به گزارش سایت ستاد حقوق بشر، ۱۰ روز دیگر تا پایان ضرب‌الاجل تعیین‌شده از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری ICJ (لاهه) برای رژیم صهیونیستی جهت ارائه گزارش باقی مانده است.
این ضرب‌الاجل در پی بررسی پرونده شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی به اتهام نسل‌کشی در غزه تعیین شد؛ دیوان بین‌المللی دادگستری همچنین به رژیم صهیونیستی دستور داد تا شش اقدام موقت را اجرا کند.
دیوان بین‌المللی دادگستری اعلام کرد که رژیم صهیونیستی باید ۲۳ فوریه (۴ اسفند) گزارشی را درباره اقدام‌های انجام شده در رابطه با اجرای شش دستور دیوان از جمله پایان دادن به تحریک نسل‌کشی از سوی مقام‌های صهیونیست و تسهیل امدادرسانی و کمک‌های بشردوستانه به غزه ارائه دهد.
بررسی‌ها نشان می‌دهند که رژیم صهیونیستی عملا به دستورات دیوان بین‌المللی دادگستری بی‌توجهی کرده و گستره جنایت‌های خود را در غزه افزایش داده است؛ این در حالی است که حقوقدانان استدلال کرده‌اند که میزان پیروی رژیم صهیونیستی از دستورات نه تنها آزمونی برای اقتدار دیوان عالی سازمان ملل، بلکه برای دیگر امضاکنندگان کنوانسیون نسل‌کشی است.
طبق گزارش میزان، با نزدیک شدن به زمان ارائه گزارش رژیم صهیونیستی به دیوان بین‌المللی دادگستری، موضوع‌های مختلفی مورد توجه قرار گرفته‌اند؛ مهم‌ترین پرسش‌هایی که در حال حاضر در رابطه با این پرونده وجود دارند، به شرح زیر هستند:
آیا موضع رژیم صهیونیستی در قبال رای اولیه دیوان بین‌المللی دادگستری تغییری کرده است؟
از پایان هفته نخست پس از صدور رای اولیه دیوان بین‌المللی دادگستری، انتقاد‌ها به رژیم صهیونیستی به دلیل بی‌توجهی به دستورات دیوان برای اجرای اقدام‌های شش‌گانه افزایش یافت. از سوی دیگر، مقام‌های صهیونیست تلاش دارند تا مبنای دستورات دیوان بین‌المللی دادگستری را زیر سوال ببرند.
اسحاق هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی در جدیدترین موضع‌گیری خود پیش از حضور در کنفرانس امنیتی مونیخ، مدعی شد که آفریقای جنوبی سخنان او را عامدانه تحریف کرده است. او با استناد به ابزار همیشگی و مظلوم‌نمایانه یهودی‌ستیزی، آفریقای جنوبی را به افترای خونین و افتضاح شرم‌آور متهم کرده و مدعی شد که هیچ‌گاه سخنان تحریک‌کننده نسل‌کشی را بر زبان نیاورده است.
رئیس رژیم صهیونیستی در مقاله خود برای وال استریت ژورنال، ادعا کرد که بر بی‌گناه بودن شمار زیادی از فلسطینی‌ها تاکید کرده و رژیم صهیونیستی غیرنظامیان را هدف قرار نمی‌دهد؛ ضمن اینکه خواهان رسیدن کمک‌های بشردوستانه به فلسطینی‌های نوار غزه نیز است.
این ادعاها در حالی مطرح می‌شود که رژیم صهیونیستی با وجود مخالفت‌های جهانی بر اجرای طرح حمله به رفح، به‌عنوان آخرین پناهگاه آوارگان فلسطینی تاکید دارد.
چرا دیوان بین‌المللی دادگستری در همان مرحله اول دستور توقف عملیات نظامی به دلیل نسل‌کشی در غزه را نداد؟
دیوان بین‌المللی دادگستری به‌عنوان عالی‌ترین نهاد قضایی سازمان ملل و یکی از ارکان شش‌گانه این سازمان در دهه‌های اخیر به دلیل ناکامی در رسیدگی به پرونده‌های وارد شده به این نهاد، دچار ناکارآمدی جدی شد. این امر به‌ویژه از سوی کشور‌های مستقل به محل اعتراض تبدیل شد؛ آن‌ها تاکید داشتند که دیوان بین‌المللی دادگستری در حال حاضر ابزار دست کشور‌های غربی است.
