حقوق شهروندی یکی از مفاهیمی است که به طورویژه ای به برابری وعدالت توجه دارد ودرنظریات اجتماعی ، سیاسی وحقوقی جایگاه ویژه ای یافته است .
درهمین رابطه ، حجت الاسلام محمد تقی رهبر نماینده مردم اصفهان وعضو کمیسیون حقوقی وقضایی مجلس شورای اسلامی به سوالات خبرنگارستاد حقوق بشر پاسخ گفته است
به طور کلی حقوق شهروندی از نظر شما چیست؟
مقوله حقوق شهروندی از نگاه من شامل حقوق عمومی وحقوق خصوصی است. یعنی حقوق شهروندی ، تمامی حقوق عمومی وخصوصی شهروندان را شامل می شود که یک فرد ایرانی درنظام جمهوری اسلامی دارای آن حقوق است . این حقوق به صورت کلی زمانی تحقق می یابد که همه افراد یک جامعه از کلیه حقوق مدنی وسیاسی برخوردار باشند وهمچنین به فرصت های مورد نظر زندگی از حیث اقتصادی واجتماعی دسترسی آسان تری داشته باشند. درجزئیات حقوق شهروندی نیز می توانیم به حقوقی از جمله انتخاب شغل، انتخاب همسر، انتخاب دین وبسیاری حقوق دیگر که یک شهروند می تواند از آنها در چارچوب قانون به عنوان حقوق مسلم خود بهره جوید ، نام ببریم.
مردم یک جامعه چگونه می توانند از حقوق شهروندی خود دفاع کنند؟
ببینید شهروندان به عنوان اعضا یک جامعه در حوزه های مختلفی شرکت دارند ودربرابر حقوقی که دارند، مسئولیت هایی رانیز درراستای اداره بهتر جامعه وایجاد نظم برعهده می گیرندوشناخت این حقوق وتکالیف نقش موثری درارتقاء حقوق شهروندی وایجاد جامعه ای براساس نظم وعدالت دارد. اسلام به عنوان یک دین فراگیرکه به همه ابعادزندگی بشر توجه کرده است ، دستورات صریح وشفافی برای روابط اجتماعی انسان ها درنظر گرفته ونه تنها به کمال معنوی بلکه به چگونگی ساختن جامعه ای نمونه نیز توجه دارد. دردین اسلام هیچ کس حق ندارد درهیچ زمینه ای حقوق دیگران را سلب کند واگر این اتفاق افتاد دستگاه قضایی ودستگاه های مربوطه پیگیر رسیدگی به نقض حقوق شهروندی می باشند.
وظیفه مجلس برای حفظ حقوق شهروندی چیست ؟
البته مجلس هم که همیشه مدافع حقوق ملت است وکمیسیون های مختلفی را دراین زمینه تشکیل داده از جمله کمیسیون قضایی وحقوقی وکمیسیون اجتماعی . مجلس شورای اسلامی هر زمان که ببیند حقی از شهروندان ضایع می شود ، آن جا وارد عمل شده وقانون هایی را تدوین می کند که از حقوق شهروندی حفاظت کند وبعد از تصویب این قوانین بر اجرای آن نظارت می کند.
چه راه کارهایی را مجلس برای ارتقاء حقوق شهروندی ارائه کرده است ؟
برای بهتر اجرا شدن حقوق شهروندی با استفاده از راه کارهای مناسب می توان در راه رفع موانعی که نمی گذارند حقوق شهروندی به خوبی درجامعه محقق شود، گام های مناسبی برداشت . مجلس اگر زمانی نقض حقی را ببیند ،آن جا وارد عمل می شود واز حقوق ضایع شده دیگران با تدوین قانون وتصویب لوایح از حقوق شهروندان حمایت می کند. البته ما اصل را براین می گذاریم که حق درجامعه رعایت می شود واگر حس کنیم حقی ضایع شده آن جا است که وارد عمل می شویم.
نظام جمهوری اسلامی چه نقشی دربهتر اجرا شدن حقوق شهروندی دارد؟
با توجه به اینکه از جمله مسائل مهم حقوق شهروندی دراسلام توجه به کرامت انسانها است ، نظام جمهوری اسلامی نیز می تواند با اعمال سیاست هایی نظیر شفاف سازی قوانین ،نهادینه کردن حقوق شهروندی درجامعه وفرهنگ سازی مناسب ، استفاده از نهادهای مدنی وایجاد نظام کنترلی دقیق ، به ارتقاء سطح حقوق شهروندی درجامعه دست یابد که البته ما اصل را براین می گذاریم که حقوق شهروندی درنظام جمهوری اسلامی رعایت می شود .