ایجاد زیرساخت حقوقی برای تحقق"انتقام سخت"و استقرار"امنیت درون‌زای"منطقه‌ای

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر، علی باقری‌کنی معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر ایران با حضور در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما دستاوردها و نکات مهم سفر رئیس قوه قضائیه و هیات عالی‌رتبه حقوقی_قضایی ایران به عراق را تشریح کرد.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی و اهمیت زمانی سفر بغداد که پس از فروکش کردن کرونا انجام شد، اظهار داشت: یکی از نکات مهم سفر رئیس دستگاه قضا به عراق از نظر زمانی این بود که بعد از شهادت سردار عزیزمان شهید سلیمانی، اولین سفر یک مقام عالی‌رتبه ایرانی به عراق صورت گرفت.
باقری‌کنی،افزود: ایران بیشترین تجارت و تعاملات اقتصادی را با کشور عراق دارد و بیشترین تردد شهروندان با این کشور انجام می‌شود و بیش از ۷ میلیون نفر از مرز عراق تردد می‌کنند. طبیعتا به دلیل حجم بالای تعاملات اقتصادی و تردد دو کشور، مسائل و مشکلاتی به وجود می‌آید که اگر خوب رسیدگی نشود مسائل حقوقی تبدیل به موضوعات قضایی می‌شود؛ بر همین مبنا حل مسائل حقوقی و‌ قضایی شهروندان در عرصه‌های مختلف اقتصادی و بسترسازی برای تسهیل مراودات میان دوکشور یکی از اهداف مهم سفر آیت‌الله رییسی به عراق بود.
وی تصریح کرد: این سفر علاوه بر بحث‌های حقوقی، ابعاد دیگری هم داشت که در راس آن پیام مقام معظم رهبری بود و آیت الله رئیسی حامل پیام شفاهی رهبری برای دولت عراق بود که این پیام اهمیت ویژه ای برای دولت این کشور داشت؛ نکته مهم بعدی در این سفر استقبال باشکوه مردمی از رئیس دستگاه قضایی ایران به عنوان مقام عالی‌رتبه یک کشور بود و از جلوه‌های مهم این سفر، شروع سفر از محل عروج شهید سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس بود.

محل عروج شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس تبدیل به محل برافراشته شدن پرجم مقاومت در عراق شد
دبیر ستاد حقوق بشر، ادامه داد: آمریکایی‌ها هدفشان از این جنایت این بود که خط پایانی بر جریان مقاومت در منطقه و عراق بکشند ولی امروز شاهدند به برکت خون این شهدا، سفر مقام رسمی جمهوری اسلامی ایران از نقطه‌ای آغاز می‌شود که این ترور انجام شده و محل عروج آن‌ها به محل برافراشته شدن پرچم مقاومت در عراق تبدیل شده است.
وی نکته مهم بعدی را دیدارهای رئیس دستگاه قضا با شخصیت‌های سیاسی، مذهبی، فرهنگی و رسانه‌ای عراق از طوایف مختلف شیعه،سنی و کرد برشمرد و گفت: طرف های مختلف عراقی در این جلسات مباحث خودشان را مطرح کردند و انتظار داشتند در جریان آخرین دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران قرار بگیرند که این مهم انجام شد. نکته بعدی دیدار با خانواده معزز شهدا و مادر شهیدی که ۱۰ فررند خود را تقدیم کرده بود که آیت الله رئیسی از دیدار با این مادر شهید به عنوان دستاورد بزرگ این سفر یاد کرد.
باقری ‌کنی، دعوت مسئولان اقلیم کردستان از آیت‌الله رئیسی به این منطقه را از دیگر موضوعات مهم این سفر دانست و گفت: چون این سفر کاری از قبل برنامه‌ریزی شده بود؛ از بغداد شروع شد و در بغداد هم پایان یافت، قرار شد در سفرهای بعدی این دیدار انجام شود. نکته بعدی دیدار با رؤسای عشایر عراق بود که نقش ویژه‌ای در جامعه مدنی این کشور ایفا می‌کنند و به همین جهت تعدادی زیادی از رؤسای عشایر عراق برای دیدار آیت الله رئیسی به بغداد آمده بودند که یک دیدار کاری خوب هم در این خصوص انجام شد.
وی در رابطه با خبرسازی‌ها درباره این سفر، بیان کرد: دشمنان دو ملت ایران و عراق در عرصه‌های مختلف با فضاسازی‌های متشنج قصد دارند ماهی منافع خود را صید کنند اما اتفاقی که در این سفر افتاد نشان داد که سرمایه‌گذاری‌های اخیر دشمنان ما برای اینکه تفاوت‌های دو ملت را به اختلاف و نزاع تبدیل کنند نتیجه نداد و نقشه‌های آنها نقش بر آب شد؛ استقبال گسترده مردمی عراق چه در فضای مجازی و چه در مدت حضور آیت الله رئیسی در بغداد و کاظمین نشان داد که جایگاه جمهوری اسلامی ایران در میان توده‌های مختلف این کشور، جایگاه رفیعی است.

