به گزارش سایت ستاد حقوق بشر، شورای حقوق بشر یک نهاد بین دولتی در سیستم سازمان ملل است که از ۴۷ کشور تشکیل شده است؛ در شرح وظایف این شورا آمده است: شورای حقوق بشر مسئول تقویت ترویج و حمایت از حقوق بشر در سراسر جهان است.
 

این شورا توسط مجمع عمومی سازمان ملل در ۱۵ مارس ۲۰۰۶ (۲۴ اسفند ۱۳۸۴) با هدف اصلی رسیدگی به وضعیت نقض حقوق بشر و ارائه توصیه‌هایی در مورد آن‌ها ایجاد شد.
 

شورای حقوق بشر سالیانه ۳ نشست عادی (فوریه/مارس، ژوئن و سپتامبر/اکتبر) مجموعا در ۱۵ هفته برگزار می‌کند؛ شورای حقوق بشر از زمان تاسیس تاکنون ۵۹ نشست عادی برگزار کرده و شصتمین نشست آن نیز در حال برگزاری است.
 

موضوع‌های مورد بررسی و ترکیب شورای حقوق بشر در شصتمین اجلاس

شصتمین اجلاس عادی شورای حقوق بشر روز‌های ۸ سپتامبر (۱۷ شهریور) تا ۸ اکتبر (۱۶ مهر) در کاخ ملل ژنو برگزار می‌شود تا طیف گسترده‌ای از مسائل اساسی و همچنین وضعیت حقوق بشر در کشور‌های مختلف را بررسی کند.
 

حوزه‌های موضوعی مورد بررسی در این اجلاس شامل حقوق بشر سالمندان، حق بشر برای آب و فاضلاب، حقوق بشر در رابطه با تغییر‌های آب‌وهوایی، حقوق جوانان، برده‌داری مدرن، تاثیر مواد و زباله‌های خطرناک، حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و حق حریم خصوصی است.
 

ترکیب شورای حقوق بشر در شصتمین اجلاس آن به شرح زیر است: آلبانی (۲۰۲۶)؛ الجزایر (۲۰۲۵)؛ بنگلادش (۲۰۲۵)؛ بلژیک (۲۰۲۵)؛ بنین (۲۰۲۷)؛ بولیوی (دولت چند ملیتی) (۲۰۲۷)؛ برزیل (۲۰۲۶)؛ بلغارستان (۲۰۲۶)؛ بوروندی (۲۰۲۶)؛ شیلی (۲۰۲۵)؛ چین (۲۰۲۶)؛ کلمبیا (۲۰۲۷)؛ کاستاریکا (۲۰۲۵)؛ ساحل عاج (۲۰۲۶)؛ کوبا (۲۰۲۶)؛ قبرس (۲۰۲۷)؛ چک (۲۰۲۷)؛ جمهوری دموکراتیک کنگو (۲۰۲۷)؛ جمهوری دومینیکن (۲۰۲۶)؛ اتیوپی (۲۰۲۷)؛ فرانسه (۲۰۲۶)؛ گامبیا (۲۰۲۷)؛ گرجستان (۲۰۲۵)؛ آلمان (۲۰۲۵)؛ غنا (۲۰۲۶)؛ ایسلند (۲۰۲۷)؛ اندونزی (۲۰۲۶)؛ ژاپن (۲۰۲۶)؛ کنیا (۲۰۲۷)؛ کویت (۲۰۲۶)؛ قرقیزستان (۲۰۲۵)؛ مالاوی (۲۰۲۶)؛ مالدیو (۲۰۲۵)؛ جزایر مارشال (۲۰۲۷)؛ مکزیک (۲۰۲۷)؛ مراکش (۲۰۲۵)؛ هلند (پادشاهی) (۲۰۲۶)؛ مقدونیه شمالی (۲۰۲۷)؛ قطر (۲۰۲۷)؛ جمهوری کره (۲۰۲۷)؛ رومانی (۲۰۲۵)؛ آفریقای جنوبی (۲۰۲۵)؛ اسپانیا (۲۰۲۷)؛ سودان (۲۰۲۵)؛ سوئیس (۲۰۲۷)؛ تایلند (۲۰۲۷)؛ و ویتنام (۲۰۲۵).
 

