پنجاه و دومین نشست سالانه شورای حقوق بشر سازمان ملل در روز‌های ۲۷ فوریه تا ۴ آوریل سال ۲۰۲۳ برگزار می‌شود.
به گزارش مرکز پایش ستاد حقوق بشر، در برنامه اعلامی نشست سالانه شورای حقوق بشر در سال ۲۰۲۳ موضوع‌هایی مانند حمایت از مدافعان حقوق بشر، آزادی عقیده و مذهب، حمایت و ارتقای حقوق بشر همزمان با مقابله با تروریسم و وضعیت حقوق بشری در برخی از کشور‌ها از جمله ایران مطرح شده اند.
گفت‌وگوی تعاملی با گزارشگران ویژه سازمان ملل و جلسات اختصاصی با گزارشگر ویژه در مورد حق غذا، کارشناس مستقل اثرات بدهی خارجی، گزارشگر ویژه در مورد حق برخورداری از مسکن مناسب، گزارشگر ویژه در زمینه حقوق فرهنگی، گزارشگر ویژه آزادی مذهب یا عقیده، گزارشگر ویژه شکنجه، گزارشگر ویژه در مورد حق حفظ حریم خصوصی، گزارشگر ویژه در مورد فروش و بهره کشی جنسی از کودکان، نماینده ویژه دبیرکل در امور خشونت علیه کودکان و نماینده ویژه دبیرکل در امور کودکان و درگیری‌های مسلحانه، گزارشگر ویژه حقوق افراد دارای معلولیت، گزارشگر ویژه در مورد مسائل اقلیت ها، کارشناس مستقل برخورداری از حقوق بشر افراد مبتلا به آلبینیسم، گزارشگر ویژه در زمینه ارتقاء و حمایت از حقوق بشر در هنگام مقابله با تروریسم، گزارشگر ویژه حقوق بشر و محیط زیست، گزارش کمیساریای عالی درباره دسترسی به واکسن‌های کرونا در دستور کار نشست امسال شورای حقوق بشر سازمان ملل است.
نشست سالانه شورای حقوق بشر به ویژه در یک دهه اخیر توانسته است جایگاه و اهمیت ویژهای در عرصه بین المللی پیدا کند و توجهات لازم را برای برگزاری و بازتاب تصمیم‌ها و توصیه‌ها به خود جلب کند.
چند ویژگی ساختاری شورای حقوق بشر سازمان ملل مانند تاثیرگذاری، فراهم کردن امکان حضور سازمانها، نهاد‌ها و گروه‌های دولتی و بین المللی و عدم تعریف حق وتو در کنار ماهیت ذاتی فراگیری مفهوم حقوق بشر سبب شده اند تا این نشست شانه به شانه نشست‌های بین المللی اهمیتی و نقشی خاص پیدا کند.
اما گذشته از همه تفاسیر مذکور، این نشست در سال جاری میلادی به دو دلیل مهم در مسیر کاهش وزن و اهمیت خود گام بر می‌دارد.
باید توجه داشت که همانقدر که توجه به موضوع‌های حقوق بشری در کشور‌هایی مانند افغانستان، اریتره، سودان، ... دارای اهمیت و قابل قدردانی است، کشاندن رویکرد‌های تهاجمی سیاست خارجی به چنین نشستی با تاکید بر کشورهای غیر دوست غرب مانند بلاروس، چین، روسیه، ... همزمان با چشمپوشی از نقض گسترده حقوق بشر در کشورهای مدعی غربی، در چارچوب موارد اعلامی می‌تواند به پاشنه آشیل این نشست تبدیل شود.
از سوی دیگر، باید گفت که نشست سالانه شورای حقوق بشر اگرچه پا در مسیر رویه اخیر نشست‌های بین المللی مانند داووس یا کنفرانس امنیتی مونیخ در قبال ایران ننهاده و اقدام به دعوت از چهره‌های معاند به جای نمایندگان واقعی مردم ایران نکرده است، اما نتوانسته از سوءاستفاده معاندان جمهوری اسلامی ایران از پتانسیل‌های این نشست ممانعت به عمل بیاورد.
افراد مذکور در هفته‌های اخیر با دستاویز قرار دادن مصوبه جلسه اضطراری شورای حقوق بشر سازمان ملل در مورد حوادث داخلی ایران، اقدام به پررنگ کردن روایت سراسر دروغ خود به ویژه از تحولات اخیر ایران کردهاند.
روایت‌های دروغینی که نه تنها سبب نادیده گرفته شدن ۲۵ گزارش ایران به شورای حقوق بشر شد، بلکه به تصمیم مغرضانه شورا برای تشکیل باصطلاح کمیته حقیقت یاب در مورد تحولات اخیر در ایران نیز منجر شد.
آن چه مشخص است این که شورای حقوق بشر سازمان ملل برای حفظ موقعیت و تاثیرگذاری خود باید از سیاسی کاری پرهیز کرده، از هرز رفتن امکانات و پتانسیل‌های حقوق بشری خود جلوگیری کرده و قویا تلاش کند تا از قرار گرفتن در مسیر ابزاری شدن خودداری کند.
در حال حاضر شورای حقوق بشر سازمان ملل پلتفرمی برای کشور‌ها و افرادی است که حقوق بشری آنها به اشکال مختلف تضییع شده است؛ سیاسی کاری و مغلوب حواشی شدن می‌تواند ضربه‌ای مهلک به همه آسیب دیدگان نقض حقوق بشر باشد.