«آلنا دوهان»، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور اقدامات قهری یکجانبه سفری ۱۱ روزه به ایران داشت و به واسطه دیدارهایی که در این سفر با نمایندگان دستگاه‌های دولتی، بخش خصوصی و سازمان‌های غیر دولتی مختلف داشت، از تاثیر تحریمها مطلع شد.
«دوهان» در پایان سفر خود در یک نشست خبری با حضور رسانه‌های داخلی و بین‌المللی حضور پیدا کرد و به تشریح سفر خود به ایران پرداخت.
گزارشگر ویژه سازمان ملل همچنین بیانیه‌ای را در پایان سفر خود منتشر و در این بیانیه بر آثار زیان‌بار تحریم‌های یکجانبه آمریکا اشاره کرد. این سفر و استفاده حداکثری از ظرفیت آن از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است و بار دیگر نشان داد که با وجود ادعاهای بی‌اساس مقامهای آمریکا مبنی بر اینکه دارو، تجهیزات پزشکی و دیگر وسایل از تحریم مستثنی هستند، اما عملا واردات این اقلام به دلیل تحریم غیر ممکن شده و بیماران بسیاری به همین دلیل جان خود را از دست دادند.
مصوبه شورای حقوق بشر سازمان ملل در سال ۲۰۱۴
شورای حقوق بشر سازمان ملل در سال ۲۰۱۴ سازوکار گزارشگر ویژه بررسی آثار منفی اقدامات قهری یکجانبه بر بهره مندی افراد از حقوق بشر را طی قطعنامه به تصویب رساند؛ کشورهای غربی هر سال به این قطعنامه رای مخالفت میدهند.
نماینده ویژه سازمان ملل طی سخنانی در مورد سفر خود به ایران، تاکید کرد که تمام تلاش خود را برای پوشش دادن همه طبقات و بخش‌های جامعه که تحت تاثیر اقدام‌های قهری یکجانبه شامل تحریم‌های ثانویه و پیروی بیش از حد از تحریمها قرار گرفته‌اند، به کار میگیرد.
بیانیه سازمان ملل درباره سفر دوهان به ایران
اوایل اردیبهشت بیانیه‌ای در وبسایت سازمان ملل مبنی بر سفر گزارشگر ویژه امور تحریمها به ایران منتشر شد؛ در این بیانیه اشاره شد که وی سفری ۱۱ روزه از ۱۷ تا ۲۸ اردیبهشت ماه به ایران خواهد داشت. بیانیه سازمان ملل هدف سفر گزارشگر ویژه را تحقیق درباره آثار تحریم‌های یکجانبه بر حقوق انسانی شهروندان در ایران اعلام کرد.
در همین حال «دوهان» نیز در صفحه توییتری خود از سفر به ایران خبر داد و نوشت که بازدید از ایران برای ارزیابی تأثیر تحریم‌های یکجانبه بر حقوق بشر از تاریخ ۷ تا ۱۸ می ۲۰۲۲ انجام خواهد شد.
تشریح سفر گزارشگر ویژه سازمان ملل از زبان معاون امو بین‌الملل قوه قضاییه
«کاظم غریب آبادی»، معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر همچنین اواسط اردیبهشت ماه برنامه‌های سفر گزارشگر ویژه سازمان ملل به ایران را تشریح کرد.
«غریب آبادی»، گفت: «سفر گزارشگر ویژه فرصتی است برای آشنایی وی با تاثیر مخرب تحریمها بر مردم ایران.»
وی اظهار داشت: «پیرو درخواست گزارشگر ویژه برای سفر به ایران و پذیرش این درخواست از سوی ما، خانم دوهان از تاریخ ۱۸ اردیبهشت، سفری ۱۱ روزه به جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت.»
معاون امور بین الملل قوه قضاییه همچنین بیان کرد: «ماموریت اصلی خانم دوهان، بررسی آثار منفی اقدامات قهری یکجانبه بر بهره مندی مردم از حقوق بشر است و در این راستا، دیدارهای مختلفی را با نمایندگاه دستگاه های دولتی، بخش خصوصی و سازمان های غیردولتی انجام خواهد داد؛ گزارشگر ویژه همچنین از برخی مراکز نیز بازدید به عمل خواهد آورد.»
واکنش حامیان تحریم به سفر گزارشگر ویژه سازمان ملل به ایران
حامیان تحریمها علیه ایران در پی انتشار خبر سفر نماینده سازمان ملل به کشورمان، به این موضوع واکنش نشان داده و به تکرار اظهارات نخ نما شده پرداختند.
همچنین مقامهای سابق و فعلی آمریکا از جمله افرادی بودند که به این تحریمها واکنش نشان دادند.
سفر دوهان به ایران به منظور بررسی آثار تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه مردم ایران با واکنش منفی و عصبانیت عناصر ضدانقلاب و ضدایرانی مستقر در کشورهای غربی همراه شد؛ در واقع این عناصر که نفع خود را در اعمال هر چه بیشتر تحریمها به مردم ایران می‌بینند و به نوعی کاسبان تحریم مردم ایران و کارگزاران تروریسم اقتصادی آمریکا علیه ایرانیان هستند، از زمان اعلام خبر سفر خانم دوهان به ایران با دستپاچگی تمام به تخطئه این سفر پرداختند.
یکی از این عناصرضدایرانی که طی مدت اخیر نسبت به سفر خانم دوهان به ایران واکنش هیستریک نشان داد «شیرین عبادی» بود؛ از او با عنوان حامی حقوق تروریست‌ها یاد می‌شود و سالهاست در ظاهر به اسم دفاع از حقوق بشر و در اصل به عنوان یک عنصر سیاسی‌کار تحت حمایت‌های مالی کانون‌های مشخص غربی قرار دارد؛ این چهره ضدایرانی در نامه‌ای به «میشل باچله»، کمیسر حقوق بشر سازمان ملل، خواهان آن شد که سفر «آلنا دوهان»، گزارشگر ویژه در امور تحریم‌های یکجانبه به ایران لغو شود تا مبادا جهانیان نسبت به تروریسم اقتصادی اعمال شده از ناحیه اربابانش به مردم ایران آگاه شوند.
اما علاوه بر عناصری ضدایرانی نظیر شیرین عبادی، شبکه‌های رسانه‌ای ضدانقلاب نظیر «بی‌بی‌سی فارسی» و «اینترنشنال» نیز در مواجهه با سفر«آلنا دوهان» گزارشگر ویژه سازمان ملل در امر بررسی آثار منفی اقدامات قهری یکجانبه به ایران به استیصال و هذیان گویی افتادند.
شبکه‌های رسانه‌ای مزبور که تحت حمایت مالی و لجستیکی دربار سعودی و کانون‌های صهیونیستی قرار دارند و عمده هدفشان تهدید امنیت روانی و فیزیکی مردم ایران است، طی سال‌های اخیر به بازوان اصلی عملیات روانی علیه مردم ایران تبدیل شده‌اند و در پمپاژ اخبار دروغ برای تسهیل اعمال تحریمها علیه مردم ایران، اهتمامی تمام داشتند؛ به عنوان مثال مسئولان و دست‌اندرکارن تحریم ایران در هیئت حاکمه آمریکا برای توجیه تروریسم اقتصادی خود علیه مردم ایران و وضع تحریم‌هایی که دستیابی ایرانیان به دارو و مواد غذایی را مختل می‌کند از بنگاه‌های خبرپراکنی نظیر «بی‌بی‌سی فارسی» و «اینترنشنال» بهره می‌گیرند.
نشست خبری «دوهان» با حضور رسانه‌های داخلی و بین‌المللی
«آلنا دوهان» در پایان سفر خود به ایران در یک نشست خبری حاضر شد و ضمن تشریح ابعاد سفر خود به پرسشهای خبرنگاران پاسخ داد.
«دوهان»، با بیان اینکه با تحریمها موضوع تحصیل فرزندان پناهندگان و تامین سلامت آنها نیز تحت تاثیر قرار می گیرد، اظهار داشت: «وقتی درآمد دولت بر اثر تحریمها کم شده و نتواند صادرات انجام بدهد، موضوع های وابسته به این درآمدها متاسفانه آسیب می‌بینند.»
