9 دی مناسبت خاصی است و باید به نگاه خاص تحلیل شود عظمت و اهمیت این مناسبت به تحلیل و تبیین ابعاد و پیچیدگی تهدید فتنه گرایانه است که ۹ دی ماه پایانی بر آن بود.
جمهوری اسلامی ایران تا سال ۸۸ مجموعه ای از تهدیدهای رنگارنگ و متنوع را تجربه کرده بود، از تحرکات تجزیه طلبانه در استانها گرفته تا ترور نوابغ و سران نظام سیاسی و تحریم و فشار اقتصادی و تهاجم فرهنگی و جنگ ۸ ساله و غیره اما وقایع سال ۸۸ که به درستی عنوان "فتنه" گرفت از حیث شکل و ماهیت و ابعاد و اهداف و آثاری که بر آن مترتب بود متفاوت از همه تهدیدهای پیشین بوده است.
اولین ویژگی فتنه ۸۸ این بود که مهمترین عنصر شکل گیری و دوام و بقای نظام سیاسی، یعنی جمهوریت آن را نشانه گرفت آن هم در حساس ترین بزنگاه و گردنه یعنی "انتخابات" ، که روشن ترین و رسمی ترین آوردگاه و نمایشگاه جمهوریت نظام است.
دومین ویژگی فتنه ۸۸ ظرفیت آن از حیث قابلیت ایجاد شکاف بین بدنه ملت بود، بدنه و ساختاری که تمام ساختمان نظام سیاسی روی آن بنا شده است و قوام و دوام دارد. فتنه ۸۸ زلزله ده ریشتری بود که برای ایجاد شکاف و گسل در این ساختار و بدنه طراحی و دقیقا اجرا شده بود.
سومین ویژگی فتنه ۸۸ همگرایی و همکاری آشکار و سیستماتیک دشمن خارجی با نیروهای داخلی بود آن هم نیروهای داخلی که در سه دهه قبل از آن ، در رأس و بدنه نظام مدیریت کشور عاملیت و فعالیت و مسئولیت داشته اند، نیروهایی که از اول انقلاب غالبأ دولت را در دست داشته و چندین دوره نیز مجلس در اختیار داشته اند.
فتنه ۸۸ از حیث ماهیت و شکل و پیچیدگی، پدیده تهدید آمیز و خطرناکی بود که تنها آنتی تز آن ، نه ظرفیت سخت افزاری نظام جمهوری اسلامی مانند و نظامی و انتظامی و پلیس ضد شورش آن ، بلکه فقط بینش و بصیرت عمومی فوق العاده ملت بود. خیزش همه جانبه و تاریخی ملت ایران در نهم دی ماه ۸۸ تجلی گاه همان بینش و بصیرت لازم و بموقع بود که مثابه یک "ضد موج" سهمگین، موج فتنه را برگرداند و به مرور ماهیت خطرناک آن را آشکار ساخت!
فتنه ۸۸ اگر چه ابعاد گسترده و آثار و زخم های عمیق بر جای گذاشت و هزینه های تاریخی بر کشور تحمیل کرد ولی از طرف دیگر توان و ظرفیت مدیریت نظام سیاسی کشور را متجلی نمود و تجربه گران‌سنگی باقی گذاشت چرا که فتنه 88 عملیاتی بود که پشت بند آن مجموع تجربیات غرب در تحقق چندین انقلاب رنگی منجر به فروپاشی نظام های سیاسی مستقر و تحولات تجربه شده در برخی از کشورهای خاورمیانه با اسم رمز بهار عربی بود.
فتنه 88 معما و گره و قفل مشکلات اقتصادی کشور از جمله همین تحریم هاست و کلید این قفل در تفسیر واقع بینانه حماسه نهم دی ماه است بنابراین اگربرای تحلیل و ریشه یابی برخی از مشکلات جدی امروز کشور، فتنه ۸۸ را بازشناسی کنیم و ریشه ها را در لایه های آن بجوییم قطعا بیراهه نرفته ایم...
مشاور دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه