به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر ، دکتر محمد جواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر در گفت‌و‌گوی ویژه خبری شبکه دو سیما که با موضوع «بررسی روند پیشرفت دانش هسته‌ای و علوم بنیادی در کشور» برگزار شد با اشاره به ترور شهید علیمحمدی، اظهار داشت : اولین دکترای فیزیک در ایران متعلق به شهید علیمحمدی است، ایشان اولین عضو پسا دکتری در پژوهشگاه دانش‌های بنیادی بود، در آن دوران هنوز عنوان پسادکترا رسمیت پیدا نکرده بود به طوریکه با وزارت علوم در حال سامان دادن این مفهوم بودیم.
وی با اشاره به اینکه این شهید همیشه خط شکن بود و در توسعه اولیه پژوهشگاه دانش های بنیادین جزء نیرو‌های فعال بودند، افزود: ایشان و سایر شهدای هسته‌ای هرگز فراموش نمی‌شوند؛ ملت و جامعه علمی قدردان زحمات و فداکاری‌های آنها خواهند بود خون پاک آنها رویش‌ها و دستاوردهای بسیار عظیمی در پی داشته است.
رئیس پژوهشکده دانش های بنیادی در ادامه تأکید کرد: پدیده ای که ما در حال حاضر با آن روبه رو هستیم کشتن عالمان است نه به خاطر اینکه نظر خاصی داشتند برای اینکه ملتی را از پیشرفتی باز بدارند؛ این نوع جدیدی از تروریسم است و یک جنایت وقیح و بی سابقه است که توسط رهبران آمریکا و رژیم صهیونیستی برنامه ریزی شده است. عالمان جهان نباید از کنار آن راحت بگذرند .
وی تصریح کرد: دانش از قدیم همیشه جهانی‌ترین حوزه فعالیت بوده نه برای یک یا دو سال بلکه برای هزاران سال، دانشمندان از جاهای مختلف با گرد هم می آمدند و تبادل نظر می کردند ؛ نکته ای را یک بار مقام معظم رهبری در جمعی از دانشمندان جوان فرمودند و آن این بود که ما در تفکر اسلامی در باب علم گذشت و سخاوت بزرگی داریم، سخاوت علمی یکی از ویژگی های بسیار خوب است همانطور که زکات علم نشر آن است.
اما امروز ما شاهد نه تنها خست علمی از سوی غرب هستیم بلکه شاهد ترور هم هستیم؛ یعنی شاهدیم که دانشمندان خوب ما را فقط به خاطر اینکه ایرانی هستند در دانشگاه ها راه نمی دهند یا دانشجوهای خوب ما را بیرون می کنند یا مقالاتشان را چاپ نمی کنند.
لاریجانی ادامه داد: تحریم دانشجوهای علمی ایرانی خست علمی است. ترور علمی غیر از ترور یک دانشمند است؛ ترور علمی یعنی یک ملتی را از یک امتیاز محروم کنیم . پیام مقام معظم رهبری در این رابطه که دانشجوها و دانشمندان جوان ما باید آتش به اختیار وارد این حوزه بشوند بسیار مهم است، هیج بخشی از فیزیک هسته ای برای ما ممنوع نیست ، پس ما ممنوعیت در علم را نمی پذیریم ،ما نباید نگران بعضی از امور باشیم که در ظاهر غل و زنجیر به پای ماست ، باید دانشجوهای ما به این رشته ها ورود کنند، اساتید ما باید کورس های خوب علمی را ارائه دهند حتی اگر بعضی دانشگاه ها می ترسند دانشجوها به صورت داوطلبانه کورس ها را ایجاد کنند و آزمایشگاه های ما باید فعال باشند.
وی خاطرنشان کرد: شاید عبارتی را که می خواهم بیان کنم از نظر دیپلماتیک بد باشد، به نظر من سوسک هایی که به عنوان ناظران و بازرسان سازمان اتمی وارد محیط علمی ما می شوند علط است این جسارت است اگر استناد کار به یک تعهد قانونی است، ( اینجا اصلا کار ندارم برجام خوب است یا بد) ولی تعهد قانونی که در حال حاضر مبنای آن از بین رفته و شما به هر حقوقدانی در سطح جهانی این موضوع را بگویید به راحتی در ظرف 10 دقیقه به شما می گوید جمهوری اسلامی درمورد برجام هیچ تعهد لازم الاجرای بین المللی ندارد، و این دو دلیل دارد که بخش هایی از این موافقتنامه مربوط به آمریکا است که حذف شده پس این قرارداد برجام اولیه نیست.