وی ادامه داد: «برخی از خدماتی که به اتباع خارجی ارائه میشد بر اثر تحریمها دچار مشکل شده، صنعت گردشگری دچار مشکل شده و فعالیت بانکها به مشکل خورده است.»
گزارشگر سازمان ملل در بخش دیگری با اشاره به اینکه تاثیر تحریمها بر اقتصاد و همه مردم خواهد بود، بیان کرد: «من در گزارش کتبی، جزئیات را گفتهام و جزئیات بیشتر در گزارش نهایی به شورای حقوق بشر آمده است.»
گزارش آلنا دوهان در پی سفر به ایران
وب سایت رسمی سازمان ملل در پی این سفر، گزارش گزارشگر ویژه سازمان ملل را درباره تحریم‌های یکجانبه و ثانویه علیه ایران منتشر کرد.
در این بیانیه آمده است: به گفته یک کارشناس حقوق بشر سازمان ملل متحد، مجموعه پیچیده تحریم‌های یکجانبه علیه ایران، همراه با تحریم‌های ثانویه علیه افراد و نهادهای ثالث، رعایت افراطی تحریمها و اتخاذ سیاست‌های به صفر رساندن ریسک توسط برخی شرکت‌ها و مؤسسات مالی، چالش‌های انسانی و اقتصادی موجود را تشدید کرده و بر زندگی مردم، به ویژه آسیب پذیرترین اقشار جامعه، تأثیر منفی گذاشته است.
این بیانیه می‌افزاید: آلنا دوهان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امر بررسی آثار منفی اقدامات قهری یکجانبه بر بهره‌مندی از حقوق بشر، در پایان سفر ۱۲ روزه خود به ایران گفت که از بیماران مبتلا به بیماری‌های خاص و افراد دارای معلولیت درباره مشکلاتی که در دسترسی به داروها و تجهیزات کمکی مورد نیاز خود با آن روبرو هستند، روایت‌های غم انگیزی شنیده است.
او اظهار داشت: «من به شدت نگران عواقب تهدیدکننده جان انسان‌ها هستم که ناشی از هزینه‌های سرسام‌آور دارو و تجهیزات پزشکی تخصصی و در موارد خاص، موجود نبودن آنها به دلیل محدودیت‌های تجاری و مالی ناشی از تحریمها است. بنا به گزارش‌هایی که دریافت کردم، این وضعیت به علت عدم تمایل شرکت‌های خارجی به عرضه این کالاها است، که دلیل آن نیز بیم آنها از عواقب احتمالی این کار از جمله تعقیب کیفری و مجازات‌های مالی است».
«دوهان»، افزود: «تحریم‌های اعمال شده بر بخش‌های حیاتی اقتصادی و تعداد زیادی از موسسات مالی و شرکت‌های ملی ایران، منجر به کاهش شدید درآمدهای دولت، افزایش تورم، گسترش فقر و کمبود منابع برای تامین نیازهای اساسی نیازمندان در این کشور شده است.»
تشریح سفر دوهان از زبان دبیر ستاد حقوق بشر
«کاظم غریب آبادی»، معاون امور بین الملل قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر، طی مصاحبه ای درخصوص بازدید گزارشگر ویژه آثار منفی اقدامات قهری یکجانبه بر حقوق بشر از ایران، گفت: «خانم النا دوهان به دعوت ستاد حقوق بشر بازدیدی ۱۱ روزه از ایران داشت تا آثار منفی تحریم های یکجانبه بر حقوق بشر مردم را بررسی و گزارش خود را به شورای حقوق بشر سازمان ملل گزارش کند؛ در جریان این سفر، گزارشگر ویژه با مسئولین و نمایندگان ۳۰ وزارت خانه و دستگاه اجرایی شامل دبیر ستاد حقوق بشر، وزیر امور خارجه، وزیر کشور، وزیر دادگستری، معاون زنان و خانواده رئیس جمهور دیدار و در مورد آثار منفی اقدامات قهری یکجانبه بر بهره مندی از حقوق بشر در ایران گفتوگو کرد.»
