جنگ یکی از بدترین بلایایی است که انسانها خود باعث آن هستند. جنگ در لغت به معنای درگیری میان دو کشور است که می تواند خسارات بسیار زیاد و شدیدی را برای تمامی طرف ها به همراه داشته باشد. بیشتر جنگ‌ها زمانی بسیار طولانی دارند و به همین دلیل خسارات مالی و جانی بسیاری را برای کشورها به همراه دارند. در جهان تاکنون جنگ‌های بسیار زیادی رخ داده است که خسارات جانی و مالی عظیمی را به همراه داشته است اما مشخص کردن تعداد تلفات و هزینه مالی بسیاری از آن ها تقریبآ غیر ممکن است. سازمان ملل پس از پایان جنگ جهانی دوم با هدف جلوگیری از بروز جنگ جهانی دیگر، مانع از ظهور و گسترش بسیاری از جنگ‌ها شد و به همین مناسب روزی را به نام «روز صلح» نامگذاری کرد.
در ادامه نگاهی می‌کنیم به جنگ‌های بزرگ جهان که خسارت مالی، جانی و زیست محیطی فراوانی به دنبال داشتند و با وجود هزاران کشته باز هم در جهان تهدید به جنگ را بسیار دیده و شنیده ایم از این رو بازنگری جنگ های تاریخ، صلح؛ این روز مظلوم در تقویم دنیا را بیشتر نشانه می گیرد.
17 میلیون نفر کشته در جنگ جهانی اول/استفاده از سلاح‌های شیمیایی برای اولین بار
اولین جنگ جهانی در پی ترور آرشیدوک فرانتس فردیناند ولیعهد امپراتوری اتریش - مجارستان توسط ملی‌گرای هجده ساله صرب در سارایوو بوسنی به وقوع پیوست. مرگ او در ابتدا باعث شد تا روابط دیپلماتیک میان این کشورها به شدت دچار آسیب شود و در نهایت نیز نبرد اصلی میان این کشورها آغاز شد. مدت کوتاهی پس از این جنگ کشورهای بسیاری در حمایت از یکدیگر وارد صحنه نبرد شدند. جنگ جهانی اول که با نام جنگ بزرگ نیز شناخته می‌شود یک نبرد جهانی بود که از ماه اوت ۱۹۱۴ تا نوامبر ۱۹۱۸ رخ داد. بدون هیچ زمینهٔ کشمکشی، سربازان بسیاری برای جنگ تجهیز و مناطق بسیاری درگیر جنگ شدند.
دیگر با سفیر بریتانیا کار نخواهیم کرد
پیش از این هیچ جنگی به این اندازه تلفات نداشت. از سلاح‌های شیمیایی برای نخستین بار در این جنگ بهره گرفته شد. برای نخستین بار، به‌گونه انبوه مناطق غیرنظامی بمباران هوایی شدند و برای نخستین بار در این سده کشتار غیرنظامیان در ابعادی گسترده در طول جنگ رخ داد. این جنگ به خاطر شیوهٔ جنگی خاکریزی به ویژه در جبهه غرب نیز شناخته شده است. در این جنگ 17 میلیون نفر کشته شدند و 357 میلیارد دلار هزینه برداشت.
جنگ جهانی دوم؛ خونین‌ترین درگیری انسانها در جهان/ بمباران هیروشیما و ناکازاکی
جنگ جهانی دوم مرگبارترین جنگ تاریخ بشریت است که کلیه کشورهای جهان به شکلی در آن درگیر بوده اند. به علت پیشرفت های عظیم صورت گرفته در زمینه های نظامی تلفات جانی و خسارات مالی این جنگ بسیار زیاد بود و باعث شد تا اروپا تا چندین دهه پس از پایان نبرد همچنان تحت اثر آن باشد. جنگی فراگیر بین سپتامبر ۱۹۳۹ تا سپتامبر ۱۹۴۵ بود. این جنگ بسیاری از کشورهای جهان را درگیر کرد تا جایی که دو دسته از کشورهای مختلف به نام‌های متّحدین و متّفقین به وجود آمد. این گسترده‌ترین جنگ جهان است که در آن بیش از ۱۰۰ میلیون نفر جنگیدند.