ان پی تی قرارداد خوبی است به شرطی که رژیم صهیونیستی هم به آن متعهد شود
دبیر ستاد حقوق بشر در توضیح دلیل دوم گفت: کشورهای دیگر مدعی هستند شرایط عوض شده و می گویند ما این برجام را زمانی که تحریم های ثانویه نبود قبول داشتیم، حالا که هست نمی توانیم به آن عمل کنیم این بسیار بد است که وزیر کشوری در ایران بگوید ما نمی توانیم معجزه کنیم، شما تخلف نکنید! درحالی که ما الان تعهدی نداریم اگر هم رعایت می کنیم این یک اقدام داوطلبانه است. پس دانشجوها، محققین و اساتید ما در دانشگاه ها حتی یک لحظه را نباید از دست بدهند و باید هجوم به این حوزه از دانش عظیم بشری هجوم بیاورند. ما تعهدی نداریم این غل و زنجیری است که خودمان برای خودمان درست کردیم.
وی افزود: ان پی تی قرارداد خوبی است ولی به شرط اینکه همه به آن عمل کنند؛البته یک تبعیضی دارد که قشنگ نیست، ولی باید بپرسیم ان پی تی که ما در آن عضو هستیم چه فایده ای برای ما دارد ؟ بد نیست که ما هم تعهد خودمان را در قبال این همه فشارها معلق کنیم و دوباره از سر راجع به آن مذاکره کنیم. من نمی گویم ان پی تی بد است ان پی تی خیلی خوب است اما نه اینکه ما متعهد بشویم دیگران مثل رژیم صهیونیستی متعهد نشود که این بسیار بیخود است. ما اگر می خواهیم راه شهید علیمحمدی را برویم باید هجوم بیاوریم و این بخش از معارف بشری را در ایران رشد دهیم ؛ بدانیدکه ما در صدر قرار خواهیم گرفت و یکی از کشورهای پیشرو در این زمینه خواهیم بود.
لاریجانی در پاسخ به اینکه محدودیت ها و تحریم ها تا چه اندازه جلوی پیشرفت دانش هسته ای ما را گرفته ؟ گفت: تحریم ها نمی توانند رشد ما را بگیرند. ما در بدترین تحریم ها رشد کردیم در امر اقتصاد هم همینطور یعنی اگر خودمان راه خود را نبندیم ، تحریم های اقتصادی ما را به یک ابرقدرت اقتصادی در منطقه تبدیل خواهد کرد . تحریم ها جلوی پیشرفت علمی مار ا نمی گیرد منتهی ما باید خودمان ارزش کار خود را بدانیم . اعتراف هاینونن که آدم بی ربطی است در زمانی که معاون البرادعی بود کم علیه ما صحبت نکرد؛ اینها کاملا جایگاهشان مشخص است ولی در عین حال اعتراف او درباره دانشمندان هسته ای ما درست است بله ما به تک تک دانشمندان هسته ای کشورمان افتخار می کنیم به خصوص شهدای هسته‌ای در این خصوص رویش های فراوانی خواهیم داشت.
وی با طرح این سؤال که توانمندی هسته ای یعنی چه ؟ گفت: بخشی از توانمندی هسته ای دانشمندان هستند، اما دانشمندان باید دارای امکاناتی باشند تا بتوانند کارشان را به درستی انجام دهند. پس بخش دیگرش امکانات است. اینجا پروژه هایی که دانشمندان به آن مشغول هستند نیز بسیار مهم است. ما در میدان هسته ای دو ناحیه بزرگ داریم؛ یکی مربوط به استخراج انرژی است، یک بخش دیگر مربوط به تولید پرتوهای دیگر است، این دو ناحیه باید فعال باشد. اگر به هر بهانه ای اینها را به تأخیر بیاندازیم یا معطل بگذاریم بهترین دانشمندان و با بهترین امکانات پیشرفتشان دچار مشکل می شود. باید به پروژه های بزرگ حمله ور شویم بعد معلوم می شود جنم دانشمند ایرانی کجاست.
