به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر، مرکز پایش ستاد حقوق بشر قوه قضائیه، گزارشی از عملکرد و مباحث مطروحه در سی و نهمین اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل را در سلسله بولتن های خبری مورد بررسی قرار داده است که متن گزارش چهارمین روز این اجلاس را در ذیل می خوانید:
گزارش روز چهارم سی و نهمین اجلاس شورای حقوق بشر
(13 سپتامبر 2018)
اجلاس شورا، در ساعت 9 صبح روز پنجشنبه 13 سپتامبر 2018 (22 شهریور 1397) آغاز شد. آیتم اول این نشست، بحث و گفتگو در سطح بالا برای جشن هفتادمین سالگرد کنوانسیون پیشگیری و مجازات نسل کشی بود. آیتم دوم، گفت و گوی تعاملی با گزارشگر ویژه در زمینه ارتقاء حقیقت، عدالت، جبران خسارات و تضمین های عدم تکرار و مشاور ویژه دبیرکل در موضوع پیشگیری از نسل کشی بود.
الف) بحث و گفتگو در سطح بالا برای جشن هفتادمین سالگرد کنوانسیون پیشگیری و مجازات ژنوساید
- 70 سال از زمان تصویب این کنوانسیون سپری می شود و هیچکس هرگز مجاز به انجام این جرم نیست. ما "بارها و بارها" گفته ایم، با این حال نسل کشی ها، همچنان اتفاق می افتند. به ویژه مسئله نگران کننده، کاهش چشمگیر تعهد بین المللی به معاهدات چند جانبه و احترام به حقوق بشر در زمانی است که ما نیاز به همکاری بیشتر بین المللی و نهاد های قوی تر برای آن، بویژه سازمان ملل متحد، داریم.
- چهار ماه قبل از 9 دسامبر، من در مورد آمار ناراحت کننده در زمینه وضعیت تصویب و پیوستن به کنوانسیون پیشگیری و مجازات نسل کشی، هشدار دادم. تقریباً یک چهارم اعضای سازمان ملل متحد، در پیوستن به این معاهده بین المللی اصلی تاخیر دارند.
- پیشگیری در سطح بین المللی، نیاز به یک رویکرد یکپارچه و از طریق یک هیئت مدیره دارد که با سه ستون امنیت، توسعه و حقوق بشر مرتبط باشد.
- در پایان آقای رئیس، نقش آموزش برای ارتقای فرهنگ احترام به حقوق بشر، عملکرد و نتیجه حتمی پیشگیری محسوب می شود.
ب) بیانیه میشل باشله کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد
- از شرکت در این بحث مهم تشکر می کنم: مهم است، زیرا ما می دانیم که "عذاب وحشتناک" نسل کشی، همانطور که کنوانسیون آن را توصیف می کند، در قرن بیست و یکم تهدید و واقعیت است.
- دو هفته پیش، ما از یک موضوع وحشیانه مطلع شدیم. ماموریت کمیته حقیقت یابی میانمار از کمپین بین المللی قتل، تجاوز جنسی و تجاوز علیه مردم روهینگیا در ایالت رخینه گزارش داد. برآورد محافظه کارانه از 10000 نفر کشته، تعداد بیشماری محروم، جسد، مورد تجاوز و آزار و اذیت و فرار کردن تقریباً سه چهارم یک میلیون نفر جمعیت مجبور به فرار به بنگلادش، خبر می دهد.
- این حوادث، آغاز دوران جدیدی از حقوق بشر را نمایان می سازد. یک چشم انداز از جهان که نسل کشی هولوکاست و سلب حقوق بشر ملت ها، هرگز دوباره اتفاق نخواهد افتاد.
