بیستمین سالگرد ایجاد زندان گوانتانامو و روایت زندانیان از رفتار آمریکایی‌ها همچنان با واکنشهایی در سطح رسانههای بین‌المللی همراه است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر، از زمان افتتاح زندان گوانتانامو در سال ۲۰۰۲، این زندان به نماد جهانی سوء استفاده آمریکا تبدیل شد.
بر اساس گزارش دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر ملل متحد، همزمان با بیستمین سالگرد ورود اولین زندانیان به بازداشتگاه گوانتانامو در کوبا، جمعی از کارشناسان سازمان ملل ادامه فعالیت این مرکز را تحت عنوان محل "شکنجه های بی‌مانند" محکوم کرده و اعمال ارتکاب یافته در آنجا را لکه‌ای ننگ در ایفای تعهدات دولت ایالات متحده آمریکا در حوزه حاکمیت قانون دانستند.
کارشناسان شورای حقوق بشر با تاکید بر اینکه گوانتانامو یکی از تاریک ترین فصل های ضد حقوق بشری آمریکا است، اعلام کردند: "بیست سال بازداشت خودسرانه بدون محاکمه همراه با شکنجه یا بدرفتاری برای هیچ دولتی، به ویژه دولتی که ادعای صریح حمایت از حقوق بشر را دارد، قابل قبول نیست".
کارشناسان بار دیگر از ایالات متحده آمریکا به عنوان یکی از اعضای تازه انتخاب شده شورای حقوق بشر، می خواهند که این مرکز را ببندد و به این فصل زشت نقض بی امان حقوق بشر را پایان دهد.
در بیانیه این کارشناسان اشاره شده که بین سال‌های 2002 تا 2021، 9 زندانی در بازداشت و 2 نفر نیز به دلایل طبیعی جان خود را از دست دادند و هفت نفر نیز خودکشی کردند. این در حالی است که هیچ کدام از این 9 نفر، متهم یا مجرم شناخته نشده بودند.
کارشناسان افزودند: "علیرغم محکومیت دائمی، مکرر و صریح اقدامات این زندان و بازداشت وحشتناک با فرآیندهای محاکمه مرتبط با آن، ایالات متحده آمریکا همچنان به بازداشت افرادی که بسیاری از آنها هرگز متهم به هیچ جرمی نبوده اند، ادامه می دهد.
زندان گوانتانامو محلی وحشتناک است که با استفاده سیستماتیک از شکنجه، و سایر رفتارهای ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز علیه صدها انسانی که به این مکان آورده شده و از اساسی‌ترین حقوق خود محروم شده‌اند، تعریف شده است. زندان گوانتانامو همچنین نمادی آشکار از عدم پاسخگویی سیستماتیک و سانسور اعمال شکنجه و بدرفتاری تحت حمایت دولت و اعمال مصونیت غیرقابل قبولی است که به مسئولین اعطا شده است. وقتی یک کشور از کسانی که شکنجه و سایر رفتارهای ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز را انجام داده اند، پاسخی نخواهد، سیگنالی از رضایت به آن اعمال را به جهانیان مخابره می‌کند".
کارشناسان همچنین اضافه کردند: آنها به ویژه نگران وضعیت اسفبار جمعیت سالخورده و بیمار زندانی هستند که بسیاری از آنها از ویرانی های شکنجه تجربه شده در دهه های گذشته رنج برده اند. کارشناسان، فقدان کمک های پزشکی کافی و عدم حمایت های مربوط به بازپروری پس از شکنجه که هر دو به وضوح طبق قوانین بین المللی الزامی هستند را مورد اشاره قرار داده و محکوم کردند.
آنها گفتند: "استرس ناشی از آسیب‌پذیری این افراد و رنجی که خانواده‌هایشان تجربه می‌کنند، بی‌پایان ادامه دارد".
کارشناسان از دولت ایالات متحده آمریکا خواستند تا این زندان را ببندد، بازداشت‌شدگان را به خانه و یا به کشورهای امن ثالث بازگرداند، برای کسانی که به شدت شکنجه شده و خودسرانه توسط ماموران بازداشت شده اند، جبران و غرامت فراهم کند و کسانی که دستور اعمال شکنجه را صادر کرده اند، طبق قوانین بین المللی پاسخگو نماید.
این در حالی است که ایندیپندنت در گزارشی درباره این زندان مخوف نوشت: این زندان در ۱۱ ژانویه، ۲۰ ساله شد و همچنان ۳۹ زندانی دیگر در این زندان باقی ماندهاند که تنها دو نفر از آنها محکوم شده‌اند.
هنوز مشخص نیست که ۱۰ فرد دیگر که با اتهامات تروریسم روبرو هستند، از جمله پنج نفر که در حملات ۱۱ سپتامبر دست داشتند، چه زمانی محاکمه خواهند شد.
اگر «جو بایدن»، رئیس جمهور آمریکا به هدف خود برای بستن گوانتانامو عمل کند، ابتدا باید مکان‌هایی را برای اعزام ۲۷ فرد باقیمانده‌ای که آمریکا هرگز آنها را متهم نکرده است، بیابد. آنها مجموعه‌ای از یمنیها، پاکستانی ها، الجزایری‌ها و دیگران هستند که بیشتر آنها تا پایان سال ۲۰۲۲ میلادی، ۲۰ سال را در بازداشت آمریکا سپری خواهند کرد.
وکلای آنها می‌گویند اکنون بسیاری با مشکلات مزمن سلامتی و روانی دست و پنجه نرم می‌کنند. این زندانیان در صورت انتقال به کشورهای ثالث، به صدها نفر دیگر که در سراسر جهان پخش شده‌اند می‌پیوندند و تلاش می‌کنند پس از گوانتانامو، زندگی عادی خود را از سر بگیرند.
در آن زمان، دولت آمریکا به طور فزاینده‌ای زندانیان سابق خود را برای اسکان مجدد به کشورهای ثالث می‌فرستاد؛ اگرچه بیشتر زندانیان سابق گوانتانامو به کشورهای خود بازگردانده شدند، اما حدود ۲۰ درصد آنها در کشورهای دیگر به سر می‌برند.
در بسیاری از موارد، کشورهای ثالث امن‌ترین گزینه بودند؛ یعنی دور از مناطق جنگی و در دست متحدان آمریکا. این زندانی سابق میگوید «ساختن زندگی در اسلواکی سخت بوده است چرا که الان بیمارم؛ من استرس دارم، اما برای آمریکا مهم نیست که پس از آزادی از گوانتانامو چه اتفاقی برای افراد می‌افتد.»
زندانیان سابق گوانتانامو و وکلای آنها گفتهاند که فقر و ادامه آزار و شکنجه در کنار سال‌ها آزاری که در گوانتانامو متحمل شدند، موانع بزرگی را برای اسکان این افراد در کشورهای ثالث ایجاد کرده است.
این زندانیان می‌گویند که آمریکایی‌ها به دروغ آنها را زندانی و شکنجه کردند، آنها را از هرگونه تبرئه عمومی محروم کردند و بعد از آزادی آنها را رها کردند.