در طول این جنگ کشورهای مختلف تمام توان اقتصادی و علمی خود را بر محور ساخت تسلیحات جنگی متمرکز کردند. این جنگ ها باعث کشتارهای جمعی و حملهٔ گسترده هوایی به شهرهای آلمان از جمله درسدن و بمباران هسته‌ای هیروشیما و ناکازاکی شد. در طول جنگ جهانی دوم بیش از ۷۰ میلیون نفر کشته شدند که این آمار خونین‌ترین درگیری انسان در طول تاریخ بشریت است.
جنگ بین جمهوری اسلامی ایران و عراق؛ طولانی ترین جنگ قرن بیستم/دست و پنجه نرم کردن مردم حلبچه و سردشت با بمباران شیمیایی
جنگ تحمیلی ایران خسارات جانی و مالی بسیاری را به همراه داشتند. جنگ عراق و ایران در سال 1980 توسط صدام آغاز شد و تا سال 1988 ادامه داشت. کشورمان در این نبرد خسارات مالی و جانی بسیاری متحمل شد و هنوز هم نتوانسته به صورت کامل آسیب های این جنگ را جبران کنند. طولانی‌ترین جنگ متعارف در قرن بیستم میلادی و دومین جنگ طولانی این قرن پس از جنگ ویتنام جنگ عراق بود که به جمهوری اسلامی ایران تحمیل شد و نزدیک به هشت سال به طول انجامید.
جنگ به صورت رسمی در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ برابر ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ آغاز شد. در این روز درگیری‌های پراکنده مرزی دو کشور با یورش همزمان نیروی هوایی عراق به ده فرودگاه نظامی و غیرنظامی ایران و تهاجم نیروی زمینی این کشور در تمام مرزها به یک جنگ تمام عیار تبدیل شد.
هشت سال جنگ بین ایران و عراق اثرات زیست محیطی از خود به جای گذاشت که هنوز هم پابرجاست و در مناطقی مانند حلبچه و سردشت مردم با اثرات بمباران شیمیایی دست و پنجه نرم می‌کنند. بعد از این جنگ نابرابر، جنگ خلیج فارس پس از حمله عراق به کویت رخ داد که در آن نزدیک به 30 کشور مختلف بر علیه دولت عراق متحد شدند و نیروهای این کشور را از کویت بیرون راندند.
788 میلیارد دلار هزینه در جنگ ویتنام
یکی از مرگبارترین و پرتلفات ترین جنگ های تاریخ آمریکا که در نهایت با شکست نیروهای این کشور به پایان رسید. دولت آمریکا در ابتدا با حمایت گسترده مردمش وارد این جنگ شد اما پس از تلفات بالا و اثرات اقتصادی شدید ناچار شد تا نیروهای خود را از این کشور خارج کند. جنگ ویتنام عملیات و درگیری‌های نظامی‌ای است که از سال ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۵ بین نیروهای ویتنام شمالی و جبهه ملی آزادی‌بخش ویتنام جنوبی معروف به «ویت‌کنگ» از یک سو و نیروهای ویتنام جنوبی و متحدانش به ویژه ایالات متحده آمریکا از سوی دیگر رخ داد.
دولت آمریکا حضور آمریکایی در جنگ را به عنوان راهی برای جلوگیری از گسترش و کنترل کمونیسم در ویتنام جنوبی می‌دانست. این قسمتی از استراتژی گسترده‌تر برای جلوگیری از کمونیسم بود که شامل ایران در ماجرای کودتای ۲۸ مرداد برای جلوگیری از رشد حزب توده نیز شد. با توجه به تئوری دومینو؛ اگر یک منطقه کمونیستی شود مناطق اطراف را هم به دنبال خودش پایین می‌کشد و سیاست آمریکا کنترل کل ویتنام در دست کمونیسم را غیرقابل قبول می‌دانست. دولت ویتنام شمالی و ویت‌کنگ‌ها برای اتحاد تحت حکومت کمونیستی می‌جنگیدند. آنها اختلاف را ابتدا جنگ مستعمراتی فقط علیه نیروی‌های استعماری فرانسوی می‌دانستند اما وقتی آمریکا به فرانسه پیوست اختلاف را به جنگ علیه کل دولت ویتنام جنوبی که آن را دولت دست نشانده آمریکا یا عروسک خیمه شب بازی مطرح می‌کردند تغییر دادند. این جنگ 790 هزارنفر تلفات داشت و 788 میلیارد دلار هزینه تراشید.
