به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر، بی اعتبار سازی دستگاه های رسمی و حاکمیتی ایران نزد افکار عمومی ایران همیشه یکی از محورهای اصلی جنگ روانی و تبلیغاتی کاخ سفید را تشکیل داده، این اتفاق به ویژه از زمان روی کار آمدن ترامپ در آمریکا با شدت بیشتری پیگیری شده است. در این میان شیوع اپیدمی کرونا به سنگ محک مناسبی برای ارزیابی نتیجه این تلاش ها تبدیل شده و یک هماورد «دولت-ملت» بین ایران و آمریکا را رقم زده است.

مقامات آمریکایی که با شیوع کرونا در ایران نتوانستند خوشحالی خود را پنهان کنند و ارزیابی می کردند کرونا منجر به یک بحران گسترده و غیرقابل کنترل خواهد شد امروز در حال مشاهده مرحله آخر عبور ایران از کرونا با تلفات جانی کمتر از یک دهم در قیاس با کشور خود هستند، در شرایطی که همزمان در آمریکا این ویروس نه تنها رو به کاهش نگذارده که ایالات متحده را در ورطه فروپاشی اقتصادی و اجتماعی قرار داده است.

قرنطینه؛ مشارکت ایرانی و شکاف آمریکایی!

چالش قرنطینه و پیامدهای آن در ایران بدون آنکه نیاز به اعمال سیاست های سختگیرانه و مشت آهنین احساس شود با اطمینان مردم و جامعه به سیستم درمانی و همنطور مشارکت عمومی در کمک به دولت، با قرنطینه اختیاری مردم، به آرامش و با موفقیت سپری شد اما در آنسوی آتلانتیک قرنطینه بالعکس، شکاف های اجتماعی ایالات متحده را عیقتر و جامعه را چندپاره کرد.

دونالد ترامپ که در ابتدا کرونا را در حد سرماخوردگی نشان می داد و اخبار مرتبط با آن را حقه بازی می خواند، خیلی زود کشورش را در صدر مبتلایان به این ویروس مرگبار دید و ناگزیر به اعمال سیاست های سختگیرانه و محدودیت های شدید قرنطینه ای شد که نتیجه اش بدهی 3 هزار میلیاردی و 30 میلیون آمریکایی بیکار شده است.

رئیس جمهور آمریکا در آخرین گفتگوی تلویزیونی اش با فاکس نیوز گفت: بالاخره از یک زمانی باید کشور بازگشایی شود... مردم در امنیت خواهند بود. ما نکات زیادی را درباره این همه گیری فراگرفته ایم. انتخاب دیگری نداریم. نمی توانیم کشور را تعطیل نگه داریم. در این صورت کشوری باقی نخواهد ماند.
بنابراین ترامپ تصمیم گرفت دست به قمار با جان شهروندان بزند، رئیس جمهور آمریکا در اولین گام فرمان لغو قرنطینه را صادر کرد و از مردم خواست برای اعتراض به خیابان ها بیایند. در پی آن اعتراض ها به قرنطینه در چندین ایالت و جدال فرمانداران با ترامپ را در پی داشت. اعتراضاتی که شکاف های اجتماعی را گسترده تر کرده است.

از یکطرف کسانی مثل فرماندار میشیگان حضورداشتند که از دونالد ترامپ خواست که معترضان را به آرامش و بازگشت به خانه‌هایشان تشویق کند و در طرفی دیگر دادستان کل آمریکا که منصوب ترامپ است تهدید کرد در صورتی که فرمانداران مقررات قرنطینه را بیش از حد سخت‌گیرانه اعمال کنند، برای آن‌ها پرونده قضایی تشکیل می‌دهد؛ یا حتی مدیرعامل شرکت خودروسازی تسلا، ایلان ماسک، که به تعطیلی مشاغل در ایالات‌متحده برای بیش از یک ماه اعتراض کرد و جملاتی مانند "اکنون آمریکا را آزاد کنید!" را در صفحه توییتر خود نشر داد.

آمریکای ترامپ به جای عظمت، درمانده شد

در این رابطه روزنامه لس آنجلس تایمز در مطلبی با عنوان "شیوع ویروس کرونا روشن کرد که زمان آن است که آمریکا را تجزیه کنیم" می نویسد: «ما به‌صورت درمانده و جبران‌نشدنی گسسته هستیم، زمان آن رسیده که دست از صحبت کردن درباره متحد شدن بکشیم و تنها کار معقول را انجام دهیم.»
این روزنامه ادامه می دهد: مانند شکنجه است. یک لحظه دارید می‌بینید که دانشمندان هشدار می‌دهند اگر به وضعیت عادی، قبل از انجام آزمایش و رهگیری باز گردیم، جان‌مان را از دست می‌دهیم. لحظه بعد، رئیس‌جمهور ترامپ را می‌بینید که درخواست مردم برای بازگشت به حق خدادادی خود برای غذا خوردن در وافل‌فروشی و آلوده کردن اطرافیان خود [به ویروس کرونا] را تقدیس می‌کند.

