به گزارش سایت ستاد حقوق بشر، جلسه رسیدگی به پرونده شهدای غواص دفاع مقدس به طرفیت آمریکا امروز دوشنبه ۱۸ تیرماه ۱۴۰۳ در شعبه ۵۵ دادگاه حقوقی بین‌الملل به ریاست قاضی «حسین‌زاده» با حضور «عبدلیان‌پور» رئیس مرکز وکلا و کارشناسان رسمی قوه قضاییه و جمعی از حقوقدانان و خانواده‌های شهدا در مجتمع قضایی امام خمینی (ره) آغاز شد.
در این پرونده دادخواهان خانواده شهدای غواص هستند که از حیث خسارت مادی و تنبیهی، خواهان رسیدگی به اتهامات مسببان و مباشران در به شهادت رساندن شهدای غواص هستند. در ابتدای جلسه قاضی حسین‌زاده گفت: پرونده حاضر با دادخواهی ۴۲ نفر از خانواده‌های شهدای معظم غواص به طرفیت ۶۵ خوانده آمریکایی شامل دولت آمریکا و سردمداران این دولت مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
حسین‌زاده ادامه داد: این دادگاه مطابق قانون اقدام متقابل و قانون الزام جمهوری اسلامی ایران به پیگیری خسارات شهروندان خود، صالح به رسیدگی است. بر اساس تحقیقات و اظهارات خواهان تا حدودی اجمالا و تفصیلا محرز شده است اقدامی که منجر به شهادت و دادخواهی در این پرونده شده است با پشتیبانی مالی و لجستیکی دولت آمریکا انجام شده است. دادخواهان در این پرونده خانواده‌های شهدای غواص هستند که مطالبه خسارات معنوی وارده و نیز خسارات مادی و تنبیهی را دارند.
در ابتدای جلسه دادگاه عزالدین سلیمانی، وکیل پایه یک دادگستری و عضو مرکز وکلا اظهار کرد: به وکالت از خواهان پرونده حاضر شدم و به عنوان وکیل، در قبال خون این شهدا احساس وظیفه و تکلیف می‌کنم.
مطابق کنوانسیون‌های بین‌المللی اسیران نباید شکنجه می‌شدند
این وکیل دادگستری با بیان اینکه طبق اسناد موجود شهدای غواص با دستانی بسته در گودال‌هایی دور از منطقه عملیاتی زنده دفن شدند، گفت: ابتدا نیرو‌های غواص ما در منطقه اروندرود توسط ارتش حزب بعث اسیر می‌شوند. اطلاعات نیرو‌های ما را آمریکا به حزب بعث داده بود که این امر باعث لو رفتن عملیات نیرو‌های ما شده بود. دولت آمریکا حمایت‌های تسلیحاتی و اطلاعاتی به ارتش حزب بعث کرده بود.
وی افزود: نیرو‌های غواص ما را بعد از اسارت، کیلومتر‌ها با دستان بسته و با لب تشنه و پیاده از منطقه عملیاتی دور می‌کنند و بعد از شکنجه شدن، در گودال‌هایی زنده زنده دفن می‌شوند در حالی که نیرو‌های ما اسیر بودند و مطابق کنوانسیون‌های بین‌المللی نباید شکنجه می‌شدند. اقدامات غیرقانونی دولت آمریکا و مقامات و نهاد‌های آن در حمایت از دولت عراق، جنایت علیه بشریت، جنایت جنگی و نقض کرامت انسانی محسوب می‌شود.
سلیمانی با ارائه دفاعیات خود گفت: امروز ۲ نفر از غواصانی که شاهد جنایت‌های ارتش حزب بعث بودند به دادگاه به عنوان شاهد دعوت شده‌اند.