جنگ بین دو کره/مرگبارترین جنگ‌های تاریخ مدرن
جنگی که در سال 1950 میان کره شمالی و کره جنوبی آغاز شد و تا سه سال بعد ادامه داشت. این جنگ که به عنوان یکی از مرگبارترین جنگ های تاریخ مدرن شناخته می شود به صورت غیر مستقیم میان شوروی - چین و آمریکا و کشورهای غربی بود که در آن کشور کره بیشترین آسیب را دید. پایان این جنگ هیچ پیروز قطعی به همراه نداشت و تنش های شدید میان دو کشور کره همچنان موجود است.
این جنگ نتیجه تقسیم کره پس از جنگ جهانی دوم بود. این کشور از سال ۱۹۰۵ تا پایان جنگ جهانی دوم در تصرف ژاپن بود. با شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم نیروهای آمریکایی وارد بخش جنوبی شبه‌جزیره کره و نیروهای شوروی وارد بخش شمالی آن شدند و خط معروف به مدار ۳۸ درجه به عنوان مرز دو طرف تعیین شد. تلاش‌ها برای برگزاری یک انتخابات آزاد در سراسر شبه‌جزیره کره بی‌نتیجه ماند و این موضوع تنش‌ها بین دو طرف را افزایش داد. یک حکومت راستی متحد آمریکا در بخش جنوبی و یک حکومت کمونیستی متحد شوروی در بخش شمالی به قدرت رسید که هر دو مدعی حکومت بر کل شبه‌جزیره کره بودند و طرف مقابل را هیچگاه رسمیت نشناخته‌اند. این جنگ 1 میلیون نفر تلفات داشت و 364 میلیارد تومان هزینه برداشت.
جنگ شوروی در افغانستان/5 میلیون آواره درنتیجه این جنگ
یکی از طولانی ترین جنگ های مدرن که با عقد قراردادی میان شوروی و دولت افغانستان آغاز شد که به دولت این کشور اجازه می‌داد تا برای نبرد در برابر مجاهدین از شوروی درخواست کمک کند. پس از اینکه نیروهای شوروی وارد افغانستان شدند بسیاری از دولت‌های جهان همانند انگلیس و آمریکا به کمک مجاهدین رفتند. شوروی هم پس از تلفات و خسارات بسیار زیاد در سال 1987 از این کشور عقب‌نشینی کرد.
ماجرای جنگ شوروی در افغانستان ۹ سال اشغال و درگیری اتحاد جماهیر شوروی در آن کشور به جهت پشتیبانی از دولت کمونیست جمهوری دموکراتیک افغانستان در مقابل نیروهای مجاهدین افغان و داوطلبان خارجی عرب است. در ۳ دی ۱۳۵۸ به فرمان رهبر شوروی سپاه چهلم این کشور وارد افغانستان شد و در نهایت در دوران میخائیل گورباچف آخرین رهبر این کشور، عقب‌نشینی در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۶۷ آغاز و آخرین گروه در ۲۶ بهمن ۱۳۶۷ از افغانستان خارج شدند.
این جنگ بیش از یک میلیون کشته و نزدیک به پنج میلیون مهاجر و آواره بر جای گذاشت.
جنگ عراق و افغانستان پرهزینه‌ترین جنگ جهان
جنگ‌های عراق و افغانستان که در اثر حادثه 11 سپتامبر و احتمال وجود سلاح های کشتار جمعی در عراق آغاز شد به عنوان پرهزینه‌ترین جنگ‌های تاریخ شناخته می‌شوند. با وجود هزینه‌های بسیار سنگین این جنگ نتیجه نهایی آنها به عنوان شکست شناخته می‌شود و وضعیت کشورهای عراق و افغانستان چندان بهبود نیافته است.
نیروهای اصلی حمله‌کننده به عراق شامل ارتش‌های ایالات متحده آمریکا، پادشاهی متحده و لهستان بودند اما ۲۹ کشور دیگر از جمله ژاپن، کره جنوبی، ایتالیا، اسپانیا و... با فرستادن بخشی از نیروهای نظامی و لجستیکی خود به همراهی با نیروهای ائتلاف، در اشغال عراق نقش داشتند. همچنین برخی شرکت‌های پیمانکار تأمین نیروی نظامی و امنیتی، با فرستادن ده‌ها هزار نفر از مزدوران خود که دارای تابعیت کشورهای مختلف بودند، مسئولیت تأمین امنیت بخش‌های وسیعی از مراکز مهم تجاری عراق از جمله چاه‌ها و مراکز پالایش نفت را بر عهده داشتند.
