نقش پلتفرم‌ها در کودک سربازی

به گزارش مدیریت ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت امور بین الملل قوه قضائیه و ستاد حقوق بشر، امروزه اکثر پلتفرم‌های شبکه‌های ‌اجتماعی خطری برای خانواده‌ها بخصوص کودکان ایجاد کرده‌اند، و این افراد و خانواده‌های آن‌ها هستند که خسارت می‌بینند.

پدران و مادران که تمام تلاش خود را بکار می‌گیرند تا فرزندشان موفق شود و آینده خوبی داشته باشد، امروز شبکه‌های اجتماعی خارجی، دختران و پسران جوان را به سمتی می‌برند که خلاف نیت پدران و مادران دلسوز است. در این نوشتار تلاش می‌شود با استفاده از نگرانی‌های نمایندگان کنگره آمریکا در خصوص پلتفرم (تیک تاک) که سرورهایش در آمریکا و کشورهای غربی نیست، درباره  چالش‌هایی که همه پلتفرم‌ها برای مردم جهان بخصوص کودکان ایجاد کرده اند نکاتی ارائه شود.

1. الگوریتم می‌تواند مروج خودکشی، خودزنی و اختلال تغذیه در میان کودکان باشد، آنها را به انجام چالش­‌هایی تشویق می‌­کند که زندگی­شان را به خطر می‌­اندازد و به بزرگسالان اجازه می دهد تا دختران زیبا را به دام بیندازند.

2. شبکه‌های اجتماعی طوری مناسب ­سازی شده‌اند که افراد را تشویق کنند زمان بیشتری را در اَپ صرف کنند. ‌با توجه به وفور کاربران جوان، این نگرانی وجود دارد که این شبکه‌ها چالش‌­های موجود در سلامت روان را تشدید کنند.

3. وقتی کاربران مشغول محتوای بالقوه مضر می شوند، ضروری است که اَپ برای تعدیل این رفتار اقداماتی انجام بدهد، که نمی دهد یا افراد را مخیر می‌کند.

4. بعضی از شبکه های اجتماعی خارجی در شرایط بحرانی اولویت را به عرضه محتوای مضر، مستقیما به کودکان می دهند؛ مثل چالش های خودزنی و حتی خودکشی. آموزش بمب گذاری، تخریب اموال مردم و...

5. اهمیت اساسی دارد که فرهنگ ایرانی در فضای مجازی برای ایرانیان بازتاب داشته باشد. الگوریتم‌ها و شیوه‌های تعدیل محتوای بکار رفته توسط شبکه‌های اجتماعی هیچ نشانه‌ای از فرهنگ کشورمان ندارد،‌ در عوض محتوایی مثل سوءاستفاده جنسی از کودکان، نفرت ­پراکنی اساسی یا محتوای مربوط به تروریسم داخلی، استثمار، اقتباس فرهنگی غلط و... به وفور دیده می شود.

6. یکی از نمایندگان کنگره آمریکا بعنوان یک متخصص اطفال در خصوص بعضی از شبکه‌های اجتماعی اینگونه نظر خود را ابراز کرد.  سال گذشته آکادمی طب اطفال آمریکا زنگ خطر را درمورد بحران سلامت روان کودکان ما به صدا درآورد. من به عنوان یک متخصص اطفال می‌دانم که این قضیه بیش از یک دهه است که ادامه دارد. در واقع تمام و کمال تابع میزان استفاده از رسانه اجتماعی است. در طول همه ­گیری کرونا نوجوانانی که جای تعاملات اجتماعی در زندگی روزمره­ شان خالی بود بیشتر به رسانه­‌های اجتماعی جذب شدند تا با دوستان خود ارتباط بگیرند. رسانه‌های اجتماعی طوری طراحی شدند که اعتیادآور باشند. این الگوی کسب­ و کارشان است و پلتفورم شما از همه اعتیادآورتر است. گوشی ­بازیِ افراطی نوجوانان را از روابط انسانی دور می کند و مسئله مهم اینجاست که این نوجوانان را تمام شب بیدار نگه می‌دارد؛ در دوره‌ای از زندگیشان که خواب برای مغز و جسم حیاتی است. در واقع کم ­خوابی فی ­نفسه فارغ از محتوای مصرفی باعث افسردگی، ‌اضطراب، ‌دوری­ گزینی اجتماعی،‌ بی­ توجهی، ‌ضعف مهارت‌های سازگاری و شکست تحصیلی می‌شود. الگوی کسب و کار شبکه‌های اجتماعی این است که اپ را اعتیادآور نگه دارند.

