نشست گرامیداشت شهدا و قربانیان ترور ایران همزمان با روز جهانی یادبود قربانیان تروریسم، با همکاری مشترک بنیاد هابیلیان و ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران، امروز چهارشنبه 31 مردادماه 1403، با حضور مسؤولان ستاد حقوق بشر، وزارت امور خارجه، نماینده دفتر اطلاع رسانی سازمان ملل در تهران و جمعی از کارشناسان و خانواده های قربانی ترور در محل ستاد برگزار شد.
به گزارش سایت ستاد حقوق بشر، «خسرو حکیمی»، مشاور رئیس قوه قضائیه و معاون قضایی دبیر ستاد حقوق بشر و معاونت امور بین الملل در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه از سال ۱۳۸۴ که بنیاد هابیلیان تشکیل شد، این بنیاد زحمات قابل تقدیری در این زمینه داشته است، گفت: ابتدا باید ببینیم پدیده تروریسم چه مفهومی دارد و بعد در سازمان ملل چه جایگاهی دارد و ما از پتانسیل های موجود چه استفاده ای می توانیم داشته باشیم.
وی افزود: تروریسم استفاده غیرقانونی یا بهرهگیری تهدیدآمیز از خشونت فردی یا گروهی سازمان یافته علیه مردم یا دارایی آنها به قصد ترساندن یا مجبور کردن جوامع و حکومتها است که اغلب به دلایل سیاسی یا ایدئولوژیک صورت میگیرد، که شامل آدمکشی، بمبگذاری، کشتار بی هدف، هواپیماربایی و آدم ربایی می باشد.
معاون قضایی دبیر ستاد حقوق بشر تصریح کرد: از دیدگاه دین مبین اسلام، احترام به انسان و انسانیت مورد تاکید قرار گرفته و حیات انسانها برای شارع مقدس بسیار مهم است و حیات انسان است که میتواند موجب ارائه خدمات به سایر همنوعان و موجب رشد و شکوفایی هر کشوری از کشورهای جهان باشد. انسان به لحاط فطرت الهی که خدا به او داده است، موجود بسیار ارزشمندی است و کرامت انسان مورد تاکید قرآن قرار گرفته است. «لقد کرمنا بنی آدم ...»، خداوند حفظ حیات انسان را بسیار مورد تاکید قرار داده است.
وی ادامه داد: قطعنامه 17/8 مجمع عمومی سازمان ملل در سال 2011، تعیین روز جهانی یادبود و ادای احترام به قربانیان تروریسم را 21 آگوست (31 مردادماه) یعنی امروز قرار داده است. تروریسم تاثیر مستقیمی بر حقوق بشر دارد و عواقب جدی برای برخورداری از حقوق و آزادیهای مشروع و قانونی افراد به ویژه حق حیات، آزادی و تمامیت جسمانی و حق سلامت افراد جامعه به ویژه قربانیان تروریسم دارد.
حکیمی یادآورشد: اقدامات تروریستی میتواند کل جوامع را بیثبات کند و صلح و امنیت را به خطر بیاندازد و توسعه اجتماعی و اقتصادی را تهدید کند. تروریسم به ارکان حاکمیت قانون که احترام به حقوق بشر بر آن استوار است، هجمه و حمله میکند.
وی تاکید کرد: دولتها وظیفه دارند از جان شهروندان خود محافظت کنند و باید در موقعیتی باشند که اقدامات مناسب و منطقی را برای مبارزه با تروریسم و تهدیدات ناشی از آن انجام دهند. در حمایت از حقوق قربانیان ترور، رسیدگی عادلانه و جبران خسارت (از جمله سلامت و سایر حقوق اساسی) یکی از وظایف اصلی دولتها است. مطالبه گری در حوزه حقوق قربانیان ترور با استفاده از ظرفیت مجموعه نهادهای حقوق بشری سازمان ملل متحد به ویژه گزارشگر ویژه در مورد ارتقاء و حمایت از حقوق بشر و آزادی های اساسی در هنگام مقابله با تروریسم، کارشناس مستقل در ارتقاء نظم بین المللی دموکراتیک و عادلانه، کارشناس مستقل حقوق بشر و همبستگی بین المللی، پتانسیل هایی هستند که سازمان های مردم نهاد از آن باید استفاده کنند.
