۲۲ سال پس از حمله ۱۱ سپتامبر، ابهامات بسیاری درباره «جنگ علیه تروریسم» آمریکا وجود دارد.
به گزارش سایت ستاد حقوق بشر، جنگ علیه تروریسم از ۲ دهه پیش که شروع شد، نزدیک به یک میلیون نفر را در سراسر جهان کشته و بیش از ۸ تریلیون دلار هزینه داشته است؛ این ارقام حیرت‌آور از گزارش مهمی از سوی پروژه هزینه‌های جنگ دانشگاه براون در سال ۲۰۲۱ گرفته می‌شود.
این گزارش یک تلاش تحقیقاتی مداوم برای مستندسازی تأثیر اقتصادی و انسانی عملیات نظامی پس از حمله ۱۱ سپتامبر است.گزارش دانشگاه براون به تلفات جنگ‌های ایجاد شده در عراق، سوریه، افغانستان، پاکستان، سومالی و سایر مناطقی که آمریکا در آنها درگیر بوده، می‌پردازد.
آخرین برآورد‌های پروژه «هزینه جنگ» نشان می‌دهد که ۸۹۷ تا ۹۲۹ هزار نفر در طول این جنگ‌ها کشته شده‌اند.هزینه‌های اقتصادی سرسام‌آور جنگ علیه تروریسم در مقایسه با تأثیر مستقیم انسانی که بر حسب کشته‌ها، زخمی‌ها و بیرون رانده‌شده‌ها از خانه‌هایشان اندازه‌گیری می‌شود، کمرنگ است.
از میان تلفات، ۳۸۷ هزار نفر غیرنظامی، ۲۰۷ هزار نفر از نیرو‌های نظامی و پلیس ملی و ۳۰۱ هزار نفر دیگر به عنوان نیرو‌های مسلح مخالف طبقه‌بندی می‌شوند.
همچنین حدود ۱۵ هزار سرباز و پیمانکار آمریکایی در این جنگ‌ها به همراه تعداد مشابهی از نیرو‌های متحد غربی که در درگیری‌ها مستقر شده‌اند و صد‌ها روزنامه‌نگار و امدادگر کشته شدند.
گزارشی جدید از مرگ ۴.۵ میلیون نفر
تعیین تلفات کامل خشونت در تهاجمات تحت سرکردگی آمریکا به افغانستان و عراق هنوز هم دشوار است.اما مدت‌هاست که رقمی حتی بزرگ‌تر و مبهم‌تر از آن وجود دارد؛ تعداد غیرمستقیم افرادی که در نتیجه تأثیرات موج‌دار درگیری‌های پس از ۱۱ سپتامبر جان خود را از دست داده‌اند، مانند امواج متعاقب خشونت، گرسنگی، تخریب خدمات عمومی و گسترش بیماری.
محققان دانشگاه براون در گزارشی که در ماه می گذشته منتشر شد، از داده‌های سازمان ملل و تحلیل‌های کارشناسانه استفاده کردند تا تعداد تلفات منتسب به جنگ علیه تروریسم را در درگیری‌های افغانستان، پاکستان، عراق، سوریه، لیبی، سومالی و یمن محاسبه کنند.
تبعات وسیع و پیچیده
محققان اذعان می‌کنند که تأثیرات آن‌قدر وسیع و پیچیده است که در نهایت، «غیرقابل اندازه‌گیری هستند».
بررسی آمار تا آنجا که بتوان آن را اندازه‌گیری کرد، تلفات را بین ۴.۵ تا ۴.۶ میلیون نشان می‌دهد -رقمی که همچنان با اثرات دامنه‌دار درگیری افزایش می‌یابد.
این گزارش برآورد می‌کند که از این تلفات، حدود ۳.۶ تا ۳.۷ میلیون «مرگ غیرمستقیم» ناشی از وخامت شرایط اقتصادی، محیطی، روانی و بهداشتی بوده است.
بر اساس پروژه هزینه‌های جنگ براون، بیش از ۷ هزار سرباز آمریکایی در عراق و افغانستان به همراه بیش از ۸ هزار پیمانکار کشته شدند و نیرو‌های آمریکایی متحمل تأثیرات بسیاری شده‌اند، از جمله میزان خودکشی در میان کهنه‌سربازان که از جمعیت عمومی پیشی گرفته است.
اما اکثریت تلفات در این جنگ‌ها مردم محلی بودند؛ بیش از ۱۷۷ هزار شهروند افغانستانی، پاکستانی و عراقی و ... تا سال ۲۰۱۹، در کنار تعداد زیادی از نیرو‌های مخالف جان خود را از دست دادند.