عالی‌ترین نهاد قضایی سازمان ملل با در نظر داشتن واقعیت اعتراض‌ها به عملکرد خود از یک‌سو و تداوم جنایت در غزه از سوی دیگر تصمیم نسبتا درستی را اتخاذ کرد و در رای اولیه خواهان آتش‌بس در غزه به دلیل نسل‌کشی نشد.
صدور چنین حکمی می‌توانست فضا را برای رژیم صهیونیستی و حامی اصلی آن یعنی آمریکا جهت از بین بردن دیوان بین‌المللی دادگستری فراهم کند؛ در حالی که رای اولیه صادر شده زنگ هشدار را برای رژیم صهیونیستی و آمریکا به‌عنوان شریک بدترین جنایت بشری حال حاضر جهان به صدا درآورد.
پیامد‌های محکومیت احتمالی رژیم صهیونیستی در لاهه برای واشنگتن و دیگر حامیان این رژیم چیست؟
پس از اعلام رای اولیه دیوان بین‌المللی دادگستری در ۲۶ ژانویه ۲۰۲۴ (۶ بهمن) در پرونده شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی، آمریکا دچار نوعی سردرگمی شد؛ مقام‌های آمریکایی پیش از صدور رای اولیه دیوان بین‌المللی دادگستری، پرونده مطرح شده از سوی آفریقای جنوبی را بی‌ارزش و بی‌اساس خوانده بودند.
پرونده شکایت آفریقای جنوبی علیه رژیم صهیونیستی به اتهام نسل‌کشی در غزه در حالی مطرح شد که دوره‌ای طولانی از فجایع بشری سیاست خارجی آمریکا در نقاط مختلف جهان رقم خورده‌اند؛ تهاجم آمریکا به عراق به بهانه مبارزه با تروریسم، غرب آسیا را دچار ناامنی بیشتر کرده و سبب رقم خوردن جنایت‌های بشری مختلفی شد؛ تهاجم آمریکا به افغانستان سبب شد این کشور پس از یک دوره اشغال ۲۰ ساله اکنون دچار یکی از بدترین بحران‌های بشردوستانه جهان باشد؛ ...
در عین حال، جنگ غزه سبب شد تا ادعا‌های آمریکا درباره مشروعیت اخلاقی در خارج از مرز‌های این کشور که پیامد‌های زیادی برای مردمش به دنبال دارد، لکه‌دار شود. آمریکا به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل ناکارآمدی دیوان بین‌المللی دادگستری، در سال‌های گذشته به شکلی فزاینده این نهاد را نادیده گرفت.
اگر دیوان بین‌المللی دادگستری در پرونده شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی، در نهایت ارتکاب نسل‌کشی را از سوی رژیم صهیونیستی با حمایت آمریکا تشخیص دهد، واشنگتن به احتمال زیاد این رای را رد می‌کند، اما به جهان ثابت می‌شود که آمریکا سیاست خارجی خود به‌ویژه رابطه با رژیم صهیونیستی را به همه اصول حقوق بشری ترجیح می‌دهد و این ضربه‌ای به ادعای استثناگرایی آمریکا خواهد بود.
چنین رایی از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری می‌تواند برای کشور‌های مختلفی که از سیاست‌های آمریکا صدمات جبران ناپذیری خورده‌اند، انگیزه‌ای برای طرح شکایت علیه واشنگتن باشد؛ موضوعی که اصلا خوشایند آمریکا نخواهد بود.
محکومیت احتمالی رژیم صهیونیستی در پرونده شکایت آفریقای جنوبی به اتهام نسل‌کشی همچنین می‌تواند کشور‌های تامین‌کننده کمک‌های مالی، اطلاعاتی و نظامی جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه را با تعهدات دشواری مواجه کند؛ چراکه وکلای آفریقای جنوبی در نظر دارند نه‌تنها رژیم صهیونیستی بلکه طرفین ثالث را نیز تحت فشار قرار دهند.