رئیس شورای حقوق بشر در سال ۲۰۲۵، یورگ لاوبر از کشور سوئیس است و ۴ معاون وی عبارتند از سلما رشید از مالدیو، کلودیا فوئنتس خولیو از شیلی، رازوان روسو از رومانی و پاول امپوله لوسوکو افامبه از جمهوری دموکراتیک کنگو.
 

نشست افتتاحیه شصتمین اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل، دوشنبه، ۸ سپتامبر به ریاست لاوبر، برگزار شد و وولکر تورک، کمیسر ارشد حقوق بشر سازمان ملل سخنرانی افتتاحیه را انجام داد و گزارش سالانه خود در مورد وضعیت حقوق بشر در سراسر جهان را به‌روزرسانی کرد.
 

هشدار درباره تشدید روند خطرناک جهانی حقوق بشری در سخنرانی افتتاحیه تورک

تورک در سخنرانی افتتاحیه خود بر ارزش پایدار حقوق بشر تاکید کرد و نسبت به روند‌های خطرناک جهانی هشدار داد.
 

وی با اشاره به اینکه در سراسر جهان، قوانین دیرینه جنگ بدون هیچ پاسخگویی در حال از بین رفتن هستند، به تاثیر گسترده خشونت و مصونیت از مجازات اشاره و تصریح کرد که هزاران غیرنظامی امسال کشته شده‌اند.
 

کمیسر ارشد حقوق بشر سازمان ملل گفت: مردم میانمار، ۴ سال پس از کودتا، در یک فاجعه حقوق بشری هولناک گرفتار شده‌اند؛ در جمهوری دموکراتیک کنگو، شواهد تکان‌دهنده‌ای از ادامه نقض‌ها و سوءاستفاده‌های شدید وجود دارد.
 

تورک درباره غزه گفت: کشتار جمعی غیرنظامیان فلسطینی توسط اسرائیل در غزه، تحمیل رنج غیرقابل توصیف و ویرانی گسترده، ممانعت از کمک‌های نجات‌بخش کافی و گرسنگی ناشی از آن برای غیرنظامیان، وجدان جهان را تکان می‌دهد؛ جامعه بین‌المللی در انجام وظیفه خود کوتاهی می‌کند و ما در حق مردم غزه کوتاهی می‌کنیم؛ من از استفاده آشکار از لفاظی‌های نسل‌کشی و غیرانسانی‌سازی ننگین فلسطینی‌ها توسط مقام‌های ارشد اسرائیلی وحشت‌زده‌ام.
 

اثر‌های منفی اطلاعات نادرست و نفرت‌پراکنی از دیگر موضوع‌هایی بود که تورک به آن اشاره و تاکید کرد: دروغ‌ها و پوچ‌گرایی که جوامع آنلاین را از هم می‌پاشد، به حمله‌های واقعی به افراد واقعی تبدیل می‌شود.
 

چگونگی پاسخگویی از طریق صلاحیت قضایی جهانی با اشاره به مثال اقدام یک دادگاه در هلند که مدیر اجرایی شرکتی را به دلیل همدستی در جنایت‌های جنگی در گینه و لیبریا محکوم کرد، بخشی از سخنرانی تورک در افتتاحیه شصتمین اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل بود.
 

کمیسر ارشد حقوق بشر سازمان ملل سخنرانی خود را با درخواست قاطع برای همبستگی به پایان رساند؛ وی گفت: ما باید با هم، در مواجهه با تبعیض، تحریف و دروغ، از عقب‌نشینی خودداری کنیم؛ امید این است که بیشتر مردم در سراسر جهان فریاد حقوق بشر و آزادی سر می‌دهند.
 