«استفانی ساول»، نویسنده این مقاله و یکی از مدیران پروژه هزینه‌های جنگ، گفت: هزینه‌های قابل توجهی وجود دارد، هزینه‌های انسانی جنگ، که مردم آمریکا واقعا به اندازه کافی درباره آن نمی‌دانند یا درباره آن فکر نمی‌کنند.
به گفته وی، ما در مورد اینکه آمریکا، افغانستان را ترک کرده است صحبت می‌کنیم، اما یکی از نکات مهم این است که مردم در مناطق جنگی همچنان از عواقب این جنگ‌ها رنج می‌برند.
تناقضات و کم‌شماری تلفات
میراث جنگ تحت سرکردگی آمریکا علیه تروریسم به دلیل پیامد‌های فاجعه‌بار آن برای مردم خاورمیانه، شمال آفریقا و آسیای مرکزی برجسته می‌شود. جمع‌آوری برآورد‌هایی برای تلفات مستقیم غیرنظامیان در این جنگ‌ها می‌تواند از نظر سیاسی پرمشغله باشد؛ تعداد تلفات از سوی واشنگتن و متحدانش اغلب بسیار کمتر از گزارش‌های محلی است.
بر اساس گزارش جدید، در عراق، تلفات برآورد شده از جنگ بین ۱۵۱ تا ۳۰۰ یا ۶۰۰ هزار نفر است؛ روزنامه واشنگتن‌پست، در میان سایر رسانه‌ها، تناقضات شدید و کم شماری رسمی آمار تلفات ناشی از حملات هوایی و توپخانه‌ای ائتلاف آمریکا را مستند کرده است.
یک تحقیق نشان می‌دهد که آمریکا «برخورد نابرابر و معمولاً مبهم با تلفات غیرنظامیان عملیات‌های میدان نبرد» داشته است.
از سال ۲۰۱۰، تیمی متشکل از ۵۰ محقق، کارشناسان حقوقی، شاغلین حقوق بشر و پزشکان شرکت کننده در پروژه هزینه‌های جنگ، محاسبات خود را حفظ کرده‌اند؛ بر اساس آخرین ارزیابی آنها، بیش از ۹۰۶ هزار نفر از جمله ۳۸۷ هزار غیرنظامی به طور مستقیم در جنگ‌های پس از ۱۱ سپتامبر جان باخته‌اند.
علاوه بر این ۳۸ میلیون نفر دیگر آواره یا پناهنده شده‌اند؛ این تحقیق نشان می‌دهد که دولت فدرال آمریکا، در عین حال، بیش از ۸ تریلیون دلار برای این جنگ‌ها هزینه کرده است.
آمریکا هنوز با چه کسی می‌جنگد؟
بر اساس قانون اساسی آمریکا، تنها کنگره حق اعلام جنگ را دارد، کاری که از زمان جنگ جهانی دوم انجام نداده است. در عوض، سران این کشور برای توجیه اقدام خود، دستکم از نظر قوانین داخلی، ماجراجویی نظامی مرتبط با هدف اعلام شده از بین بردن تهدید‌های «تروریستی» علیه آمریکا، بر مجموعه‌ای از مقامات قانونی تکیه کرده‌اند.
مجوز استفاده از نیروی نظامی (AUMF) در سال ۲۰۰۱، یک غول در یک مجموعه از مقامات قانونی و تفاسیر است که همچنان زیربنای عملیات آمریکا برای مقابله با «ترور» است که از تایید بیشتر کنگره در امان است.
این قانون که در ۱۸ سپتامبر ۲۰۰۱ تصویب شد، به رئیس‌جمهور آمریکا اجازه می‌دهد تا «از تمام نیروی لازم و مناسب علیه ملت‌ها، سازمان‌ها یا افرادی که تشخیص می‌دهد در حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ نقش داشته و یا کمک کرده‌اند» و همچنین کشور‌هایی که این افراد و نهاد‌ها را در خود جای داده‌اند، استفاده کند.
از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، آمریکا حملات هوایی و پهپادی را در ۷ کشور لیبی، سوریه، عراق، افغانستان، پاکستان، یمن و سومالی انجام داده است.
طبق گزارش میزان، در طول آن دوره این تحلیل نشان داد، آمریکا همچنین در جنگ یا نبرد بالقوه در ۱۲ کشور مرتبط با «مبارزه با تروریسم» شرکت داشته است، در حالی که برنامه‌های بسیار محرمانه را اجرا می‌کند - که به ارتش این کشور اجازه می‌دهد تا از نیرو‌های محلی به عنوان جانشین در حملات به شبه‌نظامیان استفاده کند.
در همین حال، بر اساس این گزارش، آمریکا در ۷۹ کشور از طریق ارتش، وزارت خارجه یا سایر سازمان‌ها به آموزش و کمک به نیرو‌های امنیتی آن کشور در «مقابله با تروریسم» کمک کرده است.