این وکیل دادگستری با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس بار‌ها مورد تجاوز از سوی ارتش حزب بعث قرار گرفت و حزب بعث جنایت‌های جنگی و ضدحقوق بشری زیادی علیه کودکان، زنان و مردم ایران مرتکب شده است، گفت: در این مقطع زمانی جمهوری اسلامی ایران برای جلوگیری از حملات بیشتر، تصمیم به خنثی‌سازی عملیات‌های دیگر حزب بعث گرفت. عملیات کربلای ۴ عملیاتی بود که ماه‌ها توسط فرماندهان ایرانی در سال ششم جنگ (سال ۱۳۶۵) طراحی و اجرا شد. این عملیات در واقع پاسخ به اقدامات متجاوزانه حزب بعث بود. عملیات خاکی، آبی کربلای ۴ یکی از گسترده‌ترین عملیات‌های جمهوری اسلامی بود که توسط قرارگاه خاتم النبیا (ص) سپاه پاسداران با رمز محمد رسول الله انجام شد تا نسبت به اقدامات متجاوزانه حزب بعث پاسخ داده شود.
سلیمانی با اشاره به اینکه منطقه عملیاتی کربلای ۴ در جنوب شرقی ایران و جنوب شرقی شهر بصره عراق قرار داشت و نیرو‌های ایرانی برای اینکه در این عملیات به اهداف خود دست پیدا کنند باید از رودخانه اروند عبور می‌کردند، گفت: عملیات کربلای ۴ به اهداف تعیین شده نرسید و تعدادی از نیرو‌ها به شهادت رسیدند و تعدادی دیگر اسیر شدند. نیرو‌های غواص ما بدون اینکه از قوانین حقوق بشر برخوردار باشند با دستانی بسته زنده زنده دفن شدند. عملیات کربلای ۴ با شکست نیرو‌های ایرانی همراه بود، اما فرماندهان دست از کار نکشیدند و علت موفق نبودن عملیات را بررسی کردند و متوجه شدند که علت شکست در عملیات این بود که یک اطلاعاتی از این عملیات توسط هواپیما‌های آواکس آمریکایی به ارتش حزب بعث داده شده است.
وی گفت: در تایید این مدعا «دیوید کریست» مشاور پیشین وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا در مرداد ۱۳۹۲ در مصاحبه‌ای در بی بی سی فارسی تایید کرد که کشورش با ارایه اطلاعات و عملیات کربلای ۴ به عراقی‌ها سبب شکست عملیات شده است. با توجه به اسناد منتشر شده و اقاریر مسئولان آن‌ها حداقل دو سال قبل از عملیات کربلای ۴ تصمیم به حمایت اطلاعاتی از حکومت عراق گرفته‌اند. آمریکا قبل از جنگ نسبت به حمایت‌های خود از رژیم بعث عراق اقدام کرده است. عراق در طول جنگ ۸ ساله همواره با استفاده از حمایت‌های اطلاعاتی به دست آمده از هواپیما‌های آمریکایی بهره زیادی برده است.
وی خطاب به قاضی گفت: عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای از جمله راه‌های کسب اطلاعات است که آمریکا به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین کشور‌ها در این امر به دلیل دشمنی با جمهوری اسلامی ایران این عکس‌ها را در اختیار رژیم بعث قرار می‌داد و نیرو‌های حزب بعث توانستند حرکات و جابجایی نیرو‌های ایرانی را در خرمشهر و شلمچه شناسایی کرده و این کمک اطلاعاتی سبب عدم موفقیت جمهوری اسلامی در عملیات شد. طبق قوانین بین‌المللی با رزمنده‌ای که سلاح نداشته و یا اسیر شده باشد باید با احترام و کرامت انسانی برخورد شود؛ رژیم بعث عراق بدترین رفتار‌های ضدحقوق بشری را با اسرای ایرانی انجام داد.
این وکیل دادگستری بیان کرد: شرکت پتروشیمی فیلیپس به یک شعبه شرکت آمریکایی که در بلژیک است، در ژوئن ۱۹۸۳ ماده اولیه برای تولید ماده سمی از طریق سفارش یک شرکت هلندی به مسئولان عراقی تحویل داد. در طول سال ۱۳۶۵ مشخص شده که دو شرکت هلندی مواد شیمیایی لازم را برای تهیه گاز‌های سمی به عراق ارسال کردند.
سلیمانی با بیان اینکه حمایت آمریکا از عراق در جنگ تحمیلی تنها به کمک‌های نظامی خلاصه نشد، گفت: در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران به برتری در جنگ دست یافته بود، آمریکایی‌ها ملاحظات سیاسی را کنار گذاشته و مداخله مستقیم نظامی را در دستور کار خود قرار دادند و عملیات نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران و مشارکت مستقیم و غیرمستقیم در جنگ به نفع عراق انجام دادند و وظایف بی‌طرفی را نادیده گرفته و تعهدات آن را نقض کردند.