معاون قضایی دبیر ستاد حقوق بشر کشورمان در ادامه گفت: دولتها در نشستهای شورای حقوق بشر، دیدارها، مکاتبات و بیانیههایی که صادر میکنند باید توجه به حمایت از حقوق قربانیان ترور داشته باشند. رویکرد ستاد حقوق بشر در برجسته کردن حقوق قربانیان تروریسم در تمامی نهادهای بین المللی حقوق بشری، چه در ملاقات های دو و چندجانبه و ملاقات با سفرا و مکاتبات حقوق بشری با مقامات نظیر کمیسرعالی حقوق بشر، دبیر کل سازمان ملل و نیز گزارشاتی که ستاد حقق بشر برای مجامع بین المللی تهیه میکند به ویژه پاسخگویی به ادعاهای مطروحه از سوی گزارشگران ویژه و بیانیه های کمیسرعالی و دبیر کل سازمان ملل، وظیفه دفاع از حقوق قربانیان ترور را بر عهده دارد و در همین مشی حرکت نموده ایم.
وی ضمن تشکر از بنیاد هابیلیان که توانسته فهرست ۱۷ هزار نفری را از قربانیان ترور تهیه کند، گفت: استفاده از ظرفیت کنگره های جهانی نظیر کنگره جهانی قربانیان تروریسم، مطالبه گری در زمینه ایجاد صندوق جبران بین المللی خسارت وارده به قربانیان تروریسم، برجسته کردن حقوق قربانیان ترور به ویژه کودکان، زنان و سالمندان، برجسته کردن حقوق قربانیان ترور در سطح خاورمیانه به ویژه در لبنان، فلسطین، غزه، یمن و سایر کشورها، از جمله این اقدامات است.
بنا به گفته حکیمی، مرکز مبارزه با تروریسم سازمان ملل (UNCCT) و واحد قربانیان تروریسم این مرکز در مقام نشان دادن همبستگی، افزایش آگاهی، مشارکت در حمایت، ترویج و احترام به حقوق و حمایت از نیازهای قربانیان تروریسم تشکیل شده است و در جهت ایجاد ظرفیت کشورهای عضو و سازمان های جامعه مدنی برای حمایت بهتر از نیازهای قربانیان تروریسم، انجام وظیفه می کند.
وی همچنین عنوان کرد: استراتژی جهانی مبارزه با تروریسم سازمانملل بر اهمیت حمایت از حقوق قربانیان ترور تاکید دارد؛ این راهبرد، قطعنامههای مجمع عمومی و شورای امنیت، استراتژی ها و برنامه های اقدام در چارچوبهای هنجاری، اساس برنامه مأموریت را فراهم می کند.
حکیمی ادامه داد: دو قطعنامه مجمع عمومی اختصاص به قربانیان تروریسم دارد. چارچوب قوی تر برای افزایش تلاشهای کشورهای عضو، در قبال قربانیان تروریسم ایجاد کرده است. دفتر مبارزه با تروریسم سازمان ملل (UNOCT) و همچنین مرکز ضد تروریسم سازمان ملل (UNCCT)، موظف هستند برنامه خود را در جهت تقویت و گسترش برای اجرای قطعنامه های مصوب، چه قطعنامه های روز جهانی یادبود و ادای احترام به قربانیان تروریسم و چه قطعنامه های خواستار تقویت همکاری بین المللی برای کمک به قربانیان تروریسم اقدام کنند.
معاون قضایی دبیر ستاد حقوق بشر بیان کرد: دفتر مبارزه با تروریسم سازمان ملل به عنوان ناظر گروه دوستان قربانیان تروریسم یک ابتکار عملی که توسط دولت های عضو هدایت می شود، در صورت لزوم حمایت و کمک می کند. نمونه هایی از حمایت برنامه از گروه، شامل میزبانی مشترک اولین و دومین نشست وزیران گروه دوستان قربانیان تروریسم در طول هفتاد و چهارمین و هفتاد و پنجمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل است.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران بزرگترین قربانی تروریسم در جهان است، گفت: از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون ، چه از مقامات عالیرتبه کشور (رئیس جمهور، نخست وزیر، رئیس دیوان عالی کشور و چه دانشمندان بسیار ارزشمند هسته ای و همچنین مقامات نظامی و به ویژه اخیرا مهمان عزیز ایران، شهید اسماعیل هنیه) همه نشان دهنده حمایت آمریکا و کشورهای غربی از تروریسم و مخالفت عملی با قطعنامه های سازمان ملل متحد است.
