امریکا در حوزه حقوق بشر یکی از بدنامترین کشورها است و البته همواره مدعی صیانت و دفاع از حقوق بشر است. در تحولی جدید، واشنگتن با عضویت دوباره در شورای حقوق بشر سازمان ملل قصد دارد بار دیگر از این نهاد بینالمللی در راستای اهدافش استفاده ابزاری کند.
مجمع عمومی سازمان ملل روز پنج شنبه امریکا را به عنوان یکی از ۱۸عضو شورای حقوق بشر معرفی کرد. دوره سهساله این شورا از اول ژانویه ۲۰۲۲ آغاز خواهد شد. اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل برای هر دوره طی یک رأیگیری مخفی انتخاب میشوند. امریکا در دوره کنونی با کسب ۱۶۸ رأی موافق از مجموع۱۹۳ رأی، یکی از اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل شد. واشنگتن با ادعای رویکرد جانبدارانه شورای حقوق بشر در قبال رژیم صهیونیستی، سال ۲۰۱۸ آن را ترک کرد. بدین ترتیب پس از گذشت سه سال و نیم از خروج یکجانبه دولت پیشین امریکا به ریاستجمهوری «دونالد ترامپ» امریکا بار دیگر به شورای حقوق بشر سازمان ملل پیوست. جو بایدن، رئیسجمهور کنونی پس از ورود به کاخ سفید داده بود که اقدامات ترامپ را معکوس کرده و به توافقات و نهادهایی که ترامپ، امریکا را از آنها خارج کرده بود باز خواهد گشت. یکی از این نهادها شورای حقوق بشر سازمان ملل بود و دولت بایدن پس از تأخیری ۱۰ ماهه این وعده را عملی کرد. بهرغم ادعاهای حقوق بشری متعدد دولت بایدن و حمایت از آن که اکنون در انتقادات و حتی اعمال تحریمها علیه کشورهای رقیب و مخالف امریکا مانند چین و روسیه تجلی پیدا کرده، باید دید که آیا واشنگتن حاضر است موارد متعدد نقض حقوق بشر در داخل امریکا را بهرسمیت بشناسد و اقدامی در راستای رفع آنها صورت دهد. شورای حقوق بشر پیش از این در گزارشهایی به موارد متعدد نقض حقوق بشر درامریکا مانند نژادپرستی گسترده، نقض حقوق زندانیان، نقض حقوق بومیان امریکا، نقض حقوق زنان، برخوردهای غیرانسانی با مهاجران غیرقانونی و پناهجویان و دیگر موارد اشاره کرده و خواهان رفع آنها شده بود. به ویژه انتقاد شورای حقوق بشر سازمان ملل متوجه وضعیت ناهنجار و ضد انسانی سیاهان و نژادپرستی نظاممند در امریکا و درخواست برای تغییر این وضعیت بوده؛ آنهم کشوری که داعیه پیشتازی حقوق بشر در جهان را دارد. با این حال دولت امریکا همواره با خواستههای شورای حقوق بشر با بیاعتنایی برخورد کرده است. مسئله دیگر اینکه دولت بایدن در ابتدای روی کار آمدن، وعده داده بود که در روابط با آن دسته از کشورهای متحد واشنگتن که به نقض حقوق بشر میپردازند به ویژه عربستان سعودی تجدیدنظر خواهد کرد. رژیم سعودی نه فقط در داخل عربستان به نقض گسترده حقوق شهروندان این کشور میپردازد، بلکه از سال ۲۰۱۵ به همراه امارات جنگی بیرحمانه علیه یمن به راه انداخته و هزاران نفر از مردم این کشور را در حملات گسترده هوایی به خاک و خون کشیده است. ضمن اینکه زیرساختهای این کشور فقیر عربی را نیز تا حد زیادی نابود کرده است. بهرغم محکومیت چندباره اقدامات جنایتکارانه ائتلاف سعودی از سوی نهادهای حقوق بشری، امریکا و متحدان اروپایی آن نقش اساسی در تدارک تسلیحاتی، لجستیکی و اطلاعاتی عربستان و امارات برای تداوم حملات علیه یمن ایفا میکنند. جو بایدن در کارزار انتخاباتی خود شعارهایی علیه ریاض سر داد و از جنگ یمن به عنوان «فاجعه راهبردی» یاد کرده و ادعا کرده بود که «به حمایت امریکا از عملیات تهاجمی ائتلاف سعودی در یمن از جمله فروش تسلیحات خاتمه خواهد داد». با این حال وی پس از راهیابی به کاخ سفید بار دیگر عربستان را متحد نزدیک امریکا خواند و معاملات تسلیحاتی با سعودیها و اماراتیها را از سر گرفته است. اکنون این سؤال مطرح است که امریکا با عضویت دوباره در شورای حقوق بشر آیا درصدد رفع اشتباهات خود است یا صرفاً قصد استفاده ابزاری از این نهاد حقوق بشری در راستای منافع خود دارد؟ نویسنده: سیدرضا میرطاهر منبع: روزنامه جوان