته مسلمانان جهان
هیات بین المللی نظارت بر مدیریت عربستان بر حرمین شریفین که مقر آن در مالزی است، اخیرا بیانیه ای خطاب به دولتها و موسسات اسلامی در سراسر جهان منتشر کرد و از آنها خواست تا با توجه به 'اثبات کوتاهی و شکست عربستان در مدیریت حرمین شریفین'، در مدیریت این اماکن مقدس در این کشور مشارکت کنند.
این هیات تاکید کرد: عربستان رویکردها و خواسته های سیاسی و اقتصادی خود را با مسائل دینی در آمیخته است و سیاست محروم کردن مسلمانان از انجام مناسک حج را به دلایل سیاسی دنبال می کند.
این هیات افزود: این بیانیه در واقع 'اعتراض به فساد مالی ایجاد شده از طریق توزیع عایدات حج بین شاهزادگان خاندان حاکم در عربستان و نیز توزیع غیرعادلانه سهمیه های حج بین کشورهای اسلامی و عدم توجه به سازماندهی به مسائل زیربنایی حج است که باعث بروز فجایع زیادی در جریان ادای مناسک حج شده است'.
این هیئت از سازمان همکاری اسلامی خواست تا نشستی فوری را برای بررسی درخواست های یاد شده، برگزار کند.
این هیئت خاطرنشان کرد: اگر سازمان همکاری اسلامی در این امر تعلل کند، هیئت خواهان ایجاد فوری ساز وکار بین المللی اسلامی جایگزین برای مدیریت عربستان بر اماکن مقدسه خواهد شد.
در کنار سیاسی کردن اداره امور حرمین و اماکن مقدس مسلمانان، عدم ایجاد زمینه های لازم برای حضور حداکثری همه مسلمانان جهان در ادای مناسک حج و عمره یکی دیگر از انتقادهایی است که مسلمان در سراسر جهان به مدیریت غلط سعودی ها دارند.
رژیم سعودی در سالهای بعد از فاجعه منا نتوانسته، شرایط مطلوبی برای حضور زایران ایرانی در طول فصل عمره را ایجاد کند و این در حالی است که عمره گزاران ایرانی پس از مصر دومین جمعیت بزرگ زایران را در هر فصل را به خود اختصاص می دادند.
سعودی ها همچنین به دلایل سیاسی در دو سال گذشته مانع از حضور زایران قطری در این کشور برای انجام مناسک عمره و حج تمتع شده اند و درخواست های این کشور را همواره بدون پاسخ گذاشته اند.
کمیته (غیر دولتی) حقوق بشر قطر با اشاره به مشکلاتی که شهروندان قطری در ادای مناسک حج با آنها مواجه هستند، اخیرا اعلام کرد، برای تضمین آزادی قطری‌ها در انجام مناسک حج در عربستان، از طریق بین‌المللی اقدام خواهد کرد.
بدرفتاری ، دستگیری و زندان کردن عمره گزاران کشورها از جمله زایران اردنی و برخی کشورهای آفریقایی طی ماههای اخیر از یک سو و کم و زیاد کردن سهمیه های عمره کشورها بر اساس میزان نزدیکی سیاست های آنان با ماجراجویی های منطقه ای ریاض از سوی دیگر موجب شده تا مدیریت سعودی در اداره حرمین بیش از پیش زیر سوال برود.
رژیم سعودی اما درخواست برای بین المللی شدن اداره حرمین شریفین را اعلان جنگ علیه خود قلمداد کرده است، هر چند تاکنون اقدامی هم برای پاسخ به نگرانی های حقیقی جهان اسلام از نحوه اداره اماکن مقدس به عمل نیاورده است .