حکیمی همچنین بیان کرد: ستاد حقوق بشر در جهت هماهنگ سازی و ایجاد یک تفاهم منطقه ای در مورد منافقین و سایر گروهک ها، تفاهمنامه با عراق و اخیرا با سوریه منعقد کرده است و همکاری ها در دست اقدام می باشد. سایر کشورها نیز در فهرست این همکاری ها احصاء شده اند، حضور مقامات قضایی در نشست شانگهای و بریکس، نشان از توجه ایران به مقابله با تروریسم می باشد. امروز ما با تروریسم اقتصادی نیز مواجه ایم و تحریم های ظالمانه که علیه ملت ایران اعمال می شود، نوعی ترور حق حیات هممیهنان ماست.
وی در ادامه با اشاره به جنایت های رژیم صهیونیستی، گفت: کشورهای غربی لازم است به طور واضح و آشکار از نسل زدایی و جنایت های رژیم صهیونیستی در غزه دست بردارند. کرامت و آزادی انسانی که مورد هجمه قرار گرفته، لازم است از سوی مدافعان غیرواقعی حقوق بشر مورد احترام قرار گیرد. جنایاتی که از ترور و سایر جرایم جنگی و جرم نسل کشی و جرایم ضد بشریت و جرم تجاوز در غزه و سایر مناطق فلسطین توسط صهیونیست ها در جریان است، از مصادیق بارز اقدامات خلاف حق حیات و کرامت انسان ها است.
معاون قضایی دبیر ستاد حقوق بشر افزود: جنایاتی که صهیونیست ها انجام می دهند در سایه حمایت برخی دولت های غربی و البته سکوت مجامع بین المللی که درظاهر بیانیه صادر می کنند و مواضعی اتخاذ می کنند ولی در عمل اقدامات مؤثری را جامعه جهانی از آنان نمی بیند و کشور ما که بزرگترین قربانی تروریسم است به خوبی این مفاهیم را درک می کند. مقابله با بی کیفرمانی ترورها و ترور اخیر، مورد درخواست یکایک مردم ایران است . کشورهای اسلامی نیز ضروری است مواضع خود را درقبال حمایت از مردم بی دفاع فلسطین عملاً نشان دهند.
تروریسم در کشور ما از سوی نهادهای بینالمللی نادیده گرفته شده است
در ادامه این نشست سید «محمدجواد هاشمینژاد» دبیر کل بنیاد هابیلیان (خانواده شهدای ترور کشور)، ضمن ابراز تاسف درباره فهرست بسیار بلند شهدای ترور در کشورمان، گفت: براساس اسنادی که جمع آوری کردیم، ۳۵ گروه مسلح، ۱۷ هزار ایرانی را به شهادت رساندند؛ در هیچ کشوری نمی بینید که در عرض چند ماه مقامات عالیرتبه یک کشور به واسطه اقدامات تروریستی به شهادت رسیده باشند.
وی افزود: در هیچ کجای دنیا نیز نمی توان مشاهده کرد که افرادی اقدامات تروریستی انجام دهند و به طور رسمی کشورهای غربی از آنها حمایت کنند، بسیاری از این گروهها که علیه مردم ایران اقدامات تروریستی انجام دادند در آمریکا و کشورهای غربی دفتر دارند. اگر در مورد القاعده و سایر گروه های تروریستی صحبت می کنیم اجماع جهانی وجود دارد اما درباره ایران اینگونه نیست و غربی ها به صورت سازمان یافته از تروریست ها حمایت می کنند.
هاشمی نژاد تصریح کرد: منافقین با وجود اینکه در فهرست گروههای تروریستی بودند، اما در این کشورها دفتر داشتند. طنز تلخ بزرگ تاریخ این است که امروز روز جهانی مبارزه با تروریسم است؛ تاکنون چند نفر به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر مربوط به ایران کار کردهاند؛ این افراد بارها گزارش هایی را ارائه کردند، اما حتی یک خط درباره اینکه ایران قربانی تروریسم بوده در گزارشهایشان آورده نشده است.
وی با بیان اینکه قربانیان تروریسم در کشور ما از سوی نهادهای بینالمللی نادیده گرفته شدهاند، افزود: گزارشگر سازمان ملل که باید بیطرف باشد، هیچ اشارهای به قربانیان تروریسم در ایران نداشته است. جنایتکارانی که مرتکب ترورهای فجیع شده اند امروز خود مدعی حقوق بشر شده اند.
