امروزه موضوع حقوق بشر به ابزاری در دست استکبار جهانی و ایادی آن برای سرکوب و به انقیاد در آوردن کشورهای مستقل و غیرهمسو با آن‌ها تبدیل شده است؛ آن هم نه حقوق بشر برگرفته از اصول و ارزش‌های مادی و معنوی انسان، بلکه مباحثی که اصول آن نشئت یافته از تراوشات اذهان مادی بشر است. مدعیان دفاع از حقوق بشر در حالی مسلمانان را به نقض حقوق بشر متهم می‌کنند که آنان جزو اولین نقض‌کنندگان حقوق بشر در دنیا محسوب می‌شوند و اسلام بزرگ‌ترین منادی حقوق اولیه و مسلم بشر است و امت اسلامی پیرو احکام نورانی آن هستند.

این در حالی است که اعلامیه جهانی حقوق بشر با نادیده گرفتن ابعاد معنوی و پرداختن صرف به جنبه‌های مادی و طبیعی حیات بشری همواره در تلاش است با نادیده گرفتن فرهنگ سایر ملل از جمله کشورهای مسلمان، ارزش‌های لیبرال- سکولار حاکم بر جامعه خود را در پوشش حقوق بشر بر جهان تحمیل کند. از این رو، کشورهای اسلامی بر آن شدند تا در چارچوب سازمان کنفرانس اسلامی، قوانین و مقرراتی حقوق بشری را بر اساس شریعت اسلام تدوین کنند و در سال 1990 (1369 شمسی) در نشست قاهره، اعلامیه حقوق بشر اسلامی را در سطح دولت‌های اسلامی به تصویب رساندند.

از سوی دیگر، با توجه به شرایط حاکم در عرصه بین‌المللی و ضرورت تقویت همکاری و هماهنگی فعال در میان کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، به منظور دست‌یابی به ابزار و راهکارهای نشر، ارتقا و حفظ تعالی و ارزش‌های اسلامی در حوزه حقوق بشر و همچنین به منظور حمایت و دفاع از تصویر واقعی اسلام و نیز مبارزه علیه اهانت به اسلام و تشویق گفتگوی میان مذاهب ایجاب می‌کرد تا روزی به عنوان روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی انتخاب شود و در آن روز فرصتی برای امت اسلامی فراهم شود تا بتوانند حقوق بشر در اسلام را به جامعه جهانی معرفی کنند. به همین خاطر در سال 1387 بنا به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران، سالروز تصویب اعلامیه اسلامی حقوق بشر، یعنی 5 اوت هر سال (14 مرداد) به عنوان روز «حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی» تصویب شد.

شایان ذکر است اعلامیه حقوق بشر اسلامی همانند اعلامیه جهانی حقوق بشر، بر شرافت و کرامت ذاتی انسان تکیه کرده و برخی حقوق اولیه لازم الرعایه را احصا کرده است که باید آن‌ها را به رسمیت شناخت و در مقام اعمال و اجرای آن‌ها برآمد. علاوه بر این، برخی از اصولی که به عنوان حقوق آزادی‌های اساسی در اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده در این اعلامیه نیز وجود دار. همچنین برخی از حقوقی که در این اعلامیه بدان‌ها هیچ‌گونه اشاره‌ای نشده است همچون ممنوعیت استعمارگری و حق مبارزه با آن، حق مقابله و تجاوز به حیات انسان، حق زندگی در محیط پاک و دور از مفاسد اخلاقی، داشتن امنیت دینی علاوه بر امنیت‌های مربوط به جان، خانواده، ناموس و نیز اشاره به لزوم حفظ حرمت انسان حتی پس از حیات او و محترم شمردن جنازه او، در اعلامیه اسلامی مورد توجه و تصریح قرار گرفته است. با این حال، بارزترین نکته‌ای که وجود دارد این است که اعلامیه حقوق بشر اسلامی با تأکید بیشتر بر کرامت انسانی، ویژگی‌های متفاوت‌تری نسبت به اعلامیه حقوق بشر دارد و می‌تواند به عنوان یک الگوی جهان‌شمول در این حوزه مورد توجه قرار گیرد.

در پایان باید گفت، اعلامیه حقوق بشر اسلامی در واقع تلاشی از سوی جامعه اسلامی برای ابراز هویت اسلامی خود در سطح بین‌المللی و بیان دیدگاه‌ها و نظرات این دین الهی در خصوص حقوق انسان‌هاست؛ چراکه با توجه به موقعیت حساس کنونی و وجود ظلم و ستم در ملل اسلامی، متأسفانه عدم نظارت سازمان‌های حقوق بشری سبب شده ملت‌های مسلمان مورد ظلم و ستم قرار بگیرند. همچنین جنگ و ترور، بمباران، تجاوز و تضییع حقوق اولیه انسانی از جمله ظلم‌هایی است که ملت‌های مسلمان درگیر آن هستند و جای بسی تأسف است که علت اصلی این میزان خشونت، ضعف حقوقی و نظارتی سازمان‎هایی است که در طی هفتاد سال اخیر، شعار دفاع از حقوق بشر آن‌ها گوش جامعه جهانی را پر کرده است. بنابراین، امروز لازم است کشورهای عضو اعلامیه حقوق بشر اسلامی در جهت معرفی مفاد این اعلامیه و اعلام جهانی دین اسلام به جهانیان، به عنوان تنها راه نجات‌بخش انسان‌ها اقدام مفید و تأثیرگذاری انجام دهند و با شعار «حقوق بشر اسلامی، کشتی نجات بشریت » در این عرصه قدم بردارند.

*مدیر عامل مؤسسه صیانت از حقوق زنان