نشنال اینترست هم در گزارش خود آورده: از تجمع در بیشتر کشورها جلوگیری می شود و حتی در کشورهایی مانند تایوان به دلیل نقض دستورات قرنطینه جریمه می شود. اما در آمریکا، نگهبانان به معترضان مسلح اجازه می‌دهند از گیت‌های امنیتی در محل ساختمان قانونگذاری ایالت کنتاکی عبور کنند و دادستان کل کشور نیز در فکر آن است از ایالت‌ها به خاطر اتخاذ تدابیری که با دستورالعمل‌های دولت مبنی بر «بازگشایی آمریکا» کاملاً همخوانی دارند، شکایت کند.

اکنون برخی ایالت‌ها روند کاهش تدابیر ضدکرونایی را آغاز کرده‌اند، آنهم در حالی که تعداد موارد جدید ابتلا هیچ کجا نزولی نشده است. بقیه دنیا می‌توانند شاهد ناکارآمدی سیاست‌های آمریکا باشند. اما دلخراش‌تر از همه اینکه، ده‌ها هزار نفر از مردم آمریکا در حال مرگ هستند.

روزنامه گاردین با هم اشاره به شکاف ایجاد شده در بین ایالت های آمریکا و به چالش کشیده شدن فدرالیسم نوشت: مطابق اصول فدرالیسم در آمریکا، مقامات هر ایالت مسئول حفظ جان شهروندان خود در برابر ویروس کرونا هستند و دولت فدرال تنها وظیفه هماهنگی و رهبری پاسخ ملی در برابر این بیماری را دارد. ارسال منابع مورد نیاز به مناطق مختلف و اقداماتی نظیر اعمال قرنطینه باید بر اساس برنامه ملی صورت گیرد و همان‌طور که اندرو کومو فرماندار نیویورک در این باره می‌گوید:‌ «مرزهای ایالتی برای این ویروس معنایی ندارند.»

فقدان یک رهبری مسئولانه در کاخ سفید موجب ناکارآمدی این نظام شده است. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به‌جای همکاری با ایالت‌ها برای ایجاد طرحی ملی، ماه‌ها به انکار وضعیت موجود پرداخت و گفت «هیچ مسئولیتی» در قبال کنترل این بیماری ندارد. وی اندکی بعد تصمیم گرفت وضعیت اقتصادی آمریکا را فارغ از شرایط حاکم، به حالت عادی برگرداند.

گاردین می افزاید: هنگامی که برخی فرمانداران ایالت‌ها با دستور کاهش محدودیت و قرنطینه از سوی دولت فدرال مخالفت کردند، ترامپ در پیامی عجیب به شهروندان آن‌ها گفت، ایالت‌های خود را «آزاد» کنید. در این بین بسیاری از فرماندهان جمهوری‌خواه نیز از فرمان ترامپ اطاعت کرده‌اند. این فرمانداران پیش‌تر برای اعلام وضعیت اضطراری در ایالت خود، منتظر اعلام وضعیت اضطراری ملی از سوی ترامپ شده بودند.

آمریکای ترحم برانگیز

روزنامه نیویورک تایمز هم در این اثنا با توصیف آمریکا به یک کشور به زانو در آمده نوشت: «رفته رفته جهان برای مردم آمریکا که به‌خاطر نادانی مرگبار دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به زانو درآمده‌اند، احساس تأسف می‌کند.»

در ادامه مطلب نیویورک تایمز آمده: فینتان اوتول در روزنامه "آیریش تایمز" نوشته است: «کشوری که ترامپ قول داد دوباره با عظمت خواهد شد، هیچگاه در طول تاریخ خود تا این حد ترحم‌برانگیز نبوده است.» اوتول می‌پرسد: «آیا وجهه آمریکا هیچگاه بعد از این فصل شرم‌آور، قابل بازگردانی خواهد بود؟»
گفتنی است وزارت خزانه‌داری آمریکا به تازگی اعلام کرده است که برای تامین هزینه‌های اضطراری مرتبط با شیوع کرونا در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ میلادی حدود سه هزار میلیارد دلار (سه تریلیون) قرض خواهد گرفت.

پاندمی کرونا در سطح جهان اثبات کرد که دولت ها برای این قبیل حوادث، به حضور و مشارکت فعال مردم نیاز دارند و کارشناسان رمز موفقیت ایران در مقابله و مهار کرونا را همین مشارکت و حضور مردمی قلمداد می کنند. این اتفاق بیش از هر چیز برای دولتمردان آمریکایی آزار دهنده تر است، کسانی که از دو سال قبل با شروع پروژه کارزار فشار حداکثری انتظار داشتند ایران به لشگری از معترضین تبدیل شود حالا می بینند ترامپ به لشگر بیکاران آمریکایی دستور شکستن قرنطینه را می دهد.

علیرضا حجتی

کارشناس روابط بین الملل و سیاست خارجه