جنگ افغانستان در ۱۵ مهر ۱۳۸۰ توسط نیروهای ایالات متحده آمریکا با نام رسمی عملیات بلندمدت آزادی در پی حمله القاعده به رهبری اسامه بن لادن به نیویورک و واشنگتن در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ و هشدار جورج دبلیو بوش رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا به گروه طالبان مبنی بر اخراج گروه تروریستی القاعده از افغانستان و رد این درخواست از سوی طالبان آغاز شد. به دنبال خودداری طالبان از پذیرش خواست ایالات متحده آمریکا فرمان حمله به افغانستان در روز ۱۵ مهر سال ۱۳۸۰ صادر شد.
بریتانیا از سال ۲۰۰۲ میلادی فعالیت‌های نظامی مستقل خود را آغاز کرد. هدف اصلی این جنگ، مبارزه و از بین بردن القاعده، طالبان و حامیان آن بود. تقریباً یک ماه بعد رژیم طالبان سقوط کرد و با برگزاری کنفرانس بُن حامد کرزی به قدرت رسید و در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان به مقام ریاست جمهوری برگزیده شد.
750 هزار نفر کشته در جنگ داخلی آمریکا
یکی از اثر گذارترین جنگ‌های آمریکا که در نهایت باعث شد تا سیاست بسیاری از مناطق این کشور دچار تغییر شود. با این که این جنگ در ظاهر برای از بین بردن برده داری بود اما اصل موضوع درگیری بر سر کنترل و حکومت بود. این جنگ بین ایالت‌های شمالی به رهبری آبراهام لینکلن از حزب جمهوری‌خواه و یازده ایالت جنوبی تحت فرمانروایی جفرسون دیویس رئیس‌جمهور کنفدراسیون کشورهای آمریکا که در ایالات متحده آمریکا رخ داد. قلعه سومتر در بندر چارلتون در کارولینای جنوبی در آوریل ۱۸۶۱ مورد حمله جنوبی‌ها قرار گرفت. مدافع قلعه یعنی ژنرال اندرسن شمالی قصد تسلیم نداشت اما سرانجام در اثر شدت حملات جنوبی‌ها قلعه را به مهاجمان واگذار کرد. غرش توپ‌های جنوبی چندان ادامه نیافت و جنگ تقریباً با تلفات اندکی به پایان رسید اما سقوط دژ سومتر آتش نبردی را شعله‌ور ساخت که ۴ سال به طول انجامید و بیش از ۶۰۰ هزار تن را به کشتن داد.
جنگ جهانی مینیاتوری در سوریه
سوریه نزدیک به 5 سال است که درگیر جنگ داخلی شدید است و در تلاش است تا در برابر گروه‌های تروریستی بسیاری که به مناطق این کشور حمله کرده‌اند، مقاومت کند. در حال حاضر وضعیت نهایی این نبرد هنوز مشخص نشده است و جنگ سوریه احتمالآ تا چند سال آینده ادامه خواهد داشت. با کمک‌های مالی و تسلیحاتی کشور متبوع وزیر خارجه پادشاهی عربستان به تروریست‌های 72 ملت در سوریه ویرانی‌های انبوهی در سوریه به جای مانده است که کارشناسان سازمان ملل خسارت‌های ویرانی‌های زیرساختی را در این پروسه قریب به "600 میلیارد دلار" برآورد می‌کند. از سال 2011 تاکنون اکثر زیرساخت‌های حیاتی در سوریه ویران شده و نیروگاه‌های برق، تاسیسات زیرساختی مهندسی، سیستم آب آشامیدنی، خانه‌ها و ... خسارات انبوهی را متحمل شده‌اند.
روز صلح زیر سایه جنگ
جنگ‌های فوق، نمونه‌ای از جنگ‌های مرگبار قرن اخیر است که اثرات جانی، مالی، زیست محیطی و... فراوانی در سراسر جهان به جای گذاشته است. اگر این میلیاردها دلار پول را به جای صرف تسلیحات نظامی، خرج تحصیل کودکان می‌کردیم؛ امروزه هیچ کودکی محروم از تحصیل وجود نداشت و همچنین در ایام کرونا از سطح بهداشت جهانی بالاتری برخوردار بودیم که به نظر می‌رسد باید در روز صلح، به پاسداشت صلح یک دقیقه هم که شده جهانیان اسلحه‌های خود را زمین بگذارند و به احترام صلح دست از جنگ و خونریزی و کشتن مردم بی گناه بردارند.
منبع: برنا