آیا رژیم صهیونیستی می‌تواند به رای محکومیت احتمالی خود در دیوان بین‌المللی دادگستری اعتراض کند؟
براساس قوانین هیچ حق درخواست تجدیدنظری برای آرای دیوان بین‌المللی دادگستری وجود ندارد؛ این قانون هم برای رای اولیه و هم برای رای نهایی صدق می‌کند. با در نظر داشتن قانون مذکور، رژیم صهیونیستی نمی‌تواند نه به رای اولیه دیوان بین‌المللی دادگستری اعتراض کند و نه رای نهایی که احتمال چند سال بعد صادر خود شد. در نتیجه رای نهایی قانونی و لازم الاجرا خواهد بود.
حدود و ثغور متهم کردن رژیم صهیونیستی به نسل‌کشی در غزه چیست؟
وکلای نماینده آفریقای جنوبی در دیوان بین‌المللی دادگستری، قتل‌عام فلسطینی‌ها در غزه را در سه ماه نخست جنگ رژیم صهیونیستی علیه این منطقه مصداق نسل‌کشی خواندند. ماده دوم کنوانسیون نسل‌کشی، جنایت نسل‌کشی را این‌گونه تعریف می‌کند: اعمالی که به قصد نابودی کلی یا جزیی یک گروه ملی، قومی، نژادی یا مذهبی انجام می‌شود.
برخی از حقوقدانان می‌گویند که رژیم صهیونیستی مرتکب چهار عمل از پنج عملی است که در ماده دوم توضیح داده شده است: کشتن اعضای گروه، ایجاد آسیب جدی جسمی یا روحی به اعضای گروه، تحمیل عمدی شرایط دشوار زندگی به اعضای گروه به گونه‌ای محاسبه‌شده با هدف تخریب کلی یا جزیی و اعمال تدابیری برای جلوگیری از تولد درون گروه.
پیامد‌های محکومیت احتمالی رژیم صهیونیستی در دیوان بین‌المللی دادگستری چیست؟
رژیم صهیونیستی در ۱۵ سال گذشته دیوان بین‌المللی دادگستری را تحریم کرده و توجهی به خواسته‌های آن نمی‌کرد، اما فشار افکار عمومی و نگرانی از محکومیت در پرونده به دلیل گستردگی اسناد و شواهد سبب شد تا این رژیم در نهایت در پرونده شکایت آفریقای جنوبی به اتهام نسل‌کشی در دیوان حضور پیدا کند.
بررسی‌ها از روند تحولات غزه و نقض کنوانسیون‌های مختلف از سوی رژیم صهیونیستی در جنگ علیه غزه از جمله کنوانسیون نسل‌کشی و جنایت جنگی نشان‌دهنده احتمال بالای محکومیت رژیم صهیونیستی در رای نهایی دیوان بین‌المللی دادگستری است.
با در نظر داشتن واقعیت بی‌توجهی کشور‌های غربی به احکام دیوان بین‌المللی دادگستری در دهه‌های گذشته، می‌توان گفت که رژیم صهیونیستی به‌عنوان شریک مورد حمایت این کشور‌ها به احتمال زیاد به رای نهایی احتمالی محکومیت در دیوان بی‌توجهی می‌کند. پیگیری پرونده در چنین شرایطی، آن را وارد شورای امنیت می‌کند که آمریکا تردیدی در استفاده از حق وتو برای تصمیم‌های شورای امنیت علیه رژیم صهیونیستی شامل تحریم‌های گسترده نخواهد داشت.
صرفنظر از این واقعیت‌های دردناک، چنین رایی، آپارتاید بودن رژیم صهیونیستی را به شکل رسمی به جهان معرفی می‌کند؛ این موضوع پیامد‌های گسترده‌ای برای رژیم صهیونیستی خواهد داشت که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، نابودی روند عادی‌سازی روابط این رژیم با کشور‌های عربی خواهد بود. حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی رژیم صهیونیستی نیز به شکل آشکار تحت تاثیر چنین رایی قرار خواهند گرفت.
حکم نهایی محکومیت احتمالی رژیم صهیونیستی در پرونده نسل‌کشی می‌تواند به پیگیری اقدام‌های قانونی علیه روسای نظامی این رژیم هم منجر شده و رژیم صهیونیستی را در شبکه‌ای از چالش‌های حقوقی بین‌المللی گرفتار کند.