دبیر کل بنیاد هابیلیان دامه داد: مریم رجوی که سرکرده سازمان گروهک تروریستی منافقین است در کتابی نوشته ما ۵ نفر را به شیوه انتحاری کشتیم و اسم آنها را می آورد که یکی از آنها پدر من است، اکنون این فرد تروریست چگونه مدعی دموکراسی شده است؟!
هاشمی نژاد در بخشی دیگر از سخنانش درخصوص جنایت های رژیم صهیونیستی نیز بیان کرد: رژیم صهیونیستی در مقابل جهانیان همه نوع جنایتی انجام میدهد، اما با هیچ پیامدی روبرو نمیشود و تا زمانی که سازمانهای بینالمللی هیچ کاری در این مورد انجام ندهند، این جنایتها ادامه خواهد داشت.
وی همچنین از قوه قضاییه به دلیل برگزاری جلسات محاکمه اعضای گروهک تروریستی منافقین، قدردانی کرد.
کشورهایی که به تروریستها پناه میدهند در جنایت آنها شریک هستند
در ادامه این نشست، سید «محسن عمادی»، نماینده اداره زنان و حقوق بشر وزارت امور خارجه، ضمن گرامیداشت یاد شهدای تروریسم، اظهار داشت: مبارزه با تروریسم، صرفا یک موضوع امنیتی نیست؛ مظهر تعهد یک دولت به شهروندان خود و حصول عدالت و حقوق بشر است. مبارزه با تروریسم یکی از مبرم ترین مسائلی است که کشورها با آن مواجه هستند. وظیفه دولتها برای محاکمه یا استرداد تروریستها مسئولیت چند وجهی است که بر اساس الزامات قانونی و اخلاقی بنا شده است.
وی تصریح کرد: هسته وظیفه یک دولت برای مبارزه با تروریسم، تعهد اخلاقی عمیق برای تضمین امنیت و رفاه شهروندانش است.
عمادی ادامه داد: قربانیان تروریسم و خانوادههای آنها خواستار عدالت و پاسخگویی هستند و کشورهایی که ادعای دفاع از حقوق بشر دارند با پناه دادن به تروریستها و منافقین، مهمترین اصل حقوق بشری یعنی دسترسی به عدالت و حق دادرسی عادلانه که سنگ بنای حقوق بشر است را نقص میکنند.
وی تاکید کرد: نهادهای بین المللی هم با تحریک کشورهای غربی، نباید اجازه دهند جای جنایتکاران و قربانیان عوض شود. دسترسی مرتکبین به تروریسم از جمله منافقین تروریست به گزارشگران سازمانملل جای تاسف دارد و این امر اعتبار سازمان ملل را از بین میبرد. مقامات سازمان ملل باید در قبال این تحرکات مقاومت کنند و سازو کارهای حقوق بشری نباید به ابزاری در دست تروریستها تبدیل شود.
عمادی عنوان کرد: سازمان ملل و گزارشگران و سازوکارهای حقوق بشری باید از اعتبار و بی طرفی خود دفاع کنند. اینکه متاسفانه جاوید رحمان، گزارشگر اخیر که کارش تمام شده، به عنوان ابزاری در دست تروریست ها عمل می کرد جای تاسف دارد. باید سازمانملل استفاده افراد از ساز و کارهای حقوق بشری را محدود و قطع کند.
وی در ادامه گفت: ما معتقدیم کشورهایی که به تروریستها پناه میدهند در جنایت آنها شریک هستند و حق حیات را نقض می کنند و نمیتوانند ادعای حقوق بشری داشته باشند.