7. نوجوانان و اینفلوئنسرها باید این موضوع را بدانند، هر چیز  شاید الان برایتان مهم نباشد اما این‌ها  به داده‌های شما دسترسی دارند و روزی می‌رسد که این موضوع  برایتان مهم می‌شود و مشکل اصلی همین جاست. با این داده‌ها قدرت هم به دست می ­آید. می‌توانند تصمیم بگیرند که چه ببینید و چطور! کاری کنند که چیزهایی را باور کنید که حقیقت ندارند. می توانند شما را تشویق به رفتارهایی کنند که زندگی­تان را نابود می‌کند و حتی اگر الان اتفاق نیفتد می ­تواند در آینده اتفاق بیفتد. هدف بلند مدت آمریکاست که مسیرش با جوانان ما شروع می شود. هر لحظه می توانند درخواست کنند که همه داده‌­های پلتفرم‌ها برای طراحی از یک الگوریتم هوش مصنوعی استفاده شود که یگانه هدف آن پیشبرد منافع لیبرالیسم و تخریب جامعه ما از درون باشد.

8. نکات متعدد دیگری وجود دارد که در حوصله این نوشتار نمی باشد.

مقایسه و نتیجه گیری

مواردی از انتقادات نمایندگان کنگره به تیک تاک، مبتلابه سایر شبکه‌های اجتماعی به ویژه شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر انتشار صوت و تصویر مانند اینستاگرام نیز هست. برای تقریب به ذهن، الگوی فعالیت اینستاگرام را که دارای بیشترین شباهت با تیک تاک است،‌ مدنظر قرار می دهیم. علت دیگر اهمیت این اپلیکیشن اقبال گسترده ایرانیان به آن است. براساس گزارشی که مرکز آمار ایران از حضور ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی در سال ۹۹ منتشر کرد،‌ بعد از فیلترینگ تلگرام مردم ایران به حضور در دو شبکه اینستاگرام و واتس اپ روی آوردند. نتایج آخرین نظرسنجی ایسپا که در خرداد 1401 منتشر شده نشان می‌دهد واتس اپ با سهم 71.1 درصدی، پرطرفدارترین شبکه اجتماعی ایران است. اینستاگرام هم در جایگاه دوم بهترین سوشال مدیا در ایران قرار دارد و 49.4 درصد افراد از آن استفاده می‌کنند. براساس گزارش منتشر شده از سوی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در سال 1400، در میان شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های مختلف اینستاگرام با ۸۳ درصد، بیشترین سهم استفاده را در میان واحدهای تجارت الکترونیکی دارا بوده است. پس از اینستاگرام، واتس‌آپ ۵۳ درصد، تلگرام ۴۳ درصد، وبلاگ‌ و فیسبوک ۸ درصد، پیام‌رسان سروش ۵ درصد، پیام‌رسان‌های ایتا، بله، گپ۳ درصد، آی‌گپ۲ درصد و سیگنال ۱ درصد، در استفاده واحدهای تجارت الکترونیکی از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های مختلف نقش آفرینی کرده‌اند. اینستاگرام نیز همانند تیک تاک مروج سبک زندگی مبتنی بر رژیم های غذایی دشوار برای کسب استانداردهای خاصی از زیبایی ظاهری و تناسب اندام است. نخستین پرچم داران این سبک زندگی سلبریتی‌هایی هستند که اینستاگرام آنها را نشان‌دار می‌کند و با این کار به مرجع شدن آنها و درنتیجه به توسعه مخاطبین‌شان کمک می‌کند. بنابراین خطر سوءتغذیه،‌ اختلالات روانی ناشی از احساس منفی نسبت به بدن و ظاهرِ خویشتن، اختلال در روابط اجتماعی ناشی از عدمِ جذبِ مخاطب و عدم جلب توجه در اینستاگرام به دلیل فقدان برخورداری از بدنی متناسب با استانداردهای سلبریتی‌های اینستاگرامی و ملال جنسیتی همگی خطراتی در کمینِ مخاطبینِ اینستاگرام به ویژه کودکان هستند. نمایندگان کنگره نگرانند که تیک تاک محتوای قاچاقچیان انسان را غربال نمی کند. این درحالیست که اغلب افرادی که دختران ایران را با نام فریبکارانه «مُدلینگ» به خارج از ایران قاچاق کرده و می‌کنند، در اینستاگرام بدون هیچ محدودیتی پیج دارند و با ارائه تصاویر و ویدئو از زندگی فوق لاکچری خودشان در دیگر کشورها، اقدام به فریبِ قربانیانشان می‌کنند. بررسی میزان فراوانیِ این اتفاق، یعنی رابطه مستقیم استفاده از اینستاگرام با افتادن در دامِ این قاچاقچیانِ انسان می‌تواند موضوعِ یک پیمایش استراتژیک با مطالعه پرونده‌هایی نظیر پرونده موسوم به «الکس» باشد. متاسفانه امروزه در تمام منازعات و شورش‌ها کودکان بیشترین آسیب را می بینند.