«غریب آبادی»، افزود: «وی علاوه بر بازدید از برخی مراکز درمانی و دارویی، با نمایندگان دستگاه های متولی در حوزه های بهداشت، دارو، غذا، هوائی، بیمه، بانک، حمل و نقل، مسکن، انرژی، کشاورزی، اقتصاد، میراث فرهنگی و گردشگری، پناهندگان، مدیریت بحران، کار و تامین اجتماعی، زنان، کودکان، بهزیستی، هلال احمر، ورزش و همچنین اساتید دانشگاه، سازمان های مردم نهاد، بخش خصوصی، بیماران تالاسمی، بیماران پروانه ای و جانبازان شیمیایی نیز دیدار و از نزدیک با آنان گفتوگو و جنبه های مختلف آثار و تبعات تحریم های یکجانبه علیه حقوق ملت ایران را بررسی کرد.»
نتایج سفر گزارشگر ویژه سازمان ملل به ایران
گزارشگر ویژه سازمان ملل نزدیک به دو هفته در ایران بود و با مراکز گوناگونی آشنا شد که تحت تاثیر تحریم‌های یکجانبه و ظالمانه آمریکا و غرب قرار گرفته‌اند.
آمریکا با وجودی که سازمان ملل تحریمها علیه ایران را به واسطه برجام برداشته اما با خروج از آن سعی کرد تا به تحریم‌های اقتصادی که شامل تحریم‌های پزشکی و دارویی نیز می‌شود، ادامه دهد و به اصطلاح به فشارهای حداکثری خود علیه ایران بیفزاید.
گزارشگر ویژه سازمان ملل، تحریم‌های آمریکا را نقض قوانین بین‌المللی توصیف کرد و این اتفاق برای آمریکا خوشایند نبود به همین خاطر سعی کرد تا در رسانه‌های خود خط تخریب او و گزارش‌ها و بیانیه منتشر شده را در پیش بگیرد.
اما آن‌چه عیان است با حضور نماینده سازمان ملل همه آنها برای افکار عمومی جهان آشکارتر شد تا دنیا متوجه شود که آمریکا علیه ایران چه جنایاتی را مرتکب شده است.
تاکید مجدد دوهان بر تاثیر تحریمها بر مردم ایران؛ «تحریمها باعث مرگ مردم شده است، قانع کننده ترین دلیل، عدم دسترسی به دارو است»
«دوهان» اخیرا در مصاحبه اختصاصی هفته نامه فرانسوی «لوپوئن» تحت عنوان «آری، در ایران تحریمها می‌کُشند» بار دیگر تاکید کرد: «تاثیر این تحریم ها در ایران با سایر کشورهای دیگر تحت تحریم که من از آنها بازدید کردم، همچون زیمبابوه یا ونزوئلا، متفاوت بود؛ برای مثال، ایران دارای یک سیستم بهداشتی و آموزشی نسبتاً توسعه یافته است؛ به همین دلیل است که در این زمینه این کشور مانند ونزوئلا متحمل تاثیر بسیار زیاد تحریم ها نشده است؛ ازسویی ایران از نظر تولید داخلی مواد غذایی نیز خودکفا است، به همین دلیل است که من بعنوان مثال افرادی را در ایران ندیدم که مثلاً فقط یک بار در روز غذا بخورندغ با این حال تاثیرات فراوانی را بواسطه تحریم ها بر زندگی ایرانیان، از جهات مختلف مشاهده کردم.»
وی افزود: «تحریمها باعث مرگ مردم شده است و چندین مورد در گزارش من آمده است؛ قانع کننده ترین دلیل، عدم دسترسی به دارو است؛ بله، ایران بیش از ۹۰ درصد داروهای خود را تولید می‌کند، اما متأسفانه برای این کار نیاز به تهیه کردن مواد اولیه از خارج است.»
نظر کارشناسان درباره سفر دوهان به ایران
کارشناسان داخلی و خارجی سفر دوهان به ایران را مثبت ارزیابی و استفاده از ظرفیت‌های این سفر را از سوی معاون امور بین الملل قوه قضاییه و ستاد حقوق بشر مهم ارزیابی کردند.