وی با اشاره به عناوین برجسته این اقدامات، توضیح داد: انهدام کشتی تجاری ایران و اسارت خدمه آن، حمله بالگرد‌های نظامی آمریکا به پایگاه سپاه در جزیره فارسی، تجاوز مکرر به حریم هوایی جمهوری اسلامی ایران، حمله رزم ناو‌های آمریکایی به سکو‌های نفتی رشادت و رسالت، حمله رزم ناو‌های آمریکایی به سکوی نفت نصر، تجاوز به آب‌های سرزمینی و حمله مستقیم ایالات متحده آمریکا به ناو و ناوچه‌های ایرانی، حمله مستقیم ناو آمریکایی به هواپیمای مسافربری ایران، از نمونه‌های این اقدامات است.
سلیمانی گفت: بیانیه کاخ سفید آمریکا درباره جنگ ایران و عراق در ۲۶ سپتامبر ۱۹۸۰ برابر با ۴ مهر ۱۳۵۹ شمسی منتشر شد و در آن جنگ به عنوان محور فرعی و نگرانی آمریکا عنوان شده بود؛ به‌ویژه اینکه تجاوز کشور عراق از نظر آمریکا درگیری بین دو کشور اعلام شد، اما آمریکا در این بیانیه هیچ موضعی اتخاذ نکرد. حمایت‌های مالی و فراهم کردن امکانات مالی برای رژیم بعث عراق توسط آمریکا در سال ۱۹۸۲ صورت می‌گرفت. بعد از اینکه دونالد ریگان کمک‌های گسترده به عراق را تحت عنوان قانون عملی ساخت، یک بانک ایتالیایی بیش از ۵ میلیارد دلار وام و ۵۰۰ میلیون دلار وام تضمین شده دیگر در اختیار عراق قرار داد. همچنین وام‌های کلانی که به عراق فرستاده می‌شد، بدون نظارت سازمان مالی بانک مرکزی انجام می‌گرفت.
این وکیل دادگستری بیان کرد: کمک‌های مالی آمریکا به رژیم بعث عراق موجب عدم‌تعادل در محاسبات مسلحانه میدان ایران شده بود. آمریکا سلاح‌هایی به عراق ارسال و بعضی را از طریق مصر در اختیار این کشور قرار داد و کشور‌های ثالث را برای ارسال تجهیزات به عراق تشویق می‌کرد.
چرایی عملیات کربلایی ۴ از زبان یکی از شهود
در ادامه جلسه دادگاه جانباز «کریم مطهری» فرمانده گردان غواصی به عنوان شاهد در جایگاه قرار گرفت و درباره چرایی عملیات کربلایی چهار، گفت: در سال ۶۵ شدیدترین بمباران‌ها را داشتیم و مکان‌های بسیاری را بمب شیمیایی زدند، به طوری که در جوانرود ۲۰ هزار نفر شیمیایی شدند.
وی درباره حمایت‌های آمریکا از عراق، ادامه داد: در مجامع بین‌المللی هر کجا ایران برای محکومیت عراق اقدام کرد، آمریکا تمام‌قد از عراق دفاع کرد؛ به شکلی که قیمت نفت را به هفت دلار کاهش دادند تا جایی که حتی استخراج نفت به صرفه نبود؛ از این رو جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت تا برای مقابله با رژیم بعث عملیات پیش‌دستانه داشته باشد تا رژیم بعث را متوقف کند چرا که همه دنیا به عراق سلاح می‌فروختند و حتی به ایران سیم خاردار هم نمی‌دادند.
اگر پشتیبانی اطلاعاتی آمریکا نبود، رژیم بعث عراق شکست سنگینی می‌خورد
سلیمانی، وکیل خانواده‌های شهدای غواص گفت: عراق در طول جنگ ۸ ساله همواره با استفاده از حمایت‌های اطلاعاتی به دست آمده از هواپیما‌های آمریکایی بهره زیادی برده است.