- پاسخگویی مهم است، نه تنها به این دلیل که عدالت را برای قربانیان و مجازات را برای مجرمان فراهم می آورد. مهم این است که پایان دادن به عدم مصونیت، در پایان دادن به نسل کشی اهمیت دارد. پیشگیری و مجازات، اهداف صریح کنوانسیون نسل کشی هستند که هرگز نمی توانند جدای از یکدیگر دیده شود. مجازات، امری کلیدی برای پیشگیری است. مصونیت، باعث نسل کشی است و پاسخگویی، مانع آن محسوب می شود. بنابراین، پاسخگویی در عمل به مانند چیست؟ حقوق بین الملل بشر به ما برخی از پاسخ ها را ارائه می دهد: تحقیقات موثر، سریع، دقیق و بی طرفانه، پیگرد قانونی، دسترسی به عدالت و جبران خسارت موثر برای قربانیان.
- براساس گزارش نگارش یافته توسط مشاوره ویژه دبیرکل در موضوع پیشگیری از نسل کشی و گزارشگر ویژه سابق در زمینه ارتقاء حقیقت، عدالت، غرامت و تضمین عدم تکرار، فرآیندهای عدالت انتقالی برای جلوگیری از نقض حقوق بشر و قوانین بین المللی بشردوستانه و به ویژه نسل کشی، جنایات جنگی و پاکسازی قومی، کمک می کنند. این گزارش، بر اهمیت و اثر پیشگیرانه بالقوه ی کار شورای حقوق بشر و دفتر حقوق بشر سازمان ملل، تأکید می کند.
- دیوان کیفری بین المللی نیز یک ستون مرکزی از کار را برای مجازات تشکیل می دهد و از این طریق، به جلوگیری از این جنایت بین المللی کمک می کند. ما اکنون پلی برای از بین بردن مانع مصونیت برای جرایم بین المللی از قبیل نسل کشی داریم. اگرچه هنوز این مانع، بصورت کامل بر طرف نشده است.
- دولت ها مسئولیت اصلی رسیدگی به مجرمان را بر عهده دارند، اما استفاده از دادگاه بین المللی در مواردی که دولت نخواهد یا قادر به ارائه عدالت نیست، کاملاً مناسب است.
- من از تصمیم هفته گذشته شعبه پیش از رسیدگی دیوان کیفری بین المللی که برای این دادگاه، در مورد جنایات ارتکابی در میانمار روهینگیا و احتمالاً جنایات دیگر احراز صلاحیت کرد، استقبال می کنم. حمایت از دادگاه برای عدالت و بازدارندگی ضروری است.
ج) اعضای پنل
آداما دینگ معاون دبیر کل و مشاور ویژه دبیرکل در موضوع پیشگیری از نسل کشی، معاون پیشین دادگاه بین المللی کیفری رواندا، که در بیانیه خود به کنوانسیون منع نسل کشی به عنوان اولین معاهده تصویب شده به وسیله مجمع عمومی سازمان ملل اشاره کرد و اشعار داشت که این خاطره ی وقایع وحشتناک جنگ جهانی دوم بود که باعث شد کشورهای عضو به عنوان اولویت اول مقررات بین المللی، جنایت نسل کشی را ممنوع کرده و دولت های امضا کننده را مجبور به انجام تمام اقدامات لازم جهت جلوگیری یا متوقف ساختن این جنایت نمایند.
وی بیان داشت که جرم نسل کشی، با کنوانسیون نسل کشی آغاز نشده و متاسفانه هنوز هم پایان نیافته است. وی شکست جمعی انسان ها برای جلوگیری از بحران هایی که سبب ایجاد زمینه برای این جرم می شود را پیامدهای فاجعه بار انسانی و اقتصادی، قلمداد کرد.
فابیان سلویولی گزارشگر ویژه در زمینه ارتقاء حقیقت، عدالت، جبران خسارت و تضمین عدم تکرار، نیز به ارائه بیانیه به زبان فرانسوی مبادرت نمود و در پایان، کیمبرلی پروست، قاضی دادگاه کیفری بین المللی، قاضی سابق دادگاه کیفری بین المللی یوگسلاوی سابق (2006-2010) به ارائه بیانیه پرداخت.
وی به اهمیت پاسخگویی و توجه به آن برای از بین بردن نسل کشی اشاره کرد. وی مانع مصونیت را با راهکارهای قابل از بین بردن دانست.