خلاصه‌ای از برنامه اجلاس ۵ هفته‌ای شورای حقوق بشر

در این دور از اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل ۲۸ گفت‌وگوی تعاملی با دارندگان مجوز رویه‌های ویژه، سازوکار‌های کارشناسی و سازوکار‌های تحقیقاتی دیگر برگزار می‌شود؛ برگزاری ۵ میزگرد ازجمله در مورد اقدام‌های قهری یک‌جانبه، جوانان و حقوق بشر و حقوق مردم بومی در برنامه شصتمین اجلاس شورای حقوق بشر برنامه‌ریزی شده است.
 

هفته نخست شصتمین اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل که هشتم سپتامبر با سخنرانی تورک کار خود را آغاز کرد، در ادامه شاهد برگزاری گفت‌و‌گو‌های تعاملی بود که ازجمله آن‌ها عبارتند از:
 

گفت‌وگوی تعاملی در مورد گزارش‌های کمیسر عالی و مکانیسم تحقیق مستقل برای میانمار در مورد وضعیت حقوق بشر در میانمار، گفت‌وگوی تعاملی در مورد گزارش دفتر کمیسر عالی در مورد ترویج آشتی، پاسخگویی و حقوق بشر در سریلانکا، گفت‌وگوی تعاملی پیشرفته‌ای در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان بر اساس به‌روزرسانی شفاهی گزارشگر ویژه در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان و گزارش دفتر کمیسر عالی، گفت‌وگوی تعاملی در مورد گزارش هیئت حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی برای سودان، گفت‌وگوی تعاملی در مورد جمهوری دموکراتیک کنگو.
 

شورای حقوق بشر در این هفته همچنین بررسی‌های خود را تحت بند سوم دستور کار در مورد ارتقاء و حمایت از همه حقوق بشر آغاز و ۳ گفت‌وگوی تعاملی شامل گفت‌و‌گو با گزارشگر ویژه در مورد ارتقاء حقیقت، عدالت، جبران خسارت و تضمین عدم تکرار و ۲ گفت‌و‌گو در مورد حق توسعه با گزارشگر ویژه و سازوکار کارشناسی در این زمینه برگزار کرد.
 

برگزاری ۲ گفت‌وگوی تعاملی درباره اشکال معاصر برده‌داری، ازجمله علل و پیامد‌های آن، پنل ۲ سالانه اقدام‌های قهری یک‌جانبه و گفت‌وگوی تعاملی با گزارشگر ویژه در مورد تاثیر منفی اقدام‌های قهری یک‌جانبه بر بهره‌مندی از حقوق بشر انجام شد.
 

برای هفته دوم اجلاس که از روز دوشنبه، ۱۵ سپتامبر آغاز شد، بحث‌ها با گزارشگر ویژه در مورد تاثیر منفی اقدام‌های قهری یک‌جانبه بر بهره‌مندی از حقوق بشر از سر گرفته می‌شود و ۳ گفت‌وگوی تعاملی دیگر با گروه کاری در مورد استفاده از مزدوران به‌عنوان ابزاری برای نقض حقوق بشر، گزارشگر ویژه حقوق بشر در مورد آب آشامیدنی سالم و بهداشت و گزارشگر ویژه در مورد مواد و زباله‌های خطرناک در برنامه‌ریزی‌ها گنجانده شده‌اند.
 

میزگرد دوسالانه جوانان و حقوق بشر با موضوع «نقش جوانان در پرورش جوامع صلح‌آمیز و ایجاد محیطی توانمندساز برای بهره‌مندی همگان از حقوق بشر»، ۲ گفت‌وگوی تعاملی با گروه‌های کاری نیز برگزاری می‌شوند.
 

۴ گفت‌وگوی تعاملی به ترتیب در مورد گزارش‌های کارشناس مستقل در مورد بهره‌مندی سالمندان از تمام حقوق بشر، گزارش دبیرکل در مورد حقوق بشر و تغییر‌های آب‌وهوایی، گزارش گروه کاری حقوق دهقانان و دیگر افراد شاغل در مناطق روستایی و گزارش کمیسر عالی در مورد میزگرد ترویج و حمایت از حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی که در پنجاه‌وهفتمین جلسه شورا ارائه شدند، هم برگزار خواهند شد.
 