دانشمندان ایرانی مایه مباهات و افتخار کشورمان هستند
رئیس پژوهشکده دانش های بنیادی در ادامه در خصوص اینکه آیا پروژه های بزرگ ما متوقف شده یا نه؟ اظهار داشت: آنچه مربوط به غنی سازی در نطنز می‌شود پروژه‌ای بزرگ است البته مقداری فتیله را پایین کشیده ایم، ولی متوقف نشده باید به آن سرعت بدهیم. پروژه های دیگری هم داریم مثل آب سنگین که بسیار مهم است به خصوص در امر پیشران ها ما به راکتورهای کوچک نیاز داریم که عمدتا با آب سنگین کار می کنند. پروژه های بزرگ دیگری هم داریم که آنها یا متوقف شده یا به علت بعضی ملاحظات برجامی آنها را شروع نکردیم؛ بله اگر برجام به توفیقاتی می رسید تاخیر چند ساله قابل توجیه بود منتهی اولا به جایی نرسید ، ثانیا تلقی دشمنان ما این نیست که باید این اقدامات دائمی باشد.
وی در ادامه با اشاره به سخنان مکرون رئیس جمهور فرانسه که در دیدار با ترامپ گفته بود که محدودیت های ایران باید دائمی باشد، گقت: تصور آنها این بود که به تدریج استحاله ای در ما پیدا می شود یعنی دانشمندان ما دست از تلاش می کشند و دانشگاه های ما حوزه های این علوم را رها می کنند، آزمایشگاه ها می خوابد و پس از مدتی ما به یک استحاله ای می رسیم که اگر بخواهیم شروع هم بکنیم خیلی سخت است و آنها می توانند تحمیل های دیگری را به ما وارد کنند که ما یادمان برود توانمندی هسته ای چیست، این اشتباه بزرگ آنهاست و ما هم در این مسیرحتی یک روز را هم در احیای توانمندی هسته ای نباید از دست بدهیم.
دبیر ستاد حقوق بشر افزود: من به دانشمندان خودمان افتخار و مباهات می کنم چه آنهایی که در سازمان انرژی اتمی و چه در دانشگاه ها مشغولند؛ امروز دانشمندان بسیار برجسته ای داریم، به نسل جوان باید میدان بدهیم. چرا ما باید به آژانس اطلاع بدهیم برای چه ؟ جوری شده که جرأت را می خواهند از نسل ما بگیرند ما هیچ تعهد بین المللی راجع به ارائه هیچ اطلاعاتی به آنها نداریم و این یک تحمیل و خودسانسوری عظیمی است که ما نسبت به خودمان احساس می کنیم، باید این غل و زنجیر ها را از دست و پایمان برداریم.
وی در پاسخ به اینکه دیدگاه و خواسته دانشمندان هسته ای ما در این زمینه چیست؟ گفت: دو بحث وجود دارد؛ انتظاری که درباره بحث علوم پایه در کشور هست، چون در قسمت فیزیک هسته ای یک دانش به کار نمی رود مجموعه ای از معارف علوم پایه در آن دخیل است. یکی دیگر دانشمنان ما ناراضی اند اما ناراضی غیر از ناامیدی است ،مثل کسی که انرژی اش متراکم است، باید این انرژی را رها سازی کند. بله برجام با مصلحت اندیشی‌های دولت محترم ما محدودیت های قابل توجهی در حوزه های وسیعی از فعالیت های هسته ای ما با دید موقت ایجاد کرد منتهی با توجه به اینکه این موافقتنامه از طرف همه کسانی که خود مدعی و متقاضی به مذاکرات بودند پاره شد و عملا زیر پا گذاشته شد ما هیچ تعهد بین المللی موجهی نداریم، چون آنها دنیال دائمی شدن این محدودیت ها هستند که این مسأله آژیر خطر است . ما باید هر چه زودتر نشان دهیم این تعهدات را نمی پذیریم؛ حق ملت و دانشمندان ما در تحقیقات هسته ای است که در هر زمینه ای حتی لیزر و رشته های شبیه به آن فعالیت کنند. نمی توانند بگویند شما چون ایرانی هستید در این حوزه از دانش وارد نشودید این بدترین توهین به دانش است.
دیدگاه نژادپرستانه و استکباری از سوی آمریکا و غرب صهیونی در میدان علم بی سابقه است
لاریجانی تأکید کرد: اگر علم در ستاره مریخ هم باشد به دنبالش می رویم و به دست می آوریم منتهی این توهین خیلی بدی است، این سیاست و این دیدگاه نژادپرستانه و استکباری در میدان علم بی سابقه است . علمای جهان نباید در این زمینه ساکت بمانند. در مورد مذاکره هم دو نکته مهم در این تحرک وجود دارد ؛یکی اینکه در آمریکا در آستانه انتخابات هستند ،آنها فکر کردند با تهدید ایران و هرزه گویی که رئیس جمهور آمریکا و فرانسه داشتند رعب در دل ملت ایران پیدا می شود و عقب نشینی می کنند؛ در حالی که ملت ما از تهدید آنها نمی هراسند. آقای ترامپ به هیچ وجه حاضر نیست هیچ درگیری جدید نظامی را ایجاد کند به خصوص در حوزه منطقه ما و اینکه بخواهد مربوط به ایران باشد ،می دانند ممکن است به بهای افت شانس ریاست جمهوری در آینده تمام شود، این محاسبه داخلی امریکا است.
وی ادامه داد: اما محاسبه خارجی این است که اگر بنا شود این قضایا اینگونه پیش برود ایران با آرامش تعهداتش را دانه دانه کنار می گزارد و این غل و زنجیرها را پاره می کند. آمدن و رفتن ها در ایران برای این است که بگویند ما به شما یک امتیاز هایی می دهیم نگران نباشید الان غل و زنجیر را پاره نکنید، ما به این چیزها نباید راضی باشیم چون تهدید برای ما مسأله ای ندارد، آنها نمی خواهند برجام را اجرا کنند، بنابراین این موضوعات تنها برای سرگرمی ماست، حالا شما چند محموله دیگر به ژاپن بفروشید و یک مقدار از پولی هم که در کره شمالی دارید آزاد می کنیم شما جنس از ما بخرید این است سرگرمی آنها برای ما. برداشت من از این رفت و امدهای دیپلماتیک این است . ما نباید فریب بخوریم .
رئیس پژوهشکده دانش های بنیادی در ادامه در پاسخ به اینکه این دانش در کشورمان افزایش یافته یا خیر؟ گفت: در قسمتهای مختلف غیر از قسمت انرژی، چشمگیر است، در قسمت های پرتو پیشرفت های خوبی داشتیم؛ پروژه عظیمی در حال تأسیس است و آن شتاب گر ملی است که کلنگش توسط رئیس جمهور محترم در قزوین زده شد، مراحلش هم طی می شود، این پروژه عظیم ملی یک بال دیگری از فیزیک هسته ای که مربوط به پرتوهاست را توسعه می دهد، اگر تحرکی به این بخش ها بدهیم در آینده نه چندان دور فیریک و مهندسی هسته ای در ایران رشد بسیاری می کند و ما می توانیم به سایر کشورهای جهان اسلام هم کمک کنیم که آنها هم بتوانند از برکات این دانش هسته ای استفاده کنند.
وی بیان کرد: در مورد سلاح هسته ای که وضعیتمان مشخص تر از هرکشور دیگری است یعنی وقتی ولی امر ما فتوایی به این صراحت دارند، دیگر دنیا باید بداند ان پی تی معنایی ندارد. فتوای ولی فقیه ما مانع از رفتن به سمت سلاح هسته ای است؛ اما معنایش محرومیت از تکنولوژی غنی سازی نیست، اینطور نیست که غنی سازی ما باید سه و نیم درصد باشد نه ما گاهی غنی سازی 90 درصد هم نیاز داریم، ما محدودیت در این زمینه را نمی پذیریم ما به خاطر اعتقاداتمان سلاح ساز نیستیم منتهی هیچ زوایه ای از علوم و فنون هسته ای برای ما محدود نیست ما باید این را در دنیا بلند بلند بیان کنیم.
نقش مقام معظم رهبری در پیشرفت های مختلف کشورمان بسیار پررنگ است به خصوص در توسعه علمی
لاریجانی در پاسخ به اینکه دانش های بنیادین پیشرفتش کمی بوده تا کیفی؟ گفت: این شبهه که کمی بوده تبلیغات بد خارج از کشور است در دانشگاه استنفورد، گروه های شرق شناسی که مرکز بهاییت هم هست درباره ما چیزهایی می گویند اما اینها ملاک نیست، توسعه علوم پایه در ایران بسیار کیفی بوده و اگر کیفی نبود اینقدر چشمگیر نمی شد؛ دانشمندان ما جوایز بزرگ بین المللی را کسب کردند. درهمان دانشگاه استنفورد برای دانشندان فیزیک ما احترام زیادی قائلند اگر کیفی نبوده چرا اینطور است؟
وی افزود: اما نکته مهم این است که اگر ما در علوم و فنون پیشرفت کردیم، این یک حادثه بوده یا اتفاق و یا یک استراتژی و برنامه است؟ مسلمأ این یک اتفاق نادر نیست، این یک اتفاق تک نیست چون استمرار پیدا نمی کرد. ما به طور سیستماتیک و به صورت مستمر این پیشرفت ها را داشتیم. پرجمدار توسعه علمی در ایران و به خصوص علوم پایه در 30 سال گذشته مقام معظم رهبری است، یعنی سه دهه ایشان یک دید درست و صحیح و مدرن از دانش امروزین را در کشور پیگیری کردند و باید این رشد را ادامه دهیم.