د) اعضای شورا، دولت های ناظر و دیگر ناظران
بوتسوانا، کرواسی، قبرس، جمهوری چک، اتحادیه اروپا، ایتالیا، ماداگاسکار، مونته نگرو، میانمار، هلند از طرف گروه طرفداران مسئولیت حمایت (هلند، رواندا)، فدراسیون روسیه، اسلوونی، لیتوانی به نمایندگی از گروه Nordic-Baltic (دانمارک، استونی، فنلاند، ایسلند، لتونی، لیتوانی، نروژ، سوئد) و ترکیه.
گفت و گوی تعاملی با گزارشگر ویژه در زمینه ارتقاء حقیقت، عدالت، جبران خسارات و تضمین های عدم تکرار و مشاور ویژه دبیرکل در موضوع پیشگیری از نسل کشی
الف) بیانیه فابیان سالویولی گزارشگر ویژه در مورد ارتقاء حقیقت، عدالت، جبران خسارت و تضمین عدم تکرار
- سالویولی، در مورد نقشه راه خود در سال های آینده در مورد عدالت انتقالی صحبت کرد که شامل برگزاری گفتگوی آزاد با دولت ها، نهادها، سازمان های منطقه ای و بین المللی، نهادهای معاهداتی، بخش های دانشگاهی و دیگران بود.
او بر ابعاد پیشگیرانه تأکید کرد که در آموزش رسمی و غیررسمی و همچنین هنر و فرهنگ یافت می شود. حافظه تاریخی، مکمل آموزش جامع حقوق بشر است.
به همین دلیل، او همچنین بررسی تجربیات ملی و منطقه ای و بحث های تاریخی را در مورد پرونده های عدالت انتقالی، مدنظر قرار داد. چشم انداز جنسیتی نیز برای حمایت از چهار رکن این ماموریت مهم بود، چراکه از جمله فاکتورهای غالب اجتماعی و سیاسی محسوب می شود که زنان را در روند عدالت انتقالی، محدود می کند.
-فابیان سالویولی خاطرنشان ساخت که قربانیان جنایات، مجددا مجازات نمی شوند. به این خاطر که اغلب روش های عدالت انتقالی برای قربانیان، آسیب زننده است.
- او از تسهیل سازو کارهایی که اعتماد قربانیان را بازسازی می کنند، حمایت می کند.
- در هنگام تصویب فرآیندهای عدالت انتقالی مناسب، باید تنوع فرهنگی و زمینه ها نیز مورد احترام قرار گیرند. با این وجود، اصل عدم تبعیض باید غلبه داشته باشد. صلح ممکن نیست وجود داشته باشد، مگر اینکه عدالت کیفری وجود داشته باشد، چون چرخه خشونت را از بین برد.
- سالویولی برای ایجاد اعتماد جهت مصالحه توضیح داد که این امر، مربوط به آشتی جامعه با دولت است. مشارکت زنان در روند عدالت انتقالی همچنان کم است.
- گزارشگر ویژه در پاسخ به نظرات برخی از هیئت های نمایندگی، اظهار داشت که ماموریت او قطعاً منبعث از برخی دستورات دیگر نیز می باشد. اهداف توسعه پایدار و برنامه 2030، در حمایت از حاکمیت قانون و عدالت حائز اهمیت بودند.
- سالویولی تاکید کرد که اهمیت جستجو برای افراد گم شده در عدالت انتقالی، یک اولویت است.
- آموزش و پرورش می تواند بر روی کار کمیته های حقوقی و دادگاه ها تأثیر بگذارد.
- فساد پدیده ای است که به شدت تحت تاثیر حقوق بشر قرار گرفته و به همین دلیل، باید با آن مقابله کرد.
- وی بیانیه خود را به زبان فرانسوی قرائت کرد.
ب) اعضای شورا، دولت های ناظر و دیگر ناظران
بلژیک، بوتسوانا، اتحادیه اروپا، گامبیا، کمیته بین المللی صلیب سرخ، هلند، فدراسیون روسیه، سوئیس، توگو، انگلستان و ایرلند شمالی
تهیه و تنظیم: محبعلی، مهیمنی