در شرایطی که خطرات اینستاگرام و سایر شبکه‌های اجتماعیِ امریکایی برای ایرانیان تا این حد محرز است، جا دارد نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز در مواجهه با این پلتفرم ها به فیلترینگ بسنده نکنند. مجلس می‌تواند طرح تحقیق و تفحص فنی و تخصصی از زوایای مختلف نقض حقوق بشر توسط این پلتفرم‌ها را کلید بزند و از ایرانیانِ قربانیِ این پلتفرم ها از طریق گشودنِ پرونده دریافت غرامت از کشورهایی که راه انداز این اپلیکیشن‌های خاطی هستند، حمایت کنند.

خانم کلینتون، وزیر خارجه اسبق امریکا به صراحت در زمان یکی از اغتشاشات ایران در رسانه‌ها اعلام کرد، ما از یکی از پلتفرم‌ها که زمان تعمیرات سالانه‌اش بود خواستیم این تعمیرات را به تعویق بیندازد تا آتش اغتشاشات کم نشود. متاسفانه در آن زمان چندین نفر از نوجوانان مصدوم شدند.

با توجه به نقش شبکه‌های اجتماعی در آشوب‌های فرانسه و چند کشور اروپایی، اتحادیه اروپا قصد دارد از شهریور 1402 قوانین سختگیرانه تصویب و اجرا کند، البته این قوانین فقط شامل آشوب‌ها در اروپا می‌شود.

در پایان موضوع را با این نکته پایان می‌دهیم که در تهاجم نرم چند جانبه و ترکیبی علیه مردم ایران بیش از 120 کانال تلویزیونی- ماهواره ای 100 فرکانس رادیویی و ده‌ها سایت و شبکه‌های اجتماعی خارجی تمرکز خود را روی کودکان ایرانی گذاشته‌اند و آن‌ها را به آموزش درگیری مسلحانه، ساخت بمب دستی و تخریب اموال مردم ترغیب کرده‌اند، در صورتی که کودک سربازی در ماده 38 پیمان نامه حقوق کودک منع شده است. طبق ماده 8/6/26 اساسنامه رم از دیوان بین المللی کیفری جرم جنگی مرتکب شده اند (بر اساس معاهدات حقوق بشری به افراد زیر 18 سال کودک گفته می‌شود).

نویسندگان: احمد بینا - ندا سیانکی