وی خطاب به قاضی گفت: عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای از جمله راه‌های کسب اطلاعات است که آمریکا به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین کشور‌ها در این امر به دلیل دشمنی با جمهوری اسلامی ایران این عکس‌ها را در اختیار رژیم بعث قرار می‌داد و نیرو‌های حزب بعث توانستند حرکات و جابجایی نیرو‌های ایرانی را در خرمشهر و شلمچه شناسایی کرده و این کمک اطلاعاتی سبب عدم موفقیت جمهوری اسلامی در عملیات شد. طبق قوانین بین‌المللی با رزمنده‌ای که سلاح نداشته و یا اسیر شده باشد باید با احترام و کرامت انسانی برخورد شود، رژیم بعث عراق بدترین رفتار‌های ضدحقوق بشری را با اسرای ایرانی انجام داد.
در این لحظه قاضی دادگاه گفت: اگر پشتیبانی اطلاعاتی آمریکا نبود، قطع به یقین رژیم بعث عراق شکست سنگینی می‌خورد.
نیرو‌های حزب بعث اُسرای مجروح را با شلنگ آب کتک می‌زدند
در ادامه «محسن جان‌بزرگی» یکی دیگر از اسرای جنگ تحمیلی به عنوان شاهد در جایگاه قرار گرفت و گفت: تاریخ تکرار می‌شود و اکنون مردم غزه زیر تیرباران‌ها قرار دارند و همچنان دولت آمریکا با حمایت‌های خود از جنایت‌های رژیم صهیونسیتی حمایت می‌کند. آن زمان هم وقتی عراق به ایران حمله کرد، اجماع بزرگی میان ۵۶ کشور به سردمداری آمریکا شکل گرفت و کشور‌هایی که تسلیحات نظامی داشتند با اسلحه و آنان که ثروتمند بودند با اعطای وام‌های بلاعوض و کشور‌هایی که نه تسلیحات نظامی داشتند و نه پول به بهانه دفاع از امت عربی نیرو و سرباز به حمایت از عراق علیه ایران ارسال کردند.
وی ادامه داد: آن‌ها با هجمه گسترده‌ای با حمایت و چراغ سبز آمریکا علیه ایران اقدام کردند و نمونه‌های آن بسیار است؛ از جمله بمباران روز ۲۶ تیرماه که بیش از ۲۵۷ نفر از مردم همدان در نماز جمعه هم‌زمان با روز قدس به شهادت رسیدند.
این شاهد عینی اظهار داشت: غواصان ضمن آموزش سخت غواصی با نیروی ایمان هر شب دعای توسل و هر روز زیارت عاشورا می‌خواندند. تجهیزات محدود بود و پوشیدن لباس غواصی هم راحت نبود و شهدا با دل و جان آماده برگزاری عملیات بودند. بعد از عملیات کربلای ۴ به فرماندهان حزب بعث مدال دادند. زمانی که ما و اسرای دیگر مجروح توسط حزب بعث به بیمارستان منتقل شدیم به پرستاران دستور داده شد که پانسمان مجروحان را عوض نکنند. نیرو‌های حزب بعث اسرای مجروح را با شلنگ آب کتک می‌زدند و زمانی که جراحات اسرا عفونت کرد اقدام به تعویض پانسمان‌ها می‌کردند.
این جانباز دفاع مقدس با اشاره به اینکه ۴ سال در اسارت بوده است، گفت: وقتی که فردی در جنگ اسیر می‌شود باید توسط نیرو‌های صلیب سرخ ثبت نام شود که این اقدام انجام نشد. آمریکا، شوروی، آلمان و فرانسه تسلیحات در اختیار حزب بعث قرار می‌دادند.
در ادامه فرزند شهید امینی از شهدای غواص در جایگاه قرار گرفت و گفت: پدرم در سال ۱۳۶۴ در عملیات کربلای ۴ برای انجام عملیات شناسایی وارد آب می‌شود؛ در حالی که از لو رفتن عملیات اطلاعی نداشت و به اسارت نیرو‌های عراقی در می‌آید و به شهادت می‌رسد. بعد از ۱۲ سال مفقودالاثر بودن شهادت وی به اثبات می‌رسد و در نهایت پیکر ایشان همراه با ۳۶۰ شهید غواص دیگر پیدا می‌شود.