«محسن پاک آیین»، کارشناس مسائل بین‌الملل و دیپلمات پیشین کشورمان، در مصاحبه با خبرگزاری میزان، میگوید: «در ارتباط با موضوع گزارش خانم آلنا دوهان، گزارشگر سازمان ملل در امور تحریمها که به ایران سفر کرد بالاخره برخی از گزارشگرها نمی‌توانند حقایق را پنهان بکنند و برخی هم که دارای انصاف بیشتری هستند سعی می‌کنند که راجع به تأثیرات منفی اقدامات یکجانبه قهرآمیز آمریکا و تحریم ایران به خصوص در حوزه پزشکی و دارویی و غذایی مسائلی را ارائه دهند و در واقع از حقوق مردم ایران به عنوان دفاع از حقوق بشر حمایت کنند.»
«محسن پاک آیین»، ادامه داد: «دوهان در جریان تأثیرات منفی تحریمها قرار گرفت و اعلام کرد که تحریم‌های یکجانبه اولیه و ثانویه و همچنین تهدید بر اعمال تحریمها وضعیت حقوق بشر را به خطر انداخته و به خصوص عدم ورود دارو به ایران مشکلات جدی برای مردم ایران ایجاد کرده است.»
«امیر علی ابوالفتح»، کارشناس مسائل بین الملل نیز با اشاره به سفر «دوهان» به ایران، به خبرگزاری میزان گفت: «بررسی آثار مخرب تحریمها بر زندگی شهروندان و بیماران بخش برجسته گزارش وی هستند؛ تاثیر سوء تحریمها بر وضعیت بیماران نوعی جنایت است که از لحاظ حقوق بشری نکته قابل توجهی محسوب می‌شود.»
«ابوالفتح» تاکید کرد: «گزارش خانم دوهان سبب می‌شود از زاویه دیگری به حقوق بشر نگاه شود؛ این گزارش می‌تواند هم در آگاهی بخشی موثر باشد و هم به عنوان شواهد و مدارک مستند در طرح دعوا و شکایت علیه اعمال کنندگان تحریمها در دادگاه‌ها مورد استفاده قرار گیرد.»
«احمد فاطمی»، کارشناس حقوق بین الملل، نیز در مصاحبه با خبرگزاری میزان ضمن موثر و مفید خواندن گزارشهای پیرامون پیامدهای حقوق بشری تحریم‌های آمریکا، گزارش «آلنا دوهان» را گامی تاثیرگذار در آشکار ساختن ابعاد گسترده نقض حقوق بین الملل و حقوق بشر از سوی آمریکا دانست.
وی افزود «تحریم های یکجانبه آمریکا که علیه طیف گسترده‌ای از کشورها با اهداف سیاسی اعمال میشوند، به شکلی قابل توجه حقوق بین الملل و حقوق بشر را نقض می‌کنند؛ اعمال چنین تحریم‌هایی بدون توجه به پیامدهای حقوق بشری آن از خوی استکباری آمریکا نشئت میگیرد.»
ظرفیت سفر آلنا دوهان به ایران
«دوهان» در جریان سفر خود به ایران فهرستی از موارد متعدد نقض حقوق بشر علیه مردم ایران را ارائه داد؛ مواردی که بر اثر تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه کشورمان در طول سالیان به وجود آمده است.
اگرچه همواره مقامهای کشورمان طی سالیان در نهادهای بین‌المللی آثار فاجعه‌بار این تحریمها را بر مردم، گوشزد کرده‌اند اما به دلیل ساختار سیاست‌زده نهادهای بین‌المللی، این تبعات مغفول مانده و متاسفانه جامعه جهانی اقدامی در زمینه جلوگیری از ادامه روند این تبعات انجام نداده است.
اما سفر گزارشگر ویژه سازمان ملل به ایران، ظرفیت گسترده‌ای را در اختیار کشورمان قرار داد؛ بیانیه «دوهان» رسوایی بزرگی برای آمریکا و اذنابش به شمار می‌رود و افکار عمومی جهان را از تبعات اقدامات یکجانبه آمریکا بر مردم ایران آگاه کرد.
همچنین بیانیه «دوهان» و گزارشی که وی در پی سفر ۱۱ روزه خود درباره آثار اقدامات قهری یکجانبه آمریکا بر وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر کرد، ظرفیت مورد استفاده قرار گرفتن در نهادها و مجامع بین‌المللی و اقامه دعاوی علیه آمریکا را دارد.
منبع: میزان