مشاور امور بین الملل رئیس قوه قضائیه تصریح کرد: امروز رویش های عظیمی داریم؛ نسل جوان امروز که به علوم پایه توجه دارند از نسل قبلی بسیار توانمندتر و متحرک ترند؛ یک نسل متدین و فداکار داریم. باز نکته ای از صحبت مقام معظم رهبری و رهنمود ایشان بیان کنم؛ ایشان فرمودند به نظر من از لحاظ فقهی کار در علوم پایه با نیت درست که انجام شود عین جهاد فی سبیل الله است، یعنی تطبیق بر این عنوان فقهی دارد. البته شهید شهریاری، شهید علی محدی و دیگر شهدای هسته ای کاملا نشان دادند که این میدان شهادت هم دارد . آینده شاهد رویش ها و پیشرفت های عظیم دانشمندان ما خواهد بود.
وی در خصوص جلوه دادن وضعیت جعلی از دانشگاه های ایران و راهکار مقابله با آن گفت: یک نکته خیلی مهم این است که دانش باید بر اساس اصالت باشد. پس اقدامات و کارهایی که اصالت علمی را زیر سوال می برد باید حتما جلوگیری شود. نسل دانشمندان ما اصیل هستند. وزرات علوم و تشکیلات قضایی باید دست به دست هم بدهند، قوانین مود نیاز برای جلوگیری از تقلب علمی را ایجاد کنند. البته ریاست محترم قوه قضائیه جناب آقای رئیسی در این زمینه بسیار حساس هستند به نوآوری ها توجه ویژه ای دارند، بحث انفورماتیکی که در قوه قضائیه راه افتاد از زمان ریاست آقای آملی لاریجانی یک پایه بسیار مهم بود و امروز هم مورد حمایت وسیع ریاست محترم جدید است.
دبیر ستاد حقوق بشرافزود: این نشان می دهد توجه به دانش زیاد است .ما باید جلوی تقلب را بگیریم نه به خاطر اینکه علم ایران متقلبانه است، به خاطر اینکه بعضی لکه های کوچک دامن ها را لکه دار نکند. دانش ایران اصیل است چه در پزشکی و چه در غیر پزشکی و بسیار محکم است. دانش ایران توسط تبلیغات به دست نیامده البته ما باید به سمت بیشتر کیفی شدن برویم. شجاعت هم در فرهنگ علمی ایران بی سابقه است.
وی در خصوص دغدغه رهبری درباره رشد علمی در کشور، خاطرنشان کرد: اسم رهبری در تاریخ به عنوان طراح پیشرفت علمی ایران حتما ثبت خواهد شد. نقش ایشان در پیشرفت های مختلف کشورمان بسیار زیاد است به خصوص در توسعه علمی. راجع به پیشرفت علمی ما اولا باید به علوم پایه توجه کنیم، نسل جوان را حمایت کنیم، سرمایه گزاری های دولت در جاهای مختلف ضروری است، اما منحصر به سرمایه گزاری دولت نیست . علوم در حال تحول و پیشرفت است ما نباید درجه سوم و چهارم پیشرفت ها را بگیریم، ما باید به تعبیر ایشان در پسشرفت علمی پیش دستی کنیم . محاسبات و تکنولوژی کوانتومی بسیار جدی است مثل مساله ژنومی و ژنوم انسان که منجر به کشف ژنتیک شد.
لاریجانی ادامه داد: در جمهوری اسلامی هم باید با زرنگی و داهیانه رشته های دقیق وحوزه های دقیق را علامت بگذاریم و آنها را مورد حمایت قرار دهیم تا راه بیافتند، می دانم دولت در فشار بودجه ای است منتهی ما باید در بخش علمی سرمایه گزاری کینم . سرمایه گزاری از دولت شروع می شود، وزارت علوم و نهادهای علمی به طور وسیع باید در به کارگیری امکانات و پاسداری از اصالت علمی کوشا باشند.