به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ستاد حقوق بشر، ۱۰ بهمن‌ماه مصادف است با جشن سده که یکی از جشن‌های کهن و ملی ایران است و در بهمن‌ماه سال ۹۸ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس به ثبت جهانی رسید.
سده، جشنی است ایرانی و باستانی که در آغاز شامگاه دهم بهمن، یعنی، روز آبان از ماه بهمن فرا می‌رسد. در گاهشمار زرتشتی دهمین روز هر ماه روز آبان نام دارد.
در شامگاه روز ۱۰ بهمن با افروختن هیزمی که مردم از روزهای پیشین گرد آورده‌اند، این جشن آغاز می‌شود و تا بامدادان ادامه دارد. از همین روست که جشن سده، جشن همکاری و همبستگی مردمان است. زرتشتیان از دیرباز به‌ویژه در یزد و کرمان و دیگر نقاط ایران و جهان این جشن را با شکوه تمام برگزار می‌کنند.
اصفهان و زاینده رود شاهد تمام عیار نمیرایی این مهر است؛ آنجا که مرداویج، سردار ایرانی آتش جشن سده را با شکوه تمام برای زنده کردن مواریث فرهنگ ایران در کرانه زاینده رود برپا کرد.
روایت‌های متعدی برای خاستگاه جشن سده وجود دارد، از پدید آمدن آتش و نسبت دادن آن به هوشنگ پیشدادی در شاهنامه و یا به قول ابوریحان بیرونی که می‌گوید جشن سده را به کیومرث، انسان یا پادشاه نخستین در فرهنگ ایران نسبت داده اند تا اینکه عده‌ای گفته‌اند این تسمیه به مناسبت صد روز مانده به آغاز رویش ساقه‌های غلات بوده است و یا به قول اسطوره شناسان ظهور و جلوه خورشید در پایان چهل روز زمستان بزرگ جشن ظاهر شدنخورشیداست و جنبه تقویمی دارد.
به هر روی جشن سده، جشنی ملی است گر چه نگاهبانان این جشن کهن هموطنان زرتشتی بوده‌اند. گرچه این جشن کهن در شهرهای ایران، چون کرمان، یزد، اهواز و یا به شکل جشن زراعی در خور و بیابانک اصفهان برگزار می‌شود اما به واقع در شهر اصفهان که روزی شاهد شکوه بزرگترین جشن سده به همت مرداویج زیاری، سردار ایرانی، بوده است و در تمامی کتب تاریخ و فرهنگ ایران و اصفهان شناسی به این واقعه فرهنگی اشاره شد، می‌توان چشم امیدی به برگزاری این جشن با توجه به آنچه وزیر میراث فرهنگی بر احیای این میراث کهن تاکید کرده داشت.
جشن سده مانند همه جشن‌های ایرانی پیوند مستحکمی با طبیعت و کیهان دارد، عناصری که برای عموم مردم و گردشگران جذابیت دارند و بنابراین جشن سده از ظرفیت بالایی برای گردشگری برخوردار است. درحال حاضر جشن سده در چند استان کشور از جمله کرمان، یزد، تهران، البرز و اصفهان برگزار می‌شود.
درهمین حال اسفندیار اختیاری نماینده زرتشتیان در مجلس شورای اسلامی در پیام تبریکی اظهار داشت: جشن فرخنده سده؛ یادمان غرور آفرین، سرمایه مینوی و از جشن های بزرگ و باستانی سرزمین ایران است که شعله های آن، سر به آسمان و درخشش بی مانندش، گرمی بخش دل‌ها و روشنگر اندیشه های پر افتخار مردمان این کهن بوم و بر است. همه ساله در شهرهای ایران زمین به روز مهر از ماه بهمن، آتش جشن سده را برای بزرگداشت این آفریده سودمند و نیک پروردگار یکتا و مهربان، در سردترین روزها می‌افروزیم.
وی می‌افزاید:امسال که این بیماری نوپدید، هنوز بر جهان و جهانیان سایه افکنده است، پر توان و امیدوارانه‌تر از پیش، این بار شعله‌های جشن سده را در قلبمان بیش از گذشته روشن نگه می‌داریم و کانون خانواده را گرمتر و شادتر می سازیم و به فرزندانمان می‌آموزیم، بردباری و شکیبایی، مهربانی و همازوری را.