شورای حقوق بشر گفت‌وگوی تعاملی در مورد گزارش دفتر کمیسر عالی در مورد حق حریم خصوصی در عصر دیجیتال را نیز در هفته دوم برگزار می‌کند و ارائه گزارش‌های موضوعی تهیه‌شده توسط دبیرکل و کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، جلسه‌های توجیهی رئیس شورای اقتصادی و اجتماعی و رئیس کمیسیون صلح‌سازی و ارائه گزارش‌های گروه کاری در مورد حق توسعه و گروه کاری بین دولتی نامحدود برای تدوین محتوای یک چارچوب نظارتی بین‌المللی در مورد تنظیم، نظارت و پایش فعالیت‌های شرکت‌های نظامی و امنیتی خصوصی را در دستورکار قرار دارند.
 

۴ گفت‌وگوی تعاملی، به ترتیب در مورد به‌روزرسانی شفاهی گروه کارشناسان مستقل در مورد وضعیت حقوق بشر در بلاروس، گزارش گزارشگر ویژه در مورد وضعیت حقوق بشر در بوروندی، به‌روزرسانی شفاهی کمیسیون مستقل بین‌المللی تحقیق در مورد اوکراین و گزارش کمیسر عالی در مورد وضعیت حقوق بشر در نیکاراگوئه، هم در هفته دوم برگزار خواهد شد.
 

برای هفته سوم شصتمین اجلاس شورای حقوق بشر از روز دوشنبه، ۲۲ سپتامبر آغاز می‌شود، چند گفت‌وگوی تعاملی با موضوع‌های مختلفی ازجمله حقوق مردم بومی و گذار عادلانه به سیستم‌های انرژی پایدار برنامه‌ریزی شده است.
 

گفت‌وگوی تعاملی درباره گزارش دبیرکل در مورد اقدام‌های تلافی‌جویانه علیه کسانی که به دنبال همکاری با سازمان ملل هستند یا با آن همکاری کرده‌اند و مطالعه کمیته مشورتی شورای حقوق بشر در مورد پیامد‌های حقوق بشری فناوری‌های جدید و نوظهور در حوزه نظامی، نیز برگزار خواهند شد.
 

شورای حقوق بشر همچنین در این هفته، به بررسی نتایج بررسی دوره‌ای جهانی برای قرقیزستان، کیریباتی، گینه، جمهوری دموکراتیک خلق لائوس، اسپانیا، لسوتو، کنیا، ارمنستان، گینه بیسائو، سوئد، گرنادا، ترکیه، گویان، کویت و نیکاراگوئه خواهد پرداخت.
 

هفته چهارم شصتمین اجلاس شورای حقوق بشر با تصویب نهایی نتایج بررسی دوره‌ای جهانی در روز دوشنبه، ۲۹ سپتامبر (هفتم مهر) آغاز می‌شود و سپس گزارش کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل در مورد اجرای قطعنامه ۳۱/۳۶ شورا در مورد شهرک‌سازی‌های رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، ازجمله قدس شرقی و در جولان اشغالی سوریه را استماع کرده و پس از آن بحث عمومی خود را تحت بند هفتم دستورکار در مورد وضعیت حقوق بشر در فلسطین و دیگر سرزمین‌های اشغالی عربی آغاز خواهد کرد.
 

جلسه غیرعلنی در مورد روند رسیدگی به شکایت‌های شورای حقوق بشر هم در این هفته برگزار خواهد شد.
 