در سفر آیت الله رئیسی به بغداد مانور همبستگی ملت ایران و عراق بروز و نمود یافت
باقری‌کنی افزود: مهمتر از این بحث اعتماد و اطمینان ما بود که چنین امنیتی نیز در بغداد وجود داشت؛ کدام یک از مقامات کشور‌های غربی جرات می‌کنند چند دقیقه حتی در منطقه سبز بغداد قدم بزنند؟! این مانور قدرت ملت عراق و ایران بود که در عراق بروز و نمود پیدا کرد.
معاون بین‌الملل قوه قضائیه درخصوص پیگیری پرونده ترور شهید سلیمانی،گفت: یکی از سرفصل‌های مهم این سفر پیگیری جنایت ترور سردار سلیمانی بود. دو بُعد حقوقی و قضایی این پرونده بررسی شد که هر دو بُعد مهم است. در بعد قضایی پس از وقوع جنایت، هم در ایران و هم در کشور عراق پرونده تشکیل شد؛ از ابتدا تعاملات کتبی با عراق برای تبادل اطلاعات و اسناد مورد نیاز طرفین، وجود داشت برای اینکه پرونده با استحکام بیشتر و جدی‌تر پیش برود. در ایران این اقدامات منجر به صدور قرار برای ۴۶ متهم شد و در عراق نیز قرار جلب ترامپ توسط دستگاه قضایی عراق صادر شد.
وی افزود: در بُعد قضایی بر پیگیری روند قضایی تاکید شد و کمیته تحقیق جنایت بین دو طرف فعال شد و قرار شد که از طرف ما معاون دادستان تهران و از سوی عراق هم معاون دادستان عراق موضوع را جدی‌تر پیگیری کنند. موضوع پیگیری حقوقی پرونده ترور سردار سلیمانی اهمیتش کمتر از پیگیری قضایی این پرونده نیست؛ چون سرنوشت پیگیری قضایی مجازات آمران، عاملان، مباشران و معاونان این جنایت است که قطعا برای دو ملت اهمیت ویژه ای دارد.
باقری‌کنی عنوان کرد: مقام معظم رهبری پس از این ترور موضوع انتقام سخت را مطرح کردند و تصریح فرمودند یکی از جلوه‌های بارز و برجسته انتقام سخت اخراج آمریکایی ها از عراق و منطقه است که در این سفر با امضای یادداشت تفاهمی زیر ساخت حقوقی پیگیری انتقام سخت طراحی شد.  یکی از جنبه های انتقام سخت، اخراج فیزیکی آمریکایی ها از منطقه است که توسط گروه های مقاومت انجام می شود؛ اما عرصه حقوقی یا نرم افزاری آن نیازمند این است که طرفین به یک درک مشترک از مفهوم امنیت و مصادیق ناامنی برسند.

یک هسته و سلول سالم برای ایجاد امنیت درون‌زای منطقه ای میان دو کشور شکل گرفت
دبیر ستاد حقوق بشر با بیان مثالی، گفت: همه می‌گویند ما با تروریسم مخالفیم. مثلا یک کشور در منطقه ارتش آزاد سوریه را تروریست نمی‌داند و از آن حمایت و پشتیبانی می‌کند، یا جبهه النصره را در سوریه یک کشوری تروریست نمی‌داند و از آن حمایت می‌کند. آمریکایی ها از این اختلافی که در میان کشورهای منطقه هست سوء استفاده می‌کنند و می‌گویند من که قدرت برتر هستم امنیت را برقرار می‌کنم؛ ایجاد ائتلاف برای مبارزه با تروریسم هم دقیقا به همین بهانه شکل گرفت!
وی تصریح کرد: کار مهم صورت گرفته در این سفر، ایجاد زیرساخت درک مشترک از مفهوم ناامنی است که برای مبارزه با تروریسم بین ایران و عراق تفاهم‌نامه‌ای امضا شد که بندهای یک و دو این توافق‌نامه را به خود اختصاص داده است. نکته مهم این است که وقتی ایران و عراق به یک درک مشترک از مفهوم ناامنی برسند و در مجامع بین‌المللی با هم همکاری مشترک داشته باشند، این یعنی طرفین توانستند یک هسته و سلول سالم برای ایجاد امنیت درون‌زای منطقه ای را شکل بدهند و دیگر جای خالی برای بیگانگان وجود نخواهد داشت که بخواهند امنیت برون‌زا یا امنیت اجاره ای را به منطقه بیاورند که این نوع امنیت تضمین‌کننده منافع خود بیگانگان است.
باقری‌کنی یادآورشد: این سفر توانست زیرساخت حقوقی ایجاد امنیت درون زای منطقه ای را شکل دهد و ما توانستیم امنیت را با ابزارهای سخت افزاری در منطقه ایجاد کنیم. اقدام حقوقی ما می‌تواند بستر امنیت نرم افزاری را ایجاد کند؛ به عبارت دیگر جریان مقاومت تا الان جلوه سخت افزاری داشت و یادداشت تفاهم میان دو کشور بستری را ایجاد کرد برای خودنمایی و جلوه‌گری عرصه نرم افزاری جبهه مقاومت در قامت تفاهم میان دو دولت.
وی همچنین گفت: این اقدام یک مبنا و زیر ساخت حقوقی برای جبهه مقاومت در منطقه است و در گام‌های بعدی می‌توانیم از کشور‌های دیگر دعوت کنیم به این هسته سالم بپیوندند تا عملا جایی برای حضور آمریکایی‌ها در منطقه وجود نداشته باشد.