پیام دبیرکل سازمان ملل به مناسبت روز جهانی قربانیان تروریسم
«پاشا تبریزیان»، نماینده دفتر اطلاعرسانی سازمان ملل در تهران نیز در این نشست، پیام دبیرکل سازمان ملل را به مناسبت روز جهانی گرامیداشت قربانیان تروریسم قرائت کرد که متن آن به شرح زیر می باشد:
«امروز ما قربانیان و بازماندگان تروریسم را به یاد می آوریم و یادشان را گرام یمی داریم.اقدامات تروریسستی موجی از اندوه غیرقابل تصور ایجاد می کند. خانواده ها و جوامعی که توسط اقدامات تروریستی از هم پاشیده شده اند برای همیشه تغییر می کنند. زخم های عمیق این رویدادها، چه آشکار و چه پنهان، هرگز به طور کامل التیام نمی یابد. با این حال، در میان عزا و مصیبت شاهد نمونه های شگفت انگیزی از پایداری و مقاومت انسانیت مشترکمان هستیم. مضمون امسال، صدایی برای صلح قربانیان تروریسم به عنوان حامیان و آموزگاران صلح است. ما به تمام قربانیان و بازماندگان، ادای احترام می کنیم از جمله کسانی که تصمیم گرفته اند داستان های خود را درباره پایداری و بخشش به اشتراک بگذارند. بازگو کردن تجربیات شخصی برای آموزش دیگران اقدامی بسیار شجاعانه است. این روز ما ره به گوش دادن و یادگیری فرا می خواند و این یادآور آن است که همیشه باید دنباله رو این راه باشیم. با همدیگر می توانیم صدای همه قربانیان و بازماندگان را بلند کنیم و با هم می توانیم در آموزش نسل حاضر به آینده کمک کنیم . با همدیگ می توانیم جوامع صلح آمیزتر و آبادتری را برای همه بسازیم.»
خانواده قربانیان تروریسم خواستار محاکمه عاملان جنایتهای تروریستی
در ادامه این نشست، «حسین سلطانی نژاد»، یکی از خانوادههای قربانی ترور در حادثه گلزار شهدای کرمان، گفت: در این حادثه افرادی از تمام سنین به شهادت رسیده یا مجروح شدند؛ ۹۷ نفر در این حادثه به شهادت رسیدند که بیسابقه است. هشت نفر از عزیزان ما نیز شهید شدند.
وی تاکید کرد: خانوادههای شهدای ترور خواستار پیگیری پاسخگو کردن عاملان جنایتهای تروریستی هستند.
«سعدالله اقدامی»، قربانی گروهک حرکت النضال و عضو خانواده یکی از شهدای ۳۱ شهریور ۱۳۹۷ اهواز در مراسم رژه نیروهای مسلح، نیز بیان کرد: نمیتوان عاملان این جنایت را انسان نامید؛ یکی از دغدغههای اصلی قربانیان ترور مجازات عاملان حوادث تروریستی است؛ حقوق بشر بازیچه است و اینکه فکر کنیم نهادهای بینالمللی کاری برای ما میکنند، وهم است.
«فاطمه خدادوست»، همسر یکی از شهدای حادثه تروریستی کرمان و مادر شهید «محمد طاها اقدامی» کودک قربانی تروریسم، نیز در ادامه گفت: در روز ترور، رگبار گلوله ها به سمت من و پسرم می آمد؛ من پسرم طاها را آرام می کردم، یک لحظه هیچی متوجه نشدم و دیدم که پسرم غرق به خون است.
وی تاکید کرد: خانواده قربانیان تروریسم خواستار محاکمه عاملان جنایتهای تروریستی هستند و از مقامهای کشور میخواهند که نگذارند خون شهدا پایمال شود. ما خواستار استرداد تروریست ها به کشورمان برای محاکمه آنها هستیم. از قوه قضاییه و ستاد حقوق بشر به دلیل پیگیری پروندهها برای محاکمه و مجازات عاملان حوادث تروریستی قدردانی کرد.
«محمود سرحدی راد»، نماینده خانواده شهدای ترور در استان سیستان و بلوچستان، «یگانه قاسمی»، عضو خانواده قربانی اقدامات تروریستی داعش، «خضر محمدی»، عضو خانواده قربانی اقدامات تروریستی گروهک پژاک، «محمد یاسر پردل»، عضو خانواده قربانی گروهک تروریستی جندا... نیز گوشه ای از اقدامات گروهک های تروریستی را تشریح کردند و خواستار محاکمه تروریست ها و حامیان آنها شدند.
در پایان این نشست، لوح هایی از سوی بنیاد هابیلیان به خانوادههای قربانی ترور اهدا شد و معاون قضایی دبیر ستاد حقوق بشر، ضمن تشکر از خانوادههای شهدای قربانی ترور و مطالب مطروحه در این نشست، گفت: قریب به ۲۰ نهاد عضو ستاد حقوق بشر هستند؛ در حدی که وظایف محوله به ما حکم می کند تلاش خواهیم کرد کمافی السابق و بیشتر در جهت احقاق حقوق قربانیان ترور گام موثر برداریم و در این جهت بنیاد هابیلیان و همه نهادهای مردمی دارای مقام مشورتی نیز به ما کمک خواهند کرد. همه ما خود را مدیون و مرهون شهدا و حاج قاسم سلیمانی می دانیم.