تمرکز شورا در روز چهارشنبه، اول اکتبر (نهم مهر) بر بند ۹ دستورکار در مورد نژادپرستی، تبعیض نژادی، بیگانه‌هراسی و اشکال مرتبط با عدم تحمل و پیگیری و اجرای اعلامیه و برنامه اقدام دوربان خواهد بود؛ این شورا ۲ گفت‌وگوی تعاملی در مورد گزارش‌های گروه کاری کارشناسان در مورد مردم آفریقایی‌تبار و گزارش مجمع دائمی در مورد مردم آفریقایی‌تبار برگزار خواهد کرد و پس از آن یک گفت‌وگوی تعاملی پیشرفته با کمیساریای عالی و سازوکار بین‌المللی کارشناسان مستقل برای پیشبرد عدالت نژادی و برابری در اجرای قانون برگزار خواهد شد.
 

ارائه گزارش‌های گروه کاری بین دولتی در مورد اجرای موثر اعلامیه و برنامه اقدام دوربان، کمیته ویژه در مورد تدوین استاندارد‌های تکمیلی کنوانسیون بین‌المللی رفع همه اشکال تبعیض نژادی و گروه کارشناسان برجسته مستقل در مورد اجرای اعلامیه و برنامه اقدام دوربان هم در این هفته انجام می‌شوند.
 

گفت‌و‌گو‌های تعاملی دیگری نیز در این هفته برگزار می‌شوند.
 

هفته پنجم و پایانی شصتمین نشست شورای حقوق بشر بیشتر که از دوشنبه ۶ اکتبر (چهاردهم مهر) آغاز شده و در ۸ اکتبر (شانزدهم مهر) خاتمه می‌یابد، به اقدام در مورد پیش‌نویس قطعنامه‌ها و تصمیم‌ها اختصاص خواهد یافت.
 

بررسی انتصاب یک کارشناس مستقل جدید در مورد وضعیت حقوق بشر در جمهوری آفریقای مرکزی در صورت تصمیم به تمدید ماموریت، انتخاب اعضای کمیته مشورتی برای ۷ کرسی خالی، تصویب گزارش جلسه از طریق همه‌پرسی و پایان دادن به شصتمین اجلاس عادی برای این هفته برنامه ریزی شده است.
 

حضور ایران در شصتمین اجلاس شورای حقوق بشر

هیئت بلندپایه حقوق بشر ایران به سرپرستی ناصر سراج، معاون امور بین‎الملل قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر و همراهی نمایندگان ۳ قوه مقننه، قضاییه و مجریه به‌منظور شرکت در شصمتین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل، یکشنبه، ۲۳ شهریور وارد مقر شورای حقوق بشر در ژنو شد.
 

محمد سرگزی، رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی و فروزنده ودیعتی، مدیرکل امور زنان و حقوق بشر وزارت امور خارجه به‌عنوان اعضای هیئت ایرانی در این سفر، دبیر ستاد حقوق بشر را همراهی می‌کنند.
 

ناصر سراج، دبیر ستاد حقوق بشر در بدو ورود به ژنو گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره بر تعهد خود به اصول حقوق بشر مبتنی بر ارزش‌های اسلامی و انسانی تاکید داشته است.
 

رئیس هیئت اعزامی ایران به شورای حقوق بشر با اشاره به اینکه حقوق بشر نباید به ابزاری برای فشار سیاسی علیه کشور‌های مستقل تبدیل شود، گفت: جمهوری اسلامی ایران در اجرای تعهد‌های حقوق بشری قاطعانه به کار خود ادامه داده و از حقوق ملت بزرگ ایران با قدرت دفاع می‌کند.
 

معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه تاکید کرد: از نهاد‌های بین‌المللی مانند شورای حقوق بشر انتظار می‌رود با جدیت بیشتری نسبت به جنایات رژیم صهیونیستی عمل کنند.
 

شرکت و سخنرانی در شورای حقوق بشر سازمان ملل، گفت‌و‌گو با مقام‌های کشور‌های شرکت‌کننده در شورای حقوق بشر سازمان ملل، ملاقات با مسئولان عالی سازمان ملل ازجمله برنامه‌های دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران در ژنو است.