زیرساخت های حقوقی برای جلوگیری از تجاوز به حقوق ملت های منطقه ایجاد شد
دبیر ستاد حقوق بشر با بیان اینکه تعریف مشخصی از تروریسم در سطح بین‌المللی نداریم، گفت: کلید این موضوع با اقدام مقامات ایران و عراق زده شد و زیرساخت حقوقی برای استحکام مقاومت در منطقه شکل گرفت تا در آینده دیگر کشورهای منطقه هم به آن بپیوندند؛ براین اساس در آینده دیگر بهانه‌ای برای حضور آمریکا و تجاوز به حقوق ملت‌های منطقه وجود نخواهد داشت. به نظر من این مهمترین دستاورد این سفر بود که این امر حقوقی در قالب یادداشت تفاهم بین دو کشور متبلور شد و دارای پیامدهای امنیتی میان‌مدت و بلندمدت خواهد بود.
وی در خصوص اقدامات انجام‌شده در این سفر در خصوص زندانیان، گفت: توافقات و نتایج این سفر را در سه عرصه می‌توانیم دسته‌بندی کنیم. یکی اینکه کار دستگاه قضایی پیشگیری از مشکلات حقوقی چه در داخل و چه خارج از کشور است که بندهای ۶ و ۷ یادداشت تفاهم در رابطه با این موضوع است و قرار شد برای کسانی که می‌خواهند تعاملات اقتصادی داشته باشند، آموزش‌های لازم ارائه شود.
معاون بین الملل قوه قضائیه، افزود: موضوع دوم جلوگیری از تبدیل مشکلات حقوقی به قضایی است که از اولویت‌های طرح تحول دستگاه قضایی است و در بند ۹ یادداشت تفاهم به آن اشاره شده است. موضوع سوم این است که اگر یک مساله حقوقی تبدیل به مشکل قضایی شد، نباید اجازه دهیم که به مرحله طولانی قضایی برود و باید برای آن یک حساب ویژه باز کرد و در بند ۱۵ یادداشت تفاهم آمده که دو کشور دادگاه‌هایی را در مرز دو کشور ایجاد کنند که به موضوعات قضایی رسیدگی کنند و در این رابطه با یکدیگر تعامل ویژه خواهند داشت.

تفاهمات این سفر نتایج مثبت و دلگرمی برای شهروندان کشورمان و فعالان اقتصادی به همراه دارد
وی در ادامه اذعان کرد: از همین امروز(شنبه) فعالیت ها و عملیاتی شدن یادداشت تفاهم‌ها را آغاز کردیم و ترور سردار سلیمانی، اعطای عفو به زندانیان، انتقال محکومان و استرداد مجرمان، همکاری‌های دوطرف در ساحت بین‌المللی و پیگیری حقوقی و قضایی دعاوی مشترک در مجامع بین‌المللی از جمله مفاد تفاهم‌نامه میان ایران و عراق است.
باقری کنی خاطرنشان کرد: نتایج و تفاهمات این سفر یک دلگرمی به فعالان اقتصادی می‌دهد که دستگاه قضایی مشکلات آنها را رفع خواهد کرد تا مشکلی در تعاملات روند رو به رشد آنها نباشد و تعاملات اقتصادی آنها نیز به خوبی انجام شود.
وی درباره مباحث مطروحه درخصوص حضور شرکت‌های خارجی در ترور سردار سلیمانی، گفت: در نشست‌های میان دو کشور، در مورد عوامل غیر آمریکایی این مساله بحث شد که طرف عراقی تصریح کرد با دیگر کشورها وارد تعامل شده که از آنها اطلاعات و مستنداتی را برای دخالت عوامل غیر آمریکایی جمع کند. برخی از این کشورها اطلاعاتی در اختیار آنها قرار داده بودند. ما هم اطلاعاتی در مورد دخالت طرف‌های غیر آمریکایی داریم که قرار شد اطلاعات مبادله نشده در اسرع وقت بین طرفین مبادله شود.