وی درباره نحوه شهادت پدرش، گفت: زمانی که قایق پدرم توسط نیرو‌های بعثی شناسایی می‌شود مورد انفجار قرار می‌گیرد و پیکر شهدا در آب می‌افتد.
این فرزند شهید گفت: مادرم در نبود پدرم سختی‌های زیادی کشیده است و در ۱۲ سالی که ایشان مفقودالاثر بودند تصور می‌کردم که زنده است و همیشه عکسی از پدرم در جیب داشتم و از اسرایی که آزاد می‌شدند پیگیر ایشان بودیم که متوجه شویم که آیا زنده است یا نه؟
در ادامه خواهر شهید مالمیر در این جلسه رسیدگی، بیان کرد: دوران ابتدایی برادرم مطابق با انقلاب و عضو انجمن اسلامی مدرسه و پایگاه بسیج مسجد محله بود دوران راهنمایی‌اش با ایام جنگ گره خورد و با وجود اینکه ۱۳ سال بیشتر نداشت بار‌ها به جبهه رفت. سال ۱۳۶۵ در سن ۱۶ سالگی مجدد عازم جبهه شد و پس از سه ماه حضور در جبهه در سحرگاه ۴ دی ۱۳۶۵ در عملیات افتخارآفرین کربلای ۴ به آرزوی دیرینه خود که شهادت بود رسید.
وی ادامه داد: برادرم اوایل عملیات با برخورد گلوله آرپی‌جی در آب‌های اروند سرش متلاشی شد و حدود دو ماه پیکرش مفقود بود و در چندین شهر تشییع شد که پس از چند ماه بلاتکلیفی با نشانه‌هایی که در پیکرش وجود داشت توسط برادر دیگرم جنازه‌اش شناسایی شد.
خواهر شهید مالمیر گفت: برادرم روز قبل از شهادتش یک وصیت‌نامه ۱۰ صفحه‌ای می‌نویسد که نکات کلیدی بسیاری دارد در آن بیان کرده که پشتیبان انقلاب و ولی فقیه باشید. از ریاست دادگاه خواستار این هستم که این جلسه رسیدگی ادامه داشته باشد.
در ادامه دختر شهید نیرپناه از شهدای غواص در جایگاه قرار گرفت و گفت: شغل اصلی پدرم کشاورزی بود و پدرم تا سال ۷۴ مفقودالاثر بود و سال ۹۴ پیکر شهدای غواص شناسایی شدند. اولین دیدارم با پدرم بعد از شناسایی پیکر پدرم بود. پدرم در زمان شهادت لباس غواصی به تن داشت.
پس از آن سلیمانی وکیل ۴۲ خواهان پرونده در جایگاه قرار گرفت و صدور حکمی مبنی بر محکومیت آمریکا برای جبران خسارات مادی، معنوی و تنبیهی ناشی از خسارات وارده در اثر اعمال متخلفانه آمریکا را خواستار شد و گفت: از محضر دادگاه محکومیت خواندگان و جبران خسارات از باب خسارات مادی برای همه موکلان و ضایعه فقدان همسر، فرزند، پدر، مادر، خواهر، برادر که عذابی جانکاه است را خواستارم. همچنین از باب خسارت معنوی برای همه موکلان که به مدت ۳۷ سال رنج بسیار متحمل شدند را درخواست دارم.
جبران و پرداخت خسارات تنبیهی و بازدارنده برای خواهان نیز از دیگر درخواست‌های وکیل ۴۲ خانواده شهدای غواص بود.
در پایان جلسه دادگاه قاضی حسین‌زاده، گفت: بر اساس اعلام مدیر دفتر دادگاه، اوراق پرونده و نسخ ثانی ابلاغیه‌ها برای خواندگان اعاده شده است و همه خواندگان از وقوع دادگاه امروز هم به نحو قانونی و هم واقعی مطلع بودند. در پرونده حاضر تنها برخی خانواده‌ها دادخواهی کردند. همچنین بر اساس تحقیقات و بر مبنای کنوانسیون چهارگانه ژنو، میثاق حقوق بشر و بسیاری از کنوانسیون‌ها که ایران و آمریکا در آن‌ها عضویت دارند، نقش آمریکا و حمایت از رژیم بعث محرز و مسلم است. در اولین فرصت رای